ADB khuyến nghị, năm 2024, Việt Nam cần thúc đẩy tiêu dùng nội địa mạnh mẽ hơn nữa, vì việc giảm bớt sự phụ thuộc quá mức vào nhu cầu bên ngoài sẽ tăng khả năng chống chịu trước những thách thức toàn cầu.
Kiểm soát lạm phát, ổn định tiền tệ
Báo Điện tử Chính phủ dẫn lời của ông Shantanu Chakraborty, Giám đốc Quốc gia ADB tại Việt Nam nhận định, Chính phủ đã có nhiều biện pháp hữu hiệu về chính sách tiền tệ để đảm bảo khả năng phục hồi kinh tế năm 2023.
Việt Nam là một trong những nước đầu tiên tiến hành cắt giảm lãi suất và đã giảm lãi suất đến 4 lần trước tháng 6/2023, trong khi vẫn kiểm soát được lạm phát theo mục tiêu đã đề ra.
Ông Shantanu Chakraborty cho rằng, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam rất chủ động trong việc giảm lãi suất, và việc nới lỏng chính sách tiền tệ đã làm tăng khả năng chống chịu của nền kinh tế trong năm vừa qua.
Đặc biệt, đầu tư công đã tăng lên đáng kể và trở thành một trong những yếu tố chính thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong những tháng cuối năm. Khối lượng đầu tư công ước đạt 75% kế hoạch đề ra.
Về tài khóa, ông Shantanu Chakraborty đánh giá cao việc thúc đẩy đầu tư vào cơ sở hạ tầng và củng cố tâm lý thị trường, tạo điều kiện thuận tiện trong hoạt động kinh doanh. Đáng chú ý, Việt Nam đã quyết định giảm 2% thuế giá trị gia tăng (VAT) để mang lại nhiều lợi ích cho người dân.
Theo ông Shantanu Chakraborty, dù không đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế 6,5% như đã đề ra nhưng kết quả mà Việt Nam đã gặt hái trong năm 2023 là rất đáng trân trọng.
Trước hết, cần lưu ý rằng mục tiêu tăng trưởng đề ra cho năm 2023 thực sự không phải là con số cố định mà đây chỉ là nguyện vọng Chính phủ đặt ra từ đầu năm và là mục tiêu chính sách.
Việc không thể đạt mục tiêu tăng trưởng có nguyên nhân đến từ rất nhiều thách thức trong năm 2023, bao gồm sự suy giảm trong các hoạt động kinh tế và nhu cầu đi xuống của các đối tác thương mại lớn.
Mấy năm nay, kinh tế Việt Nam dần chuyển sang định hướng xuất khẩu. Theo các phân tích mới nhất, những nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu như Việt Nam, Thái Lan, Malaysia và các nước khác đều bị hạ dự báo tăng trưởng trong bối cảnh suy thoái kinh tế toàn cầu.
Căng thẳng địa chính trị cũng tạo ra sự gián đoạn trong chuỗi cung ứng, trong khi mặt bằng lãi suất cao trên thế giới đã ảnh hưởng tới lợi thế cạnh tranh của các mặt hàng sản phẩm và dịch vụ của Việt Nam.
Chưa hết, Việt Nam còn phải đối mặt với hàng loạt thách thức trong nước, có thể kể đến như việc chậm triển khai dự án và chênh lệch lãi suất lớn giữa VNĐ và USD.
"Tuy vậy, nhìn chung, nền kinh tế Việt Nam vẫn vận hành tốt trước tất cả những thách thức bất ngờ phải đối mặt trong suốt thời kỳ này", - báo Chính phủ dẫn lời ông Shantanu Chakraborty.
Thúc đẩy tiêu dùng trong nước để tăng sức chống chịu
Theo Giám đốc Quốc tế ADB tại Việt Nam, dù kinh tế thế giới trong năm 2024 được dự báo vẫn còn nhiều bất ổn, nhưng một số nước đang chứng kiến những dấu hiệu sớm của sự phục hồi.
Tăng trưởng kinh tế tại Mỹ cho thấy tín hiệu tích cực hơn do với dự báo của ADB vài tháng trước. Tuy nhiên, châu Âu và Nhật Bản có vẻ vẫn chưa có dấu hiệu phục hồi. Ngoài ra, căng thẳng địa chính trị gia tăng có thể tác động xấu đến thị trường hàng hóa và khả năng tiếp cận tín dụng. Như vậy, kinh tế toàn cầu là một bức tranh hỗn hợp.
ADB giữ nguyên dự báo tăng trưởng cho Việt Nam năm 2024 ở mức 6%, xếp thứ 2 ở ASEAN trong bối cảnh nền kinh tế của các đối tác thương mại chính của Việt Nam tăng trưởng tốt và đang tích cực giải quyết căng thẳng địa chính trị.
Trước những thách thức trong năm mới, đại diện ADB khuyến cáo Việt Nam cần đảm bảo lợi thế cạnh tranh như một trung tâm thu hút vốn đầu tư nước ngoài (FDI).
Cụ thể, Việt Nam nên tiếp tục duy trì vị thế là quốc gia ưu tiên, là điểm đến ưa thích của nhà đầu tư nước ngoài. Đồng thời, cần nâng cấp sản phẩm và dịch vụ, hướng tới nhóm sản phẩm và dịch vụ có giá trị gia tăng cao hơn trên thị trường thế giới.
Ngoài ra, Việt Nam nên có biện pháp để tiêu dùng trong nước trở thành một trong những động lực tăng trưởng chính, vì việc giảm sự phụ thuộc quá mức vào nhu cầu bên ngoài sẽ tăng khả năng chống chịu trước những thách thức toàn cầu.
Ví dụ, năm 2023, các quốc gia có mức tiêu thụ và nhu cầu nội địa cao như Ấn Độ, Trung Quốc, Indonesia và Philippines đều là những nước giữ vững được đà tăng trưởng kinh tế.
Việt Nam có thể thúc đẩy tiêu dùng trong nước thông qua việc tiếp tục triển khai các chính sách tiền tệ mở rộng, kết hợp với chính sách tài khóa để đưa nhiều tiền hơn đến tay người dân.
"Đây cũng là thời điểm để bắt tay vào cải cách trong nhiều lĩnh vực khác nhau và cần đầu tư thêm, đặc biệt là lĩnh vực được ưu tiên", - ông Shantanu Chakraborty nhận định.
Cần lưu ý, Việt Nam là nước chịu nhiều tổn thương do biến đổi khí hậu và hiện tại đang là thời điểm phải tập trung thúc đẩy đầu tư vào cơ sở hạ tầng bền vững có khả năng chống chịu cao.
Giám đốc Quốc tế ADB nhấn mạnh, việc đưa ra cách tiếp cận mang tính phối hợp nhiều hơn giữa các chính sách sẽ là vấn đề rất quan trọng để đưa nền kinh tế quay lại mức tăng trưởng cao mà Việt Nam đã đạt được trong những năm trước đây.