Cùng với đó, kinh tế Việt Nam có thể được hưởng lợi tích cực từ việc chuyển dịch dòng vốn FDI vào Việt Nam do ảnh hưởng từ rủi ro địa chính trị, nhất là căng thẳng từ thương chiến Mỹ - Trung.
Ảnh hưởng của kinh tế Trung Quốc đến Việt Nam
Chứng khoán BIDV (BSC) nhận định về ảnh hưởng của kinh tế Trung Quốc đến Việt Nam trong báo cáo vừa công bố.
Đánh giá tác động tích cực, các chuyên gia của BSC cho rằng, Việt Nam có thể giảm chi phí đầu vào sản xuất khi Trung Quốc là thị trường nhập khẩu lớn nhất.
"Ngoài ra, xuất khẩu có thể được hưởng lợi khi Trung Quốc gặp khó khăn, Việt Nam có thể thay thế vị trí này. Đặc biệt ở thời điểm hiện tại, Việt Nam và Mỹ đã nâng cấp quan hệ trở thành đối tác chiến lược toàn diện", - nhóm phân tích lưu ý.
Mặt khác, kinh tế Việt Nam có thể được hưởng lợi tích cực từ việc chuyển dịch dòng vốn FDI vào Việt Nam do ảnh hưởng từ rủi ro địa chính trị.
Trước đó, báo cáo HSBC cũng chỉ ra rằng, khu vực ASEAN (mà Việt Nam là thành viên) đã thu hút FDI cao kỷ lục gần 17% FDI toàn cầu trong năm 2022, tăng gấp 2 lần so với 4 năm trước nhờ nền tảng vững chắc, nhân khẩu học thuận lợi và chuỗi cung ứng cạnh tranh.
"Việt Nam tiếp tục đi đầu trong việc thu hút FDI chất lượng bất chấp thách thức về thương mại. FDI lĩnh vực sản xuất hiện tại cao hơn 3 năm gần nhất. Việt Nam nhanh chóng thăng hạng trong chuỗi giá trị, phát triển thành trung tâm lắp ráp điện tử quan trọng", - HSBC nhấn mạnh.
Báo cáo cũng chỉ rõ, Mỹ đang nổi lên là quốc gia đầu tư FDI chính tại khu vực Đông Nam Á với thị phần 17%.
"Với việc nâng quan hệ lên đối tác chiến lực toàn diện với Hoa Kỳ, Việt Nam sẽ không chỉ có cơ hội thu hút trực tiếp vốn FDI mà còn mở ra cơ hội hợp tác phát triển trên nhiều lĩnh vực kinh tế, thương mại và đầu tư", - các chuyên gia nhận định.
Nhân dân tệ mất giá ảnh hưởng cán cân thương mại
Ở chiều ngược lại, BSC chỉ ra 2 tác động tiêu cực.
Thứ nhất, hàng hóa Việt Nam chịu sự cạnh tranh của hàng hóa Trung Quốc cả ở thị trường nội địa và thị trường xuất khẩu, đặc biệt trong xu hướng giảm giá của đồng nhân dân tệ (CNY) như hiện nay và từ đó có những ảnh hưởng tiêu cực đến cán cân thương mại, tỷ giá.
Thứ hai, xuất khẩu hàng hóa sang Trung Quốc suy giảm trong khi Trung Quốc là thị trường nhập khẩu hàng hóa lớn thứ 2 của Việt Nam, chỉ sau Mỹ.
Chứng khoán BIDV nêu rõ, tăng trưởng GDP của Trung Quốc không đạt như kỳ vọng khi tăng trưởng GDP quý II chỉ đạt 6,3% so với cùng kỳ năm ngoái, cao hơn mức tăng 4,5% của quý I nhưng thấp hơn nhiều so với con số 7,3% được dự báo.
Về phía cầu, tăng trưởng kinh tế chủ yếu được dẫn dắt bởi tiêu dùng và dịch vụ, trong đó tiêu dùng chứng kiến sự hồi phục mạnh nhất, chiếm 57,8% GDP của trong quý I.
Chỉ số CPI của Trung Quốc tháng 7 giảm 0,3% so với cùng kỳ năm ngoái, đánh dấu tháng giảm đầu tiên kể từ tháng 2/2021 theo đó nền kinh tế Trung Quốc chính thức bước vào tình trạng "giảm phát".
Trong khi đó, chỉ số giá của nhà sản xuất (PPI) cũng đã giảm tháng thứ 10 liên tiếp kể từ tháng 10/2022, với mức giảm 4,4% trong tháng 7 so với cùng kỳ năm ngoái.
Xuất nhập khẩu tiếp tục suy yếu do nhu cầu tiêu dùng giảm, cầu trên thế giới thấp dẫn đến hoạt động sản xuất suy giảm.
Tháng 7, kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 3.460 tỷ nhân dân tệ, giảm 8,3% so cùng kỳ năm ngoái, nhập khẩu giảm mạnh nhất trong 6 tháng 2023, tháng 7 giảm 12,4%, 7 tháng 2023 giảm 7,6% so với cùng kỳ.
Thu hút đầu tư nước ngoài FDI quý II giảm xuống dưới mức 4,9 tỷ USD, giảm 87% so với cùng kỳ, đây là mức giảm lớn nhất từ năm 1998, do ảnh hưởng của chính sách zero-Covid cùng với căng thẳng leo thang giữa Mỹ và Trung Quốc đã có tác động tiêu cực đến kế hoạch đầu tư của các doanh nghiệp ở nhiều lĩnh vực như chất bán dẫn, trí tuệ nhân tạo.
Đáng lưu ý, tỷ lệ thất nghiệp thanh niên tháng 6/2023 tăng 21,3% so với tháng trước.
Mới đây, Trung Quốc đã tạm dừng công bố dữ liệu về tỷ lệ thất nghiệp theo nhóm tuổi cụ thể khi tỷ lệ này tăng cao kỷ lục vào tháng 6/2023.
Thị trường nhập khẩu hàng hóa lớn nhất của Việt Nam
Dữ liệu từ Tổng cục Hải quan cho thấy, đến hết tháng 8/2023, quy mô kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Trung Quốc đã vượt 100 tỷ đô la, đạt 105,45 tỷ USD.
Trong đó, xuất khẩu của Việt Nam sang Trung Quốc đạt 36,61 tỷ USD, tăng 2,35% so với cùng kỳ năm ngoái. Tính đến nay, Trung Quốc là thị trường xuất khẩu lớn thứ hai của Việt Nam chiếm 16% kim ngạch xuất khẩu cả nước.
Ở chiều ngược lại, nhập khẩu của Việt Nam từ Trung Quốc trong 8 tháng đầu năm 2023 đạt 68,84 tỷ USD và hiện đây vẫn là thị trường nhập khẩu hàng hóa lớn nhất của Việt Nam, chiếm 33% kim ngạch cả nước.
Về đầu tư, tính đến tháng 8/2023, các nhà đầu tư Trung Quốc đã có gần 4.000 dự án ở Việt Nam với tổng vốn đăng ký đạt 26 tỷ USD, đứng thứ 6 trong tổng số143 quốc gia và vùng lãnh thổ có đầu tư tại Việt Nam.
Trong 8 tháng qua, Trung Quốc là nhà đầu tư lớn thứ 2 tại Việt Nam với tổng số vốn đăng ký mới gần 2,7 tỷ USD.