Cho rằng hợp tác ODA là một nội dung quan trọng liên kết kinh tế giữa hai nước, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đề nghị JICA phối hợp chặt chẽ hơn nữa với các các bộ, ngành, địa phương của Việt Nam để cụ thể hóa quan hệ "Đối tác chiến lược toàn diện vì hòa bình và thịnh vượng ở khu vực châu Á và trên thế giới" giữa Việt Nam và Nhật Bản bằng các chương trình, dự án cụ thể, với lộ trình cụ thể, hiệu quả hơn, góp phần hỗ trợ Việt Nam thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trong thời kỳ mới.
Trong đó, phía Nhật Bản tiếp tục quan tâm, nghiên cứu việc cung cấp ODA thế hệ mới ưu đãi hơn về lãi suất và thời gian, thủ tục đơn giản, linh hoạt hơn, tập trung cho các dự án mang tính xoay chuyển tình thế, chuyển đổi trạng thái trong 5 lĩnh vực trọng tâm gồm: (1) Phát triển hạ tầng chiến lược (giao thông, y tế, giáo dục, xã hội, đặc biệt là đường sắt tốc độ cao, bến cảng, sân bay, đường bộ cao tốc); (2) các ngành mới nổi như chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, ứng phó biến đổi khí hậu, năng lượng mới, chíp bán dẫn; (3) đào tạo nhân lực, hợp tác lao động; (3) y tế và giáo dục; (5) bảo vệ môi trường, nâng cao chất lượng sống của người dân.
Cảm ơn gợi ý của Thủ tướng về các lĩnh vực hợp tác ODA, Chủ tịch JICA cho biết, từ tháng 6 JICA đã bắt đầu thúc đẩy các dự án ODA thế hệ mới phù hợp với tình hình mới của Việt Nam.
Ông Tanaka Akihiko mong Việt Nam đưa ra các giải pháp làm thế nào để các dự án xúc tiến nhanh và hiệu quả hơn. Về các lĩnh vực cụ thể cần hỗ trợ ODA, JICA sẽ làm việc chi tiết với các bộ ngành của Việt Nam. Để những dự án hạ tầng quan trọng trong tương lai có thể triển khai được Việt Nam cần nhanh chóng tháo gỡ các vướng mắc với những dự án hạ tầng giao thông hiện nay.
Theo Chủ tịch Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA), nhiều năm qua tổ chức này có nhiều chương trình hỗ trợ dự án trọng điểm dùng vốn ODA phù hợp với tình hình, nguyện vọng của Việt Nam. Tuy nhiên, một số dự án triển khai dùng nguồn vốn này đang gặp vướng mắc, như dự án đường sắt đô thị số 1 TP HCM (Metro số 1), đoạn Bến Thành - Suối Tiên.
"Chúng tôi mong Việt Nam quan tâm, nhanh chóng giải quyết những vấn đề của dự án này", ông Tanaka Akihiko nói.
Thủ tướng Phạm Minh Chính tán thành với Chủ tịch Tanaka Akihiko về xử lý các vướng mắc của dự án cũ "nhanh nhất có thể". Việc này sẽ giúp hai bên rút kinh nghiệm cho thực hiện các dự án vay ODA thế hệ mới nhanh chóng, hiệu quả hơn.
"Chúng ta cần dọn dẹp những tồn đọng kéo dài để bắt đầu thế hệ vay ODA mới đơn giản, mang tính xoay chuyển tình thế và hiệu quả hơn so với giai đoạn vừa qua", Thủ tướng nói.
Thủ tướng cũng giao nhiệm vụ cụ thể cho các cơ quan liên quan tiếp tục làm việc với JICA để giải quyết dứt điểm các vướng mắc, sớm hoàn thành các dự án đang triển khai và nghiên cứu, thực hiện các dự án mới. Thủ tướng đề nghị JICA phối hợp chặt chẽ, hiệu quả hơn với các cơ quan phía Việt Nam, nhất là Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong đó có việc nghiên cứu triển khai đường sắt tốc độ cao, thiết lập trung tâm nghiên cứu và phát triển về ODA tại Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia của Việt Nam…
Nhật Bản hiện là nhà tài trợ ODA lớn nhất cho Việt Nam, với tổng giá trị vay tính đến hết năm tài khóa 2020 là 2.812,8 tỷ yen (27,5 tỷ USD). Vốn ODA giai đoạn vừa qua tập trung vào các lĩnh vực trọng điểm như giao thông, năng lượng, cơ sở hạ tầng đô thị. Năm 2023, lần đầu tổng giá trị vốn vay ODA của Nhật Bản dành cho Việt Nam vượt 100 tỷ yen (khoảng 674 triệu USD) kể từ năm tài khóa 2017.