Nợ công Việt Nam có biến động

Việt Nam đã giảm từ 51% vào cuối năm 2016 xuống còn 38% vào cuối năm 2022, thấp hơn nhiều so với trần nợ công của Việt Nam là 60% GDP.

Công ty Chứng khoán VNDirect nêu tại báo cáo cập nhật vĩ mô tháng 8 cho rằng, GDP của Việt Nam có thể tăng trưởng trên 7% trong nửa cuối năm 2023.

VNDirect cũng kỳ vọng nền kinh tế Việt Nam sẽ duy trì đà phục hồi trong năm tới và dự báo GDP tăng trưởng 6,9% so với cùng kỳ (+/-0,3 điểm %) trong năm 2024.

Nhóm nghiên cứu của VNDirect đã dẫn ra 3 trợ lực chính có thể hỗ trợ tăng trưởng GDP của Việt Nam.

Đầu tiên, Chính phủ thực hiện chính sách tài khóa mở rộng để hỗ trợ tăng trưởng.

Thứ hai, lãi suất cho vay thấp hơn giúp kích thích tiêu dùng và đầu tư tư nhân.

Thứ ba, đơn hàng xuất khẩu nông sản và hàng hóa công nghiệp của Việt Nam có khả năng phục hồi đáng kể từ quý IV/2023.

Tuy nhiên, nhóm phân tích cũng lưu ý, vẫn còn những rủi ro có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng GDP bao gồm như lạm phát toàn cầu cao hơn dự kiến, chỉ số DXY mạnh hơn dự kiến có thể gây thêm áp lực lên tỷ giá, hay tăng trưởng kinh tế chậm hơn dự kiến của các đối tác thương mại lớn ảnh hưởng đến xuất khẩu của Việt Nam.

Đánh giá về các yếu tố hỗ trợ tăng trưởng cho Việt Nam, VNDirect lưu ý, đầu tư công gần như là động lực chính trong năm nay.

Số liệu từ Tổng cục Thống kê Việt Nam, vốn đầu tư thực hiện từ nguồn ngân sách Nhà nước tháng 8 ước đạt 61.300 tỷ đồng, tăng 29,1% so với cùng kỳ năm trước.

Tính chung 8 tháng năm 2023, vốn đầu tư thực hiện từ nguồn ngân sách Nhà nước ước đạt 352.100 tỉ đồng, bằng 49,4% kế hoạch năm và tăng 23,1% so với cùng kỳ năm trước (cùng kỳ năm 2022 bằng 47,6% và tăng 17,1%), thể hiện sự quyết liệt của Chính phủ, sự nỗ lực của Bộ, ngành và địa phương trong việc thực hiện đầu tư công nhằm tạo động lực tăng trưởng kinh tế những tháng cuối năm 2023.

VNDirect kỳ vọng chính phủ sẽ quyết liệt đẩy mạnh đầu tư công hơn nữa để hoàn thành ít nhất 95% kế hoạch giải ngân vốn đầu tư công trong năm 2023 (Quốc hội giao kế hoạch là 711.684 tỷ đồng).

Ngoài ra, VNDirect cũng chỉ ra những yếu tố có thể hỗ trợ đẩy nhanh các dự án đầu tư công trong năm nay.

Trước hết là về nợ công. Theo VNDirect, nhờ tăng trưởng GDP vững chắc trong giai đoạn 2016-1022 và kiểm soát chi tiêu chặt chẽ, nợ công của Việt Nam đã giảm nhanh qua các năm.

Mức nợ công Việt Nam giảm từ 51% vào cuối năm 2016 xuống còn 38% vào cuối năm 2022, thấp hơn nhiều so với trần nợ công của Việt Nam là 60% GDP, nợ công thấp tạo dư địa mở rộng chính sách tài khóa để hỗ trợ phục hồi kinh tế.

Đối với vấn đề nợ công, như Sputnik đã thông tin, trước đó, ông Trương Hùng Long, Cục trưởng Cục Quản lý nợ và tài chính đối ngoại, Bộ Tài chính cho biết, uớc đến cuối năm 2023, nợ công/GDP của Việt Nam sẽ chỉ khoảng 40-41%, nợ Chính phủ/GDP khoảng 37-38%, nợ Chính phủ bảo lãnh/GDP khoảng 3-4%, nợ chính quyền địa phương/GDP dưới 1%.

Phát biểu tại hội thảo hồi tháng 8, đại diện Cục Quản lý nợ và tài chính đối ngoại đánh giá, nhìn lại giai đoạn 2021-2023, công tác quản lý nợ công của Việt Nam đã đạt được một số kết quả nổi bật như an toàn nợ công được đảm bảo trong phạm vi mức trần, ngưỡng cảnh báo được Quốc hội phê duyệt, uớc đến cuối năm 2023, nợ công/GDP khoảng 40-41%, nợ Chính phủ/GDP khoảng 37-38%, nợ Chính phủ bảo lãnh/GDP khoảng 3-4%, nợ chính quyền địa phương/GDP dưới 1

Thứ hai, lợi suất trái phiếu chính phủ Việt Nam giảm mạnh kể từ đầu năm 2023.

Cuối cùng là về tình hình lạm phát. Lạm phát bình quân trong nước giảm xuống mức 2,4% so với cùng kỳ trong quý II/2023 từ mức 4,2% so với cùng kỳ trong quý I/2023.

VNDirect lưu ý, khi áp lực lạm phát hạ nhiệt, Chính phủ có thể xem xét nới lỏng chính sách tài khóa nhiều hơn để hỗ trợ phục hồi kinh tế.

Theo VNDirect, hiện còn một số yếu tố có thể gây sức ép lên tỷ giá VND trong nửa cuối năm 2023.

Cụ thể là chênh lệch lãi suất giữa VND và USD tiếp tục thu hẹp do lãi suất điều hành của Ngân hàng Dự trữ liên bang Mỹ (FED) có thể duy trì ở vùng đỉnh đến cuối năm 2023 trong khi NHNN định hướng tiếp tục hạ lãi suất để hỗ trợ tăng trưởng.

Thêm nữa, sau động thái nâng trần nợ công, Chính phủ Mỹ đã đẩy mạnh phát hành trái phiếu chính phủ để bù đắp thiếu hụt ngân sách, đẩy lãi suất trái phiếu chính phủ Mỹ lên mức cao nhất kể từ đầu năm 2023.

Ngoài ra, việc Trung Quốc nới lỏng chính sách tiền tệ sẽ gây áp lực lên đồng NDT và chuyên gia nhận thấy sự tương quan mạnh mẽ giữa Việt Nam đồng và đồng NDT trong quá khứ.

Cuối cùng, lạm phát trong nước có thể gia tăng từ cuối quý III/2023. Tuy nhiên, VNDirect khẳng định, NHNN cũng có một số yếu tố hỗ trợ để ổn định tỷ giá, bao gồm: Thặng dư thương mại duy trì mức cao; FDI và kiều hối ổn định; Các thỏa thuận bán cổ phần cho nhà đầu tư nước ngoài dự kiến thực hiện trong nửa cuối năm 2023 sẽ làm tăng nguồn cung ngoại tệ.

Nhìn chung, VNDirect cho rằng tỷ giá có thể biến động mạnh vào cuối năm 2023, tuy nhiên, tỷ giá USD/VND được dự báo sẽ tăng không quá +2,0% so với đầu năm 2023.

Về lãi suất, VNDirect kỳ vọng lãi suất cho vay sẽ giảm đáng kể trong những tháng tới. Theo đó, lãi suất cho vay có thể tiếp tục giảm trong những tháng còn lại của năm nay do chi phí vốn của các NHTM đang giảm.

Việc này là nhờ tác động từ việc NHNN cắt giảm lãi suất trong 6 tháng năm 2023, NHNN ban hành Thông tư 02 cho phép gia hạn trích lập dự phòng nợ xấu.