Công điện nêu rõ, vừa qua, một số cơ quan báo chí phản ánh thông tin về việc một số doanh nghiệp là thành viên của Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam có nguy cơ bị mất các lô hàng xuất khẩu tiêu, quế, hồi, hạt điều sang Các Tiểu vương quốc Ả rập thống nhất (UAE) do gian lận thương mại.
Để hỗ trợ các doanh nghiệp, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu Bộ Ngoại giao chủ trì, phối hợp với Bộ Công Thương, Tư pháp, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Giao thông Vận tải, Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo Đại sứ quán Việt Nam tại UAE tiếp tục khẩn trương làm việc với các cơ quan chức năng của UAE, phối hợp điều tra làm rõ vụ việc để có biện pháp đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của doanh nghiệp Việt Nam phù hợp với luật pháp quốc tế và luật pháp sở tại. Kết quả xử lý phải báo cáo Thủ tướng trước ngày 5/8/2023.
Trước mắt, đề nghị phía UAE áp dụng các biện pháp khẩn cấp để bảo vệ 1 container hoa hồi của doanh nghiệp Việt Nam tại cảng Jebel Ali (UAE).
Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam và các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài khuyến cáo các doanh nghiệp thường xuyên thông tin cho các cơ quan chức năng để xác minh, thẩm định kỹ các đối tác nước ngoài trước khi ký kết các thỏa thuận giao dịch để phòng ngừa rủi ro khi có vấn đề liên quan đến tranh chấp, nghi lừa đảo; thông báo đầy đủ, kịp thời đến các cơ quan chức năng khi xảy ra các vụ việc để được hỗ trợ giải quyết tránh các thiệt hại phát sinh.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn được giao chủ trì phối hợp với các bộ, ngành liên quan thúc đẩy xây dựng, sớm thành lập các tổ chức hiệp hội liên kết giữa doanh nghiệp xuất khẩu nông sản Việt Nam với các doanh nghiệp nhập khẩu phân phối của UAE nhằm tạo cơ chế hợp tác trao đổi thông tin ngăn chặn những hoạt động lừa đảo, giải quyết tranh chấp thương mại.
Trước đó, Theo Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam, 5 container hàng hồ tiêu, quế, hoa hồi, điều của các doanh nghiệp Việt Nam có tổng trị giá 516.761 USD, đang có dấu hiệu bị lừa đảo tại UAE.
Trình bày tóm tắt vụ việc, VPA cho biết các doanh nghiệp ký với khách hàng theo hình thức nhờ thu hộ D/P (tức là bộ chứng từ xuất khẩu sẽ được ngân hàng người bán giao tới ngân hàng người mua, sau đó người mua tới ngân hàng người mua thanh toán tiền.
Sau khi ngân hàng người mua nhận đủ tiền sẽ đồng thời chuyển tiền hàng về ngân hàng người bán và giao phát bộ chứng từ xuất khẩu cho người mua để người mua tiến hành thủ tục nhập khẩu và kéo container ra khỏi cảng nhập).
Các ngân hàng Việt Nam dùng dịch vụ DHL chuyển phát bộ chứng từ gốc tới ngân hàng Ajman Bank và nhân viên ngân hàng Ajman Bank đã xác nhận ký nhận thành công 5 bộ chứng từ.
Tuy nhiên, sau đó không rõ vì lý do gì các bộ chứng từ gốc không còn lưu tại ngân hàng Ajman nên các ngân hàng Việt Nam đã liên tục yêu cầu ngân hàng Ajman thanh toán.
Nhận thấy sự trì hoãn, chây ì từ phía cả ngân hàng và người mua nên các công ty xuất khẩu đã kiểm tra trên hệ thống hãng tàu thì phát hiện cả 4 containers hàng đều đã biến mất khỏi cảng.
Khi phát hiện vụ việc hàng đã được lấy ra khỏi cảng, người mua không liên hệ được và nay công ty cũng đã đóng cửa tại trụ sở đăng ký.
Vì vậy, các công ty đã yêu cầu ngân hàng Việt Nam điện đòi ngân hàng Ajman trả lại bộ chứng từ gốc và liên tục có điện truy vấn, kể cả qua các hình thức khác là email và điện thoại trực tiếp nhưng đến nay ngân hàng này vẫn chưa trả lời và chỉ thông báo là đã chuyển thông tin về trụ sở chính để giải quyết.
Sau khi các doanh nghiệp trình báo sự việc, VPA đã nhanh chóng báo cáo cơ quan chức trách liên quan và đề nghị phối hợp hỗ trợ giúp doanh nghiệp thu hồi được tiền hàng.
Ngày 20/7, VPA tiếp tục có công văn báo cáo các Bộ, Ban, ngành (Bộ Công Thương, Bộ Ngoại giao, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Ngân hàng Nhà nước) Việt Nam về tình hình khẩn cấp của sự việc và đề nghị các cơ quan này hỗ trợ và phối hợp giúp thu hồi được tiền hàng về cho doanh nghiệp đối với 4 lô hàng trị giá gần 400.000 USD đã bị lấy ra khỏi cảng, đồng thời, hỗ trợ và khẩn trương làm việc với các cơ quan chức năng của Dubai để bằng mọi cách chặn người mua/đại diện người mua đã lấy được bộ chứng từ gốc của lô hàng làm thủ tục thông quan và lấy hàng ra khỏi cảng theo lịch hàng đến cảng là ngày 26/7.
“Nếu không kịp can thiệp với hãng tàu, với cảng vụ, với cảnh sát Dubai UAE trước ngày 26/7 là ngày hàng cập cảng thì chắc chắn công hàng Hoa Hồi trị giá 126,3 ngàn USD sẽ tiếp tục bị mất trắng như 4 lô hàng trước”, Hiệp hội cảnh báo.