Để kinh tế đất nước phát triển, tự thân mỗi doanh nghiệp và doanh nhân cần vượt qua chính mình, thay đổi và nỗ lực vươn lên, học hỏi kinh nghiệm từ thế hệ đi trước nhưng cũng cần lắng nghe ý kiến từ thế hệ sau để tìm được điểm cân bằng.
Việt Nam là cầu nối hai nền kinh tế Mỹ-Trung, sẽ hoá rồng
Phát biểu tại và cuộc Tọa đàm "Thế hệ các nhà Lãnh đạo Doanh nghiệp mới - The New Leaders" trong khuôn khổ “Lễ kỷ niệm 30 năm Phong trào Doanh nghiệp trẻ Hà Nội" do HanoiBa tổ chức, Chủ tịch FPT Trương Gia Bình, tin rằng, Việt Nam sẽ hoá rồng.
“Tôi tin rằng, với vị thế làm việc với hai nền kinh tế đó, Việt Nam sẽ hóa rồng. Niềm tin đó từ lâu rồi, nhưng giờ đã rõ hơn”, ông Bình khẳng định.
Chủ tịch FPT bày tỏ, bối cảnh kinh tế hiện tại rất đáng để các doanh nghiệp có hành động mới.
“Việt Nam đang là một trong những quốc gia làm cầu nối giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới là Mỹ và Trung Quốc. Cơ hội mở ra từ đó”, ông Trương Gia Bình nhận định.
Còn có thể hóa rồng hay không thì mỗi doanh nghiệp phải không ngừng suy nghĩ cái mới, tạo nên cái mới. Lãnh đạo FDP cho rằng, “cái mới” là điều hiển nhiên mà mỗi doanh nghiệp phải làm.
“Đó có thể là làm tốt hơn việc đang làm, hoặc làm khác cái đang làm. Để chọn được phương thức, cần phải xác định trong 3 năm tới, ngành mà doanh nghiệp đang hoạt động sẽ thay đổi như thế nào và chúng ta ở đâu trong đó, khách hàng, đối thủ chúng ta hành động gì, công nghệ thay đổi ra sao… Doanh nghiệp phải liên tục đặt ra các câu hỏi “tại sao?” để từ đó tìm các hành động”, ông Trương Gia Bình phát biểu.
Theo vị doanh nhân từng tốt nghiệp Khoa Toán cơ, Đại học Tổng hợp Quốc gia Moskva Lomonosov, ở FPT, một câu hỏi luôn được đặt ra đó là “anh sẽ làm gì tốt nhất trong các công việc anh đang làm?”. Để nắm bắt được cơ hội trước mắt, ông Bình cho rằng, một trong các tư duy quan trọng nhất là hãy nghĩ đến thị trường, nhân lực, vốn thế giới đều có thể nắm bắt được.
Điều quan trọng nhất là tìm cách để tích hợp các yếu tố này. Bởi lẽ, cơ hội đi đôi với thách thức, khi các tên tuổi lớn đã và sẽ có mặt ở Việt Nam.
“Các bạn đã nghĩ đến ChatGPT trong kinh doanh chưa? Tôi tin rằng AI (trí tuệ nhân tạo) sẽ ở trong tất cả các thiết bị, từ chip, đến cách thức kinh doanh. Ở FPT, chúng tôi luôn quan tâm đến trải nghiệm hạnh phúc, phải làm sao học cũng hạnh phúc. Tôi thấy nhiều người từng nản chí. Điều này có nghĩa là chúng ta phải nghĩ khác. Chẳng hạn, từ nay đến cuối năm, phải tường minh thế nào là trải nghiệm hạnh phúc”, ông Trương Gia Bình nói.
Vị chuyên gia cũng lưu ý, mỗi người lãnh đạo thường chỉ làm tốt một việc, hoặc là chiến lược hoặc là quản trị, hiếm có người làm tốt được cả hai. Đó là lý do cần người đồng hành, có thể tranh luận để ra chiến lược tốt.
“Các công ty mà sao chép chiến lược của công ty khác là thảm họa, chiến lược phải là của mình, riêng mình và tìm cách làm cho nó ngày càng tốt hơn”, Chủ tịch FPT kiên quyết.
“Người Mỹ đi ngược lại người Việt”
Tại toạ đàm, bày tỏ đồng quan điểm với Chủ tịch tập đoàn FPT Trương Gia Bình, Shark Phú (ông Nguyễn Xuân Phú - Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Sunhouse) cũng nhận định hiện tại là thời điểm tốt để nắm bắt cơ hội.
Ông Phú chia sẻ, bản thân ông cũng gặp vấn đề về cách truyền đạt ý tưởng với các đồng nghiệp, theo đó là đột phá và thay đổi.
Ông dẫn ví dụ, người Mỹ đi ngược lại người Việt, muốn nhà như thế nào thì đi thuê, hoặc mua trả góp.
“Đây là tư duy rất khác biệt, hãy nghiên cứu từ đó. Chẳng hạn năm 1960, Mỹ dám tuyên bố 10 năm sau sẽ đưa con người lên Mặt trăng và họ làm được”, Shark Phú nói.
Ông Phú chỉ rõ, ở cùng một vị trí, nếu dùng hai tư duy thì sẽ khác nhau. Nhưng giờ hãy dùng ngôn ngữ của tương lai, nghĩa là hãy chốt về mục tiêu trước rồi vẽ đường ra.
“Hãy giả định bạn đã nằm trên đỉnh núi rồi nghĩ ngược lại con đường để đi nhanh nhất, ngắn nhất. Chúng ta hãy bắt đầu từ tương lai chúng ta muốn. Sau khi tôi thử áp dụng để truyền đạt cho người khác, thực sự là khó thay đổi vì đa phần dân ta đều suy nghĩ theo lối cũ”, lãnh đạo Sunhouse bày tỏ.
“Thay đổi hay là chết”
Chia sẻ với các doanh nhân trẻ, bà Cao Thị Ngọc Dung, Phó Chủ tịch Hội Nữ Doanh nhân Việt Nam (VAWE), Chủ tịch HĐQT PNJ nhấn mạnh, tư duy mới không chỉ dừng ở sự thay đổi mà phải thực sự đột phá.
Khẳng định, tư duy mới bắt đầu từ học tập liên tục không ngừng nghỉ, lãnh đạo PNJ cho rằng, cản trở lớn nhất trong tư duy là chính mình, phải biết dũng cảm đập bỏ cái cũ, đứng trước đội ngũ nhận ra mình sai, thì những đội ngũ kế cận sẽ thấu hiểu truyền thông xuống bên dưới.
Dẫn chứng chính câu chuyện của PNJ và về giai đoạn tái cấu trúc và đổi mới sáng tạo mạnh mẽ của một công ty kim hoàn nhà nước lâu đời đã tư nhân hóa, bà Dung cho hay, thời điểm niêm yết trên sàn chứng khoán HoSE năm 2009, PNJ có 142 cửa hàng, trở thành công ty có hệ thống bán lẻ trang sức lớn nhất Việt Nam.
Tuy nhiên, trước năm 2010, các doanh nghiệp Việt Nam hầu như chưa có khái niệm về bán lẻ chuyên nghiệp. Những doanh nghiệp tiên phong như Thế giới di động mới đang bắt đầu và Saigon Co.op thì hoạt động theo ngành thương mại.
PNJ đã nhanh chóng nhận ra những yếu kém khi đối mặt với hệ thống bán lẻ liên tục mở rộng và nỗi sợ "tụt hậu" trong một tầm nhìn vươn ra khu vực.
“Lúc đó chỉ có thay đổi hay là chết. Những năm trước mình cũng đổi nhưng sao nó không "bật"? Mình nhận ra một điều là mình chỉ thay đổi bên ngoài. Mình biết mình phải thay đổi từ tư duy, nhận thức”, nữ doanh nhân bộc bạch.
Với quyết tâm đó, năm 2012, PNJ quyết định tái cấu trúc và thực hiện những buổi hội thảo để mọi người thấy được việc cần phải thay đổi. Sau khi thống nhất về tư tưởng, Công ty mới thuê tư vấn nước ngoài để chuẩn hóa hệ thống quản trị theo chuẩn quốc tế. Phải luôn đặt câu hỏi, tại sao mình làm điều đó, làm thế nào và tại sao lại sai, phải cho đội ngũ biết được chữ "Why" đó.
“Nhớ lại thời gian trước, tôi thay đổi liên tục dù là trong khủng hoảng nhưng vẫn không hiệu quả. Tôi thay đổi nhưng vẫn không đột phá, rõ ràng không thay đổi tư duy thì có làm bao nhiêu việc cũng không hiệu quả. Chỉ đến khi mời tư vấn nước ngoài vào sự đột phá mới rõ nét, mọi chuyện mới thực sự "chạy", Chủ tịch PNJ nêu.
Tuy vậy, theo bà Dung, chính nỗ lực vươn mình liên tục này đặt ra bài toán cho doanh nghiệp là làm sao đổi mới nhưng vẫn phải "giữ được nhịp của đoàn tàu ổn định". Một bên là giữa những thế hệ mới có rất nhiều ý tưởng mới, mang những bài thực hành tốt nhất từ nhiều công ty, nhiều nơi trên thế giới về. Một bên là một một công thức thành công của 20, 30 năm trước.
Do đó, với vai trò đầu tàu lãnh đạo, bà Dung cho rằng trách nhiệm của bản thân là ở sự lắng nghe, chia sẻ cho đội ngũ đã từng có công thức cũ và tạo điều kiện để hai bên ngồi với nhau, phân tích nguyên nhân và tìm ra điểm chung để cùng đi tới đích.
Từ quyết tâm thoát nghèo đến vươn ra thế giới bên ngoài
Ông Mai Hữu Tín, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp trẻ Việt Nam khóa IV, Chủ tịch HĐQT U&I Group cho rằng, hành trình thay đổi lột xác của U&I Group chỉ với niềm tin và quyết tâm thoát nghèo, tích lũy kiến thức, tìm cách hiểu biết về chính mình cũng như thế giới bên ngoài.
“Hành trình đó của chúng tôi cũng là hành trình của hầu hết doanh nhân khác trong cùng thế hệ, một thế hệ không hề biết sợ hãi”, ông Tín bày tỏ.
Theo ông, tư duy mới không phải là hành động mang tính phá hủy, xóa bỏ hoàn toàn những cái cũ. Với kinh nghiệm làm quản trị nhiều năm, ông Tín cho rằng, tại Việt Nam, đổi mới nên được tiếp cận theo cách nhìn nhận là giải quyết vấn đề bằng các bước thay đổi nhỏ để cố gắng mang lại hiệu quả sau cuối, hay nói cách khác là đổi mới gia tăng.
“Phải biết "cấy" tư duy mới để vượt khó khăn, những thay đổi xảy ra liên tục, đó là một phần của kế hoạch, kế hoạch là phải có chỗ để thay đổi phù hợp với hiện trạng mới”, vị doanh nhân chia sẻ.
Nói về ngọn lửa của người lãnh đạo, ông Tín khẳng định, nó không tự nhiên mà có, nó cần được trải qua quá trình học tập từ bên ngoài. Ông nhắc lại, quá trình nghiên cứu cách làm, hay động lực của người khác, doanh nghiệp khác sẽ giúp xây dựng nguồn năng lượng sáng tạo, tư duy đổi mới cho doanh nghiệp mình.
“Sức rướn của những người trong cuộc là bệ phóng dẫn dắt, chúng ta cố gắng truyền lửa, tạo động lực quản trị sự thay đổi trong từng con nguời chủ chốt... đó là tầm lãnh đạo tư duy mới”, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp trẻ Việt Nam khóa IV đúc kết.