Hợp tác quân sự nhằm chống Trung Quốc
Trước khi lên đường tới Đông Nam Á, Thủ tướng Nhật Bản cho biết ông sẽ vạch ra khuôn khổ chính sách đối ngoại của mình đối với các nước trong khu vực và “gửi tín hiệu rõ ràng tới khu vực và thế giới về mối quan hệ tương lai của đất nước ông với Philippines và ASEAN".
Tuy nhiên, cho dù ông Kishida có muốn hay không, mối quan hệ trong tương lai giữa Nhật Bản với các nước ASEAN, đặc biệt là với Philippines, hóa ra lại nhằm mục đích tạo ra một dạng liên minh quân sự nào đó. Thủ tướng Nhật Bản và Tổng thống Philippines đã đồng ý bắt đầu đàm phán về Thỏa thuận tiếp cận lẫn nhau (RAA), cho phép quân đội của cả hai nước sử dụng cơ sở hạ tầng trên các đảo đối tác của nhau.
Ngoài ra, trong chuyến thăm, việc chuyển giao radar quân sự cho Philippines cũng đã được công bố. Do đó, chính phủ Nhật Bản bắt đầu thực hiện chương trình mới có tên là Hỗ trợ An ninh Chính thức (OSA). Tất cả vật tư quân sự đều được cung cấp miễn phí theo chương trình này. Chính phủ Nhật Bản đã lên kế hoạch mở rộng chương trình này sang các nước như Philippines, Malaysia, Bangladesh và Fiji.
Nội dung quan trọng nhất trong chuyến thăm Đông Nam Á của Thủ tướng Nhật Bản là liên minh quân sự đang được thành lập nhằm chống Trung Quốc. Khi ở thăm Manila, ông Kishida đã đề cập đến điều này một cách gián tiếp nhưng rõ ràng.
“Chúng tôi chia sẻ những quan ngại sâu sắc về tình hình ở Biển Hoa Đông và Biển Đông và không chấp nhận các nỗ lực đơn phương thay đổi hiện trạng ở đó bằng vũ lực.”
Phó giáo sư Kei Koga từ Đại học Công nghệ Nanyang của Singapore nêu rõ điều có thể chưa được nhận thức rộng rãi: “Nếu RAA được ký kết, Nhật Bản và Philippines sẽ hợp tác quân sự dễ dàng hơn nhiều và hiệu quả ngăn chặn Trung Quốc sẽ lớn hơn."
Vì lợi ích của chủ nghĩa quân phiệt Nhật Bản
Một số thông tin truyền thông chỉ ra rằng đề xuất của ông Kishida nhằm mục đích tăng cường khả năng phòng thủ của các nước châu Á-Thái Bình Dương trước các hành động của Trung Quốc ở Biển Đông. Một ví dụ là cuộc đụng độ gần đây giữa người Philippines và người Trung Quốc tại bãi cạn Second Thomas.
Tuy nhiên, không nên coi hành động của chính phủ Nhật Bản là hoạt động từ thiện thuần túy. An ninh của Philippines tự nó không phải là mục đích cuối cùng đối với chính phủ Nhật Bản. Thứ nhất, với kết luận của RAA, khả năng hành động của Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản được mở rộng, họ có được bàn đạp cho các hành động gây hấn trong tương lai. Thứ hai, nhờ chương trình OSA, các doanh nghiệp thuộc tổ hợp công nghiệp quân sự Nhật Bản thường xuyên nhận được các đơn đặt hàng sản xuất thiết bị quân sự, số tiền này sẽ được thanh toán từ ngân sách nhà nước Nhật Bản.
Hành động này đã vi phạm Điều 9 Hiến pháp Nhật Bản. Nhưng vì những người đứng đầu chính phủ Nhật Bản, bất kể họ là ai, cố gắng biến Nhật Bản, như họ nói, trở thành một “đất nước bình thường”, tức là một quốc gia có quân đội bình thường, nên những sơ hở đã được tạo ra để lách các lệnh cấm của những người theo chủ nghĩa hòa bình. Người Mỹ, những người sau Thế chiến thứ hai đã đặc biệt viết hiến pháp cho nhà nước Nhật Bản và bao gồm điều khoản theo chủ nghĩa hòa bình, ngày nay không phản đối sự hồi sinh của chủ nghĩa quân phiệt Nhật Bản. Xét cho cùng, Nhật Bản ngày nay là đồng minh quân sự đáng tin cậy của Hoa Kỳ và là động lực thúc đẩy khái niệm của Mỹ về “Khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở”.
Tại Manila, theo báo chí khu vực đưa tin, các bên đã nhất trí tăng cường quan hệ quốc phòng trong tam giác Mỹ-Nhật-Philippines.
Một liên minh mới như vậy sẽ chỉ góp phần gây bất ổn trong khu vực và phá vỡ hệ thống quan hệ hiện có ở Đông Nam Á. Philippines là nước đầu tiên trong ASEAN chọn ủng hộ Mỹ trong tranh chấp giữa hai cường quốc. Nhật Bản cố tình hỗ trợ cuộc chạy đua vũ trang ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Vào tháng 4, Bộ Ngoại giao Nhật Bản đã phân bổ 15,2 triệu USD cho nhu cầu quốc phòng của các quốc gia có cùng chí hướng.
Có giả định rằng với chính sách đối ngoại tích cực của mình, Fumio Kishida đang cố gắng nâng cao uy tín của mình trong lòng cử tri. Nhưng cho đến nay điều này vẫn chưa thể thực hiện được. Xếp hạng ngày nay của là thấp nhất trong toàn bộ thời kỳ trị vì của chính phủ Kishida - chỉ 28,3% người Nhật được khảo sát tán thành các chính sách của chính phủ hiện tại.