Báo cáo của Tổng Cục Thống kê cũng ghi nhận, lạm phát cơ bản tháng 10/2023 tăng 0,09% so với tháng trước và tăng 3,43% so với cùng kỳ năm 2022.
CPI tháng 10 tăng nhẹ 0,08%
Sáng 29/10, Tổng Cục Thống kê đã công bố báo cáo tình hình kinh tế - xã hội tháng 10 và 10 tháng năm 2023. Theo báo cáo, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 10/2023 tăng nhẹ 0,08% so với tháng trước.
So với tháng 12/2022, CPI tháng 10 tăng 3,2% và so với cùng kỳ năm trước tăng 3,59%. Bình quân 10 tháng năm 2023, CPI tăng 3,2% so với cùng kỳ năm trước; lạm phát cơ bản tăng 4,38%.
Tạp chí Mekong ASEAN dẫn báo cáo cho biết, trong mức tăng 0,08% của CPI tháng 10/2023, có 9 nhóm hàng tăng giá và 2 nhóm giảm giá.
Theo đó, nhóm giáo dục tăng cao nhất với 2,25%, với giá dịch vụ giáo dục tăng 2,54% do một số địa phương thực hiện tăng học phí đối với các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông trên địa bàn theo Nghị quyết của HĐND cấp tỉnh. Ngoài ra, một số trường đại học, cao đẳng công lập, dân lập, tư thục cũng tăng học phí năm học 2023-2024 để bảo đảm thu chi thường xuyên.
Theo Tổng cục Thống kê, một số địa phương có chỉ số giá dịch vụ giáo dục tháng 10 tăng cao so với tháng trước có thể kể đến như: Lai Châu tăng 57,94%; Ninh Thuận tăng 41,54%; Cao Bằng tăng 40,42%; Nam Định tăng 28,67%; Bắc Ninh tăng 8,12%; TPHCM tăng 7,68%; Trà Vinh tăng 7,67%.
Ngoài ra, chỉ số giá nhóm lương thực tháng 10 tăng 0,9% so với tháng 9, trong đó chỉ số giá nhóm gạo tăng 1,14%. Giá gạo trong nước tăng theo giá gạo xuất khẩu do nhu cầu tại các thị trường châu Á và châu Phi tăng lên, nhất là sau khi Indonesia thông báo sẽ nhập khẩu 1,5 triệu tấn gạo dự trữ quốc gia đến cuối năm 2023.
Trong 11 nhóm hàng hóa, nhóm giao thông là nhóm giảm mạnh nhất với mức giảm 1,51%, chủ yếu do ảnh hưởng của các đợt điều chỉnh giảm giá xăng dầu vào ngày 2/10, 11/10 và 23/10 làm cho giá xăng giảm 4,59% so với tháng trước.
Nguyên nhân làm tăng CPI 10 tháng đầu năm 2023
Theo Tổng cục Thống kê, những nguyên nhân chính dẫn đến việc CPI 10 tháng 2023 tăng bao gồm:
Chỉ số giá nhóm vé máy bay bình quân 10 tháng năm 2023 tăng 75,19% so với cùng kỳ năm trước, chủ yếu do chi phí của các hãng bay và nhu cầu đi lại của người dân tăng cao, nhất là dịp Lễ, Tết, nghỉ hè, từ đó tác động đến giá vận tải hàng không.
Chỉ số giá nhóm giáo dục tăng 7,26% so với cùng kỳ năm 2022 do một số địa phương tăng học phí năm học 2023-2024, làm CPI chung tăng 0,45 điểm phần trăm.
Chỉ số giá nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng tăng 6,74% so với cùng kỳ năm ngoái, làm CPI chung tăng 1,27 điểm phần trăm. Lý do là vì giá xi măng, cát tăng theo giá nguyên nhiên vật liệu đầu vào, cộng thêm giá thuê nhà ở tăng cao.
Chỉ số giá nhóm lương thực tăng 5,48%, làm CPI chung tăng 0,2 điểm phần trăm, trong đó, giá gạo tăng 4,78% theo giá gạo xuất khẩu. Chỉ số giá nhóm thực phẩm tăng 2,64%, phần lớn do nhu cầu tiêu dùng tăng trong các dịp lễ, Tết, tác động làm CPI chung tăng 0,56 điểm phần trăm.
Chỉ số giá nhóm điện sinh hoạt tăng 4,39%, tác động làm CPI chung tăng 0,15 điểm phần trăm do nhu cầu sử dụng điện tăng. Thêm nữa, từ ngày 4/5/2023, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân tăng 3%.
Chỉ số giá nhóm đồ uống và thuốc lá tăng 3,42% so với cùng kỳ năm ngoái, tác động làm CPI chung tăng 0,09 điểm phần trăm, do nguyên liệu sản xuất và chi phí nhân công tăng.
Chỉ số giá nhóm hàng hóa và dịch vụ khác tăng 4,37% so với cùng kỳ năm trước, làm CPI tăng 0,15 điểm phần trăm. Nguyên nhân chủ yếu do từ tháng 7/2023, dịch vụ bảo hiểm y tế tăng theo mức lương cơ sở mới.
Vì sao lạm phát tăng?
Cũng theo Tổng cục Thống kê, lạm phát cơ bản tháng 10/2023 tăng 0,09% so với tháng trước, tăng 3,43% so với cùng kỳ năm trước. Bình quân 10 tháng năm 2023, lạm phát cơ bản tăng 4,38% so với cùng kỳ năm 2022, cao hơn mức tăng CPI bình quân chung (tăng 3,2%).
Điều này chủ yếu do bình quân giá xăng dầu trong nước 10 tháng năm 2023 giảm 13,24% so với cùng kỳ, giá gas giảm 8,55%, qua đó kiềm chế tốc độ tăng của CPI nhưng thuộc nhóm hàng được loại trừ trong danh mục tính lạm phát cơ bản.
Trong nước, chỉ số giá vàng tháng 10/2023 tăng 0,92% so với tháng trước; tăng 5,87% so với tháng 12/2022; tăng 8,28% so với cùng kỳ năm trước. Tính bình quân 10 tháng năm 2023, giá vàng tăng 2,81%.
Chỉ số giá USD tháng 10/2023 tăng 1,2% so với tháng trước; tăng 1,56% so với tháng 12/2022; tăng 1,79% so với cùng kỳ năm trước. Bình quân 10 tháng năm 2023, chỉ số giá USD đã tăng 2,24%.