Lãnh đạo nhiều nước cứ nghĩ rằng, Việt Nam phải để dành hết tiền để đầu tư làm đường cao tốc, thì lấy đâu ra tiền để cải cách tiền lương.
Chi ngân sách “việc nào ra việc ấy”
Báo Vnexpress dẫn lời Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, khi tiếp khách quốc tế, lãnh đạo nhiều nước đặt câu hỏi Việt Nam lấy tiền đâu để cải cách tiền lương.
"Họ càng ngạc nhiên hơn khi biết Chính phủ Việt Nam dành ra được 560.000 tỷ đồng - khoảng 24 tỷ USD cho việc tăng lương từ nay đến 2026", - Chủ tịch Quốc hội trả lời báo chí về hoạt động của Quốc hội năm 2023.
Chủ tịch Quốc hội cho hay, lãnh đạo các nước cứ nghĩ Việt Nam phải để dành hết tiền để đầu tư làm đường cao tốc, "nhưng không phải, việc nào ra việc đấy".
Cụ thể, tăng thu ngân sách trung ương phải dành 40% để cải cách tiền lương, còn lại 60% để dùng vào việc khác. Còn ngân sách địa phương chia tỷ lệ 50-50, "không được phép xê dịch".
"Tất nhiên quá trình xây dựng chính sách cải cách tiền lương cũng vất vả. Chúng tôi phải cân đối rất nhiều thứ, từ đánh giá nguồn lực hiện nay cho đến tác động đến vấn đề vĩ mô, vi mô", - Vnexpress dẫn lời ông Vương Đình Huệ.
Theo người đứng đầu Quốc hội, tăng lương là việc người dân thụ hưởng thành quả của sự nghiệp đổi mới và cũng là hình thức đầu tư phát triển cho con người. Nếu người dân không được thụ hưởng thành quả thì ý nghĩa của đổi mới sẽ giảm đi, nhất là khi sức khỏe của người dân, doanh nghiệp đã hao mòn sau dịch Covid-19.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, việc tăng lương và đưa mức lương tối thiểu từ 1,49 lên 1,8 triệu đồng mỗi tháng là một trong những quyết sách nổi bật của Quốc hội trong năm vừa qua.
Từ ngày 1/7/2024, cán bộ, công chức trên toàn quốc được trả lương theo vị trí việc làm, chức vụ và chức danh. Có 861 vị trí việc làm cán bộ, công chức. Trong đó, nhóm lãnh đạo, quản lý có 137 vị trí; nhóm công chức nghiệp vụ chuyên ngành có 665 vị trí; nhóm công chức nghiệp vụ chuyên môn dùng chung 37 vị trí; nhóm hỗ trợ, phục vụ 22 vị trí.
Theo lãnh đạo Quốc hội, đây không chỉ là một đợt tăng lương định kỳ mà là cải cách tổng thể chính sách tiền lương. Sau khi cải cách, thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức sẽ được trả theo vị trí việc làm, phù hợp với năng lực, đóng góp của cá nhân và với vai trò của họ, đảm bảo thu nhập không thấp hơn trước.
Cải cách lần này có điểm đặc biệt là dành ra 10% quỹ lương cho người sử dụng lao động trả khen thưởng, động viên nhân viên. Mức chi này căn cứ theo sự cống hiến của từng cá nhân, nên "có người được rất nhiều nhưng cũng có người không được gì".
Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, chỉ số tiêu dùng của Việt Nam những năm qua ở mức khá nhưng chưa được như kỳ vọng. Việc tăng lương tối thiểu lên 1,8 triệu đồng là một hình thức kích cầu tiêu dùng, tạo thêm động lực cho nền kinh tế. Việc tăng lương đảm bảo nguyên tắc: người dân phải tham gia vào sự nghiệp đổi mới thì sự nghiệp này mới thành công.
Cải cách tiền lương khuyến khích người lao động cống hiến
Theo Thường trực Ủy ban Tài chính – Ngân sách Trần Văn Lâm, việc cải cách tổng thể chính sách tiền lương từ ngày 1/7 là quyết sách kịp thời và đúng đắn của Quốc hội, sau 2 năm tạm hoãn do dịch bệnh.
"Do dịch bệnh, việc cải thiện thu nhập cho người hưởng lương từ ngân sách hàng năm theo tăng trưởng của nền kinh tế và trượt giá của đồng tiền đã phải dừng lại. Như vậy thực tế mức sống, thu nhập của người lao động đều bị giảm", - ông Lâm nhận định.
Đến nay, dịch bệnh đã ổn định, kinh tế bắt đầu phục hồi, do đó lộ trình cải cách tiền lương cần thực hiện trở lại. Thu ngân sách Nhà nước trong năm 2023 đạt ổn định. Trong khi đó, năm 2022 vượt rất cao, hơn 400.000 tỷ đồng so với dự toán.
"Ngân sách, nền tài chính của Nhà nước vẫn đảm bảo, đáp ứng được nhu cầu cải cách tiền lương", - ông Lâm nói.
So với lao động hưởng lương ngoài ngân sách được tăng đều đặn, cán bộ, công chức, viên chức chưa được tăng lương thời gian qua, tạo ra chênh lệch lớn. Việc cải cách tiền lương sẽ giúp cải thiện đời sống người lao động, qua đó kích cầu, tăng chỉ số tiêu dùng và thúc đẩy nền kinh tế tăng trưởng.
Cũng theo ông Lâm, xác định vị trí việc làm để trả lương là cơ sở quan trọng trong việc tinh giản biên chế, tinh gọn bộ máy, qua đó nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động. Nếu không xác định theo vị trí việc làm sẽ khiến bộ máy, quỹ lương phình to, tạo gánh nặng cho nền kinh tế, mà hiệu quả công việc lại không đáp ứng.
Thông qua cải cách tiền lương, Nhà nước sẽ bố trí con người phù hợp, trả lương theo chất lượng, kết quả công việc đảm bảo công bằng, hiệu quả. Người lao động được động viên, khuyến khích làm việc khi được đặt đúng vị trí, được đánh giá đúng cống hiến và nhận thù lao phù hợp.
Mục tiêu của Nghị quyết 27 Trung ương là cải cách tiền lương cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và người lao động trong doanh nghiệp từ 1/7/2021. Tuy nhiên, do nhiều tác động bất lợi mà chủ yếu là đại dịch Covid-19, lộ trình cải cách đồng bộ chính sách tiền lương chưa được thực hiện.