Việc Apple mở cửa hàng trực tuyến tại Việt Nam, theo giới quan sát, là động thái cho thấy tầm quan trọng ngày càng lớn của các thị trường mới nổi đối với nhà sản xuất iPhone sau những thành công hàng thập kỷ tại Trung Quốc.
Lý do Apple đặc biệt quan tâm hơn đến Việt Nam
Công ty nghiên cứu thị trường Counterpoint Research vừa có báo cáo cho biết, lượng smartphone tiêu thụ ở 5 nước Đông Nam Á (gồm Indonesia, Thái Lan, Philippines, Việt Nam và Malaysia) đã giảm trung bình 13% so với cùng kỳ năm 2022.
Trong đó, Việt Nam là nước sụt giảm mạnh nhất với khoảng 30% so với quý 1/2022. Xếp tiếp theo lần lượt là Malaysia (giảm 29%), Philippines (giảm 10%), Indonesia (giảm 7%) và Thái Lan (giảm 1%).
Counterpoint Research cho rằng, nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên là do nhu cầu thấp của thị trường và sự sụt giảm theo mùa.
Theo đó, thị trường Việt Nam đã nhận được lượng hàng smartphone khá lớn từ quý 4/2022. Do đó, các nhà sản xuất cần giảm sản lượng trong quý đầu năm 2023 để phù hợp với thị trường. Tuy nhiên, nhu cầu mua sắm iPhone ở Việt Nam cho thấy tiềm năng rất lớn của đất nước này.
"Việt Nam là thị trường mà iPhone đang có sự tăng trưởng mạnh. Nhu cầu đối với các dòng sản phẩm như iPhone 13 và iPhone 14 vẫn rất tốt trong giai đoạn quý I/2023", báo cáo Counterpoint Research chỉ rõ.
Như Sputnik thông tin, ngày 18/5 vừa qua, Apple Store online đã chính thức đi vào hoạt động tại Việt Nam. Trên trang cửa hàng trực tuyến của Apple, khách hàng Việt giờ đây đã có thể mua sắm đầy đủ các dải sản phẩm của Apple, từ iPhone, iPad, MacBook, Apple Watch, AirPods cho tới chương trình AppleCare+.
Điều này cho thấy Apple đang ngày càng quan tâm đến thị trường Việt Nam. Nó cũng là minh chứng rõ ràng cho việc thị trường Việt Nam có tiềm năng tăng trưởng và phát triển trong dài hạn, đã được Apple công nhận.
Ngoài Việt Nam, Indonesia cũng là nước ghi nhận sự tăng trưởng về doanh số bán iPhone. Trong quý đầu năm nay, doanh số iPhone tại 5 quốc gia Đông Nam Á nói trên đã tăng 18% so với cùng kỳ năm 2022.
Apple là thương hiệu duy nhất tăng trưởng mạnh mẽ trong giai đoạn này. Trái lại, các thương hiệu smartphone Android đều ghi nhận sự sụt giảm với Vivo (26%), Samsung (16%), Xiaomi (13%), Oppo (10%) và Realme (5%).
Cũng theo báo cáo của Counterpoint Research, phân khúc smartphone tầm trung đến cao cấp (200 - 600 USD) đang chịu sự ảnh hưởng nặng nề nhất. Trong khi đó, phân khúc smartphone cao cấp (600 USD trở lên) vẫn tiếp tục tăng trưởng 4% so với cùng kỳ năm ngoái.
"Phân khúc smartphone giá rẻ đang phục hồi nhưng chưa đạt được kỳ vọng. Khách hàng ở phân khúc tầm trung lại thắt chặt chi tiêu, hạn chế mua sắm", chuyên gia phân tích cấp cao Glen Cardoza của Counterpoint Research nhấn mạnh.
Ông Cardoza nhận định, người dùng ở phân khúc cao cấp hầu như không bị ảnh hưởng bởi tình hình kinh tế. Khách hàng ở phân khúc này thường lựa chọn các sản phẩm thuộc dòng Galaxy S, smartphone màn hình gập hoặc iPhone.
Apple đang tìm kiếm cơ hội mới ở Việt Nam
Cũng liên quan đến việc khai trương cửa hàng trực tuyến tại Việt Nam, CNN mới đây đã đánh giá, động thái này của Táo khuyết diễn ra không lâu sau khi Apple mở cửa hàng đầu tiên tại Ấn Độ.
“Điều này đồng nghĩa khách hàng tại Việt Nam lần đầu tiên có thể trực tiếp mua bất kỳ sản phẩm nào của gã công nghệ khổng lồ”, CNN lưu ý về cửa hàng Apple Store online đầu tiên ở quốc gia Đông Nam Á.
Nhà Đài Mỹ chỉ rõ, các thị trường như Việt Nam, Ấn Độ và Indonesia đang ngày càng trở nên quan trọng hơn với Apple khi mà tăng trưởng của công ty tại những thị trường lớn như Trung Quốc đang chậm lại. Apple buộc phải chuyển hướng vào những nơi mà trước đây họ không mấy chú ý tới.
Trong nhiều thập kỷ, Trung Quốc là trung tâm của quá trình trỗi dậy phi thường của Apple, đưa doanh nghiệp này trở thành công ty giá trị nhất hành tinh. Trung Quốc được xem là “xương sống” với cả hoạt động sản xuất lẫn tiêu thụ sản phẩm của Apple.
Tuy vậy, dù quốc gia tỷ dân đến nay vẫn đóng vai trò chủ chốt trong hoạt động của Apple, nhưng ông lớn công nghệ của Mỹ đang phải bắt đầu đặt cược vào các thị trường khác.
Tại cuộc họp công bố kết quả kinh doanh hồi đầu tháng, CEO Tim Cook đã nhấn mạnh triển vọng của Apple tại các nền kinh tế mới nổi, gọi đây là những “điểm sáng” trong báo cáo tài chính của công ty. Theo đó, ông “đặc biệt hài lòng” với kết quả kinh doanh tại các thị trường này trong 3 tháng đầu năm.
“Apple đã ghi nhận nhiều kỷ lục tại Mexico, Indonesia, Philippines, Saudi Arabia, Thổ Nhĩ Kỳ và UAE, cũng như nhiều kỷ lục trong quý đầu năm tại Brazil, Malaysia và Ấn Độ”, Tim Cook nói.
Bình luận này được đưa ra trong bối cảnh Apple ghi nhận quý giảm doanh thu thứ hai liên tiếp, làm dấy lên lo ngại về sự sụt giảm nhu cầu trên diện rộng trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu đối mặt nhiều bất ổn.
“Rõ ràng, tăng trưởng đã chậm lại trên toàn cầu, do đó gây thêm áp lực buộc Apple phải quyết liệt theo đuổi các thị trường mới nổi”, ông Daniel Ives, giám đốc điều hành của Wedbush Securities, đánh giá.
“Những mỏ vàng” mới
Theo chuyên gia, Việt Nam, Indonesia, Malaysia và Ấn Độ sẽ cùng nhau đóng góp một phần lớn hơn trong miếng bánh lợi nhuận của Apple trong những năm tiếp theo.
Chuyên gia này cho rằng, việc Apple bắt đầu bán hàng trực tuyến tại một quốc gia (như với Việt Nam hiện tại – PV) thường là tiền đề để mở một cửa hàng vật lý tại quốc gia đó.
Điều này đã đúng với trường hợp Ấn Độ, nơi mới có các cửa hàng vật lý đầu tiên của Apple vào tháng trước, cũng là nơi Tim Cook tuyên bố sẽ đầu tư mạnh hơn nữa.
Về việc Apple mở cửa hàng trực tuyến tại Việt Nam, nhà phân tích Chiew Le Xuan của Canalys cho rằng, đây là động thái “củng cố hơn nữa” sự hiện diện tại các thị trường mới nổi của “Táo khuyết”.
Nhiều ý kiến cho rằng, Việt Nam và nhiều nước châu Á khác sắp tới đây sẽ là những “mỏ vàng” tiếp theo của Apple.
Apple đang thúc đẩy sự hiện diện của mình tại khu vực Đông Nam Á thời gian qua, bằng cách tăng cường hoạt động phân phối và mạng lưới nhà bán hàng được ủy quyền, nhất là ở Malaysia.
Trên hết, Apple đang có nhiều dư địa để phát triển tại các thị trường này. Công ty này hiện mới chỉ mở cửa hàng vật lý chính hãng tại các nền kinh tế phát triển hơn trong khu vực, như Thái Lan và Singapore.
Đến cả Indonesia, thị trường điện thoại thông minh lớn thứ 6 thế giới, cũng chưa có cửa hàng Apple nào. Canalys cho biết, thị phần của Apple tại Indonesia hiện rất nhỏ, chỉ khoảng 1% trong năm 2022.
“Chúng tôi đang nỗ lực tại các thị trường này. Đặc biệt, chúng tôi có thị phần thấp tại đây, trong khi ở đây có đặc điểm nhân khẩu học năng động. Chúng tôi thấy đây thực sự là cơ hội tuyệt vời”, CEO Tim Cook khẳng định.
Với những động thái mới nhất, Apple đang cùng nhiều doanh nghiệp toàn đầu khác đặt cược lớn vào Việt Nam cũng như khu vực Đông Nam Á nói chung, nơi dòng vốn đầu tư ngày càng tập trung vào lĩnh vực sản xuất.
Trong báo cáo mới công bố hôm 19/5, như Sputnik đã thông tin, ông Michael Kokalari, CFA, Chuyên gia Kinh tế trưởng của VinaCapital nhận định rằng, Ấn Độ chưa phải là mối đe dọa với dòng vốn FDI vào Việt Nam cho tới thời điểm hiện tại bất chấp chuyến thăm của Tim Cook nhằm bàn kế hoạch đầy tham vọng nhằm mở rộng sản xuất iPhone tại Ấn Độ.
Theo chuyên gia của VinaCapital, Ấn Độ đang theo đuổi chiến lược tăng trưởng thị trường nội địa, vì vậy các công ty đa quốc gia đầu tư vào nước này nhằm tìm kiếm lợi nhuận từ tầng lớp trung lưu đang phát triển nhanh chóng thay vì coi đó là cơ sở sản xuất để xuất khẩu. Chẳng hạn, doanh số bán iPhone của Apple ở Ấn Độ đã bùng nổ trong những năm gần đây, như có thể thấy trong bảng trên, vì vậy Apple đổ tiền vào Ấn Độ để tăng công suất sản xuất iPhone tại đây, vốn không theo kịp nhu cầu nội địa.
Ngược lại, Việt Nam đang theo đuổi “Mô hình phát triển Đông Á” - đây cũng là cách tiếp cận mà các nền kinh tế được ví như “Con hổ của Châu Á” đã vận dụng để trở nên giàu có.
“Không nên xem làn sóng FDI vào Ấn Độ là sự chuyển dịch đầu tư từ Việt Nam”, ông Michael Kokalari nhấn mạnh.
Chiến lược tăng trưởng kinh tế của Việt Nam hiện tập trung vào việc sản xuất các sản phẩm xuất khẩu sang Mỹ và các nước phát triển khác. Phần lớn các công ty đa quốc gia đầu tư vào Việt Nam đều đang đóng góp vào nỗ lực đó.
Gần như tất cả các sản phẩm được sản xuất tại Việt Nam đều nhằm mục đích xuất khẩu, đặc biệt là sang Mỹ – thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam (chiếm hơn 1/4 kim ngạch xuất khẩu).