Theo các chuyên gia, nền kinh tế Việt Nam đã “cơ bản” vượt qua những “cơn gió ngược”.
Đặc biệt, nhắc về động thái tăng cường xuất khẩu gạo vừa qua, TS. Nguyễn Minh Khương, giảng viên Trường Chính sách công Lý Quang Diệu Singapore nhấn mạnh ‘Việt Nam rất bản lĩnh, thế giới đang khen ngợi. Mình không chỉ vì mình mà vì cả thế giới’.
Kinh tế vượt “gió ngược”
9 tháng đầu năm 2023, tuy gặp nhiều khó khăn, thách thức nhưng kinh tế Việt Nam vẫn là điểm sáng trong bức tranh chung của kinh tế thế giới, nhất là nhìn trong dài hạn.
Phát biểu tại cuộc tọa đàm “Kinh tế việt Nam vượt những cơn gió ngược” do cổng TTĐT CHính phủ tổ chức, Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Trần Quốc Phương đã nêu ra những kết quả nổi bật của nền kinh tế đạt được trong 9 tháng đầu năm 2023.
Như Sputnik đã thông tin, tốc độ tăng trưởng GDP 9 tháng đầu năm nay của Việt Nam đạt 4,24%. Thứ trưởng Trần Quốc Phương lưu ý, trong kết quả này, quý III GDP đạt 5,33% là “con số rất tích cực” so với cùng kỳ năm ngoái. Ông nhấn mạnh, kết quả này đã bù cho kết quả các quý trước và 9 tháng đạt kết quả chung GDP 4,24%.
“Có thể thấy, Việt Nam đã đạt kết quả tăng trưởng GDP khá cao so với các nước khác”, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẳng định.
Lý giải động lực giúp Việt Nam có sự phục hồi kinh tế, Thứ trưởng Trần Quốc Phương cho rằng:
“Rõ ràng chúng ta đã khá lên sau từng tháng, kết quả tháng sau tốt hơn tháng trước, quý sau đạt cao hơn quý trước. Chúng ta đã ứng phó thành công với những "cơn gió ngược" của năm nay nhờ cách chỉ đạo điều hành linh hoạt, kịp thời của Chính phủ trong bối cảnh kinh tế thế giới, tình hình lạm phát toàn cầu đã ảnh hưởng không nhỏ đến nền kinh tế nước ta”.
Ông Phương đặc biệt nêu bật công tác điều hành của Ngân hàng Nhà nước.
“Tôi đánh giá cao công tác điều hành tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước trong 9 tháng vừa qua. Sự điều hành linh hoạt, hiệu quả của Ngân hàng Nhà nước đã tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận vốn thuận lợi, điều hành tỷ giá phù hợp, đảm bảo tính thanh khoản của toàn hệ thống”, Thứ trưởng nhận định.
Tiếp đó, Việt Nam cũng vượt qua "cơn gió ngược" về lạm phát. Theo thứ trưởng Trần Quốc Phương, CPI 6 tháng đầu năm khá cao nhưng CPI 9 tháng tăng 3,16% so với cùng kỳ năm trước so với dư địa 4,5% mà Quốc hội cho phép.
Ông Phương tin tưởng: “Trong những tháng cuối năm, chúng ta hoàn toàn có thể điều hành được”.
Điểm sáng tiếp theo chính là giải ngân đầu tư công. Đại diện Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, năm nay là năm có lượng vốn đầu tư công cao nhất từ trước đến nay, do đó thách thức về giải ngân vô cùng lớn. Kết quả giải ngân vốn đầu tư công sau 9 tháng đạt 51% là kết quả rất đáng khích lệ.
“Trong rất nhiều năm qua, hiếm có năm nào sau 9 tháng kết quả giải ngân đạt được trên 50% bởi chúng ta thường dồn giải ngân vào những tháng cuối năm”, ông Phương so sánh.
Một ‘chiến thắng’ nữa của Việt Nam là lĩnh vực đối ngoại. Theo Thứ trưởng Trần Quốc Phương, điểm nổi bật trong năm nay khi bối cảnh thế giới nhiều biến động thì đất nước đã đạt nhiều kết quả rất tốt về đối ngoại. Đây là nội dung rất quan trọng trong điều hành kinh tế vĩ mô và thúc đẩy tăng trưởng cả năm.
Nỗ lực rất lớn của Chính phủ
Đại biểu Quốc hội Phan Đức Hiếu cho rằng, nhìn vào những con số chi tiết kết quả phát triển kinh tế xã hội đã đạt được thì còn rất nhiều điểm tích cực khác.
Đầu tiên, ông Hiếu cho hay, từ đầu năm đến nay, Chính phủ và Quốc hội đã ban hành, thực thi một số chính sách hỗ trợ người dân và doanh nghiệp cả về thể chế và tiền. Chính phủ đã hỗ trợ người dân và doanh nghiệp thông qua các chính sách như giảm thuế, miễn thuế, gia hạn hoặc kéo dài các nghĩa vụ về tài chính khoảng 150 nghìn tỷ.
“Trên cơ sở này, chúng ta cũng phải căn cứ, tính toán để có thể đánh giá một cách khách quan, toàn diện những kết quả đã đạt được”, ông nói.
Thứ hai, để đạt được kết quả phát triển kinh tế như vậy là nhờ những nỗ lực rất lớn của Chính phủ, các địa phương, cộng đồng doanh nghiệp, người dân đã đóng góp lớn để giảm bớt khó khăn, ngoài việc thúc đẩy tăng trưởng.
Vị ĐBQH chia sẻ, khi tiếp xúc với cộng đồng doanh nghiệp, ông thấy cộng đồng doanh nghiệp rất ý thức trong nỗ lực khắc phục khó khăn và tìm ra giải pháp, không ỷ lại vào Chính phủ.
“Thành công này có sự đóng góp rất lớn của người dân và cộng đồng doanh nghiệp. Đặc biệt, cũng ghi nhận những đóng góp rất tích cực của các địa phương. Nhiều địa phương mặc dù bối cảnh khó khăn như hiện nay, nhưng tốc độ giải ngân, thu ngân sách, tăng trưởng phát triển kinh tế vẫn đạt được kết quả rất đáng ghi nhận”, ông Hiếu nhấn mạnh.
Vấn đề thứ ba là sự quyết liệt, quyết tâm, hành động rất mạnh mẽ của Chính phủ trong giai đoạn vừa qua, khi đã đưa các giải pháp giải quyết khó khăn và quyết định các chính sách.
“Nỗ lực của Chính phủ trong việc hạ lãi suất mang lại kết quả rất lớn”, vị chuyên gia bày tỏ.
Mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Công điện 644, ngay sau đó Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 105 về cắt giảm chi phí cho doanh nghiệp, đưa ra những giải pháp rất mạnh mẽ để giải quyết khó khăn cho doanh nghiệp.
Không chỉ cắt giảm thủ tục hành chính, Chính phủ còn chỉ đạo cắt giảm cả chi phí tuân thủ pháp luật, thậm chí Chính phủ chỉ đạo không ban hành các quy định trong thời gian khó khăn nếu quy định đó tạo ra những khó khăn, chi phí cho doanh nghiệp. Trong khoảng tháng 7-8, Thủ tướng cũng đã chỉ đạo rất mạnh mẽ về sự chuyển hướng điều hành chính sách tiền tệ nới lỏng linh hoạt, phù hợp.
“Đây là những hành động rất quyết liệt, rất mạnh mẽ và quyết đoán của Chính phủ”, ông Phan Đức Hiếu cho rằng, ngoài những kết quả tích cực đã đạt được thông qua các con số thì cũng phải nhìn nhận và ghi nhận những nỗ lực khác đằng sau những con số này.
‘Việt Nam rất bản lĩnh’
Từ góc độ một nhà nghiên cứu từ bên ngoài, TS. Vũ Minh Khương, giảng viên Trường Chính sách công Lý Quang Diệu Singapore nhận xét, kể từ Đại hội Đảng năm 2021, niềm tin về khả năng Việt Nam có thể trở thành một nước công nghiệp phát triển vào năm 2045 đã tăng lên rất mạnh mẽ - cả bên ngoài lẫn nội bộ bên trong.
“Trong vấn đề đơn giản như xuất khẩu gạo, phải nói Việt Nam rất bản lĩnh, mà thế giới đang khen ngợi. Mình không chỉ vì mình mà vì cả thế giới. Nếu Việt Nam cũng rối loạn và cấm xuất khẩu gạo thì chắc chắn mất điểm. Đây là bản lĩnh của Chính phủ trong thời gian vừa rồi”, TS. Khương nhận xét.
Về mặt điều hành vĩ mô, trong bối cảnh có nhiều rủi ro, nền kinh tế mới ở giai đoạn ban đầu, rất nhiều khó khăn nhưng, ông Khương khẳng định, Việt Nam đã rất vững vàng trong điều hành tỷ giá, lãi suất, không thấy vấn đề lo lắng gì cả, đó là điều đáng mừng.
Nói về quyết định làm 218 km tàu điện ngầm, hệ thống đường sắt đô thị trong 12, 15 năm tới, chuyên gia chia sẻ, “mọi người ngồi họp ngày đêm, thu thập tri thức của tất cả mọi người”.
“Tôi nhận thấy một không khí rất đặc biệt. Thế giới họ làm như thế nào, Trung Quốc làm như thế nào, Hàn Quốc làm như thế nào, Singapore làm như thế nào? Chính phủ ủng hộ tuyệt đối rồi, Bộ Chính trị, Quốc hội ủng hộ rồi, thì tại sao chúng ta không làm được? Bây giờ chỉ cụ thể hóa để quyết”, TS. Vũ Minh Khương cho biết.
Ông đánh giá, Việt Nam như đang đứng ở ngưỡng cửa của một kỷ nguyên mà đất nước có thể cất cánh để trở thành một quốc gia phát triển trong thời gian tới.
ADB: Việt Nam vẫn sẽ dẫn đầu tăng trưởng ở Đông Nam Á
Chia sẻ tại cuộc toạ đàm, ông Shantanu Chakraborty, Giám đốc Quốc gia Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) tại Việt Nam cho rằng, dự báo gần đây của ADB công bố vào tháng 9 năm 2023 cho thấy Việt Nam vẫn sẽ dẫn đầu tăng trưởng ở Đông Nam Á ở mức 5,8% cho năm 2023, giảm so với năm ngoái nhưng vẫn là con số đáng được ghi nhận.
“Năm nay, kể cả GDP không đạt được như kỳ vọng nhưng vẫn cho thấy xu hướng tích cực. Với những nỗ lực lớn từ Chính phủ, mục tiêu mà Chính phủ điều chỉnh, đặt ra là 6% hoàn toàn có thể đạt được”, đại diện ADB khẳng định.
Khuyến nghị cho Việt Nam, ngoài đẩy mạnh chính sách tài khoá, tăng kích cầu trong nước, ông Chakraborty cho rằng, Việt Nam dù đã rất thành công trong chiến lược phát triển kinh tế những năm gần đây nhưng có thể chú trọng hơn nữa vào phát triển kinh tế tư nhân, khu vực đóng vai trò then chốt của nền kinh tế.
“Những lỗ hổng, thiếu hụt về hạ tầng hiện nay còn lớn, các khoản ODA còn hạn chế. Vì vậy, cần huy động hơn nữa nguồn lực từ khu vực tư nhân cho hạ tầng, nhất là hạ tầng có khả năng chống chịu với sự biến đổi khí hậu”, vị chuyên gia nhắc lại, Việt Nam cần cải tổ về chính sách khuyến khích kinh tế tư nhân.
Ngoài ra, ông Shantanu Chakraborty cũng dẫn chứng, đầu tư, chi tiêu công có tốc độ tích cực, là yếu tố rất đáng ghi nhận. NHNN Việt Nam thể hiện vai trò hiệu quả trong kiểm soát lạm phát. Nếu so sánh với các nước trong khu vực Đông Nam Á, rõ ràng Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng khích lệ.
“Chúng tôi đánh giá cao những phản ứng chính sách chủ động của Chính phủ, cân bằng ổn định kinh tế vĩ mô với hỗ trợ phát triển kinh tế xã hội, thúc đẩy đầu tư công. Các chính sách kinh tế vĩ mô bao gồm các biện pháp tài chính và tiền tệ. Cho đến nay, Chính phủ đã đi đúng hướng và kịp thời”, lãnh đạo ADB Việt Nam nói.