Mấy năm gần đây, những hình ảnh phi pháp như vậy nhiều lần được lồng ghép trong các tác phẩm phim truyện, điện ảnh nước ngoài. Vụ việc làm dấy lên những lo ngại về an ninh văn hoá.
Phát hiện hình ảnh “đường lưỡi bò” trong phim "Hướng gió mà đi"
Theo đó, ở phút thứ 2 tập 30 của bộ phim "Hướng gió mà đi", hình ảnh "đường lưỡi bò" (đường chín đoạn) xuất hiện khi nhân vật đang quan sát bản đồ trên màn hình ghế máy bay.
Cảnh phim xoay quanh một chuyến bay từ Quảng Châu (Trung Quốc) đến Singapore gặp sự cố do hành khách gặp vấn đề về sức khỏe. Tiếp viên trưởng đề nghị chuyển hướng đến sân bay gần nhất nhưng cơ trưởng không chấp nhận.
Được biết, bộ phim được chiếu trên Netflix Việt Nam và FPT Play (hiện nền tảng này đã làm mờ hình ảnh đường lưỡi bò). Ngoài ra, phim còn được chiếu trên một số nền tảng giải trí, website phim "lậu" trong nước.
Liên quan đến vụ việc, phóng viên báo Tiền Phong đã liên hệ với đại diện Netflix Việt Nam nhưng đơn vị này cho biết chưa có thông tin cụ thể để chia sẻ. Sáng 8/7, tập phim này vẫn xuất hiện bình thường trên Netflix.
Trong khi đó, đại diện của FPT Play cho biết, các nội dung trước khi phát hành trên FPT Play luôn được đảm bảo trải qua đầy đủ quy trình kiểm duyệt và tuân thủ các quy định của pháp luật.
“Đối với bộ phim Hướng gió mà đi – Flight to you, đây là bộ phim với nội dung về tình yêu, sự cố gắng trong sự nghiệp của các bạn thanh niên trẻ. Những hình ảnh không phù hợp trong bộ phim này đã được biên tập, kiểm duyệt và xử lý (làm mờ, cắt bỏ)”, - báo Tiền phong dẫn lời đại diện FPT Play nói.
Nói với báo VietNamNet chiều 8/7, Cục trưởng Cục Điện ảnh Vi Kiến Thành cho biết đã nắm được vụ việc qua phản ánh của báo chí, khán giả và đang trong quá trình xác minh.
"Tôi đang cho người rà soát lại nội dung từng tập. Do phim gần 40 tập nên quá trình kiểm duyệt cũng mất khá nhiều thời gian. Dự kiến chúng tôi sẽ đưa ra văn bản phản hồi sớm nhất vào ngày mai", ông Thành nói.
Theo ông, khả năng cao tác phẩm này sẽ bị gỡ bỏ vì những hình ảnh đã được ghi lại khá rõ ràng. Trước đó, nhiều phim có đường lưỡi bò cũng bị Cục gửi văn bản yêu cầu tháo gỡ.
Đây cũng không phải là tác phẩm Trung Quốc đầu tiên có những hành vi xuyên tạc, cài cắm nội dung đề cao tư tưởng bành trướng lãnh thổ của nước này.
Cảnh báo về an ninh văn hoá
Liên quan vấn đề này, PGS.TS Bùi Hoài Sơn – Ủy viên thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội – cho rằng tác động của văn hóa, nghệ thuật đối với nhận thức con người là rất lớn.
Chính vì thế, nhiều quốc gia, tổ chức luôn đẩy mạnh tuyên truyền, truyền bá sản phẩm văn học nghệ thuật. Tuy nhiên, việc quảng bá các thông tin sai lệch thông qua các văn hóa phẩm đang tác động xấu đến an ninh văn hóa.
“An ninh văn hóa cũng là an ninh quốc gia. Chúng ta phải luôn quan tâm đến vấn đề về văn hóa và phải xem đây là những vấn đề quan trọng, không được phép lơ là. Phải hết sức cảnh giác với những văn hóa hóa phẩm tuyên truyền sai lệch về chủ quyền quốc gia, các vấn đề chính trị khác”, - ông Sơn nói.
Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, văn hóa phẩm có thể đến từ nhiều nguồn khác nhau nên việc kiểm soát càng khó khăn với các cơ quan quản lý nhà nước. Do vậy, người đứng đầu các cơ quan này cần nâng cao nhận thức và trang bị thêm phương tiện để quản lý tốt hơn vấn đề này.
“Đây là trách nhiệm của rất là nhiều bên liên quan như Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch,… Việc khán giả phát hiện, thông báo về các thông tin sai lệch từ sớm giúp ích cho các cơ quan quản lý nhà nước. Bởi từ những cơ sở đó, các cơ quan quản lý nhanh chóng có cách xử lý phù hợp, bảo vệ được nền văn hóa, chủ quyền của mình”, - ông Sơn nhận định.
Việt Nam xử lý nhiều tác phẩm có “đường lưỡi bò”
Đến nay, cơ quan chức năng Việt Nam từng xử lý nhiều tác phẩm quốc tế có chứa hình ảnh “đường lưỡi bò”. Mới nhất việc cấm chiếu bộ phim “Barbie” ở Việt Nam do có hình ảnh phi pháp lặp lại nhiều lần.
Hồi tháng 3/2022, phim Thợ săn cổ vật (Uncharted) do nam diễn viên Tom Holland đóng chính cũng bị cấm chiếu với lý do tương tự.
Tháng 12/2019, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã phạt hành chính nhà phát hành CGV 170 triệu đồng vì phim hoạt hình Abominable (Everest: Người tuyết bé nhỏ) có cảnh bản đồ với đường lưỡi bò. Tác phẩm này được cấp phép, chiếu 10 ngày ở rạp trước khi bị phát hiện, sau đó phải rút khỏi rạp. Cũng vì để hình ảnh vi phạm lọt qua kiểm duyệt mà một số nhân sự Cục Điện ảnh bị khiển trách, kỷ luật.
Đầu tháng 7/2021, Netflix Việt Nam cũng phải gỡ 6 tập series gián điệp Pine Gap sau khi nhà chức trách phát hiện phim có hình ảnh phi pháp.
Tháng 7/2020, phim Gửi thời thanh xuân ấm áp của chúng ta (Put your head on my shoulder) lại bị phát hiện có hình ảnh bản đồ "đường lưỡi bò", khiến Netflix phải cắt cảnh có hình ảnh vi phạm. Tháng 8/2020, phim Bà ngoại trưởng (Madam Secretary) tiếp tục vi phạm tương tự.