Airbnb là nền tảng trực tuyến cho phép người dùng đặt chỗ trên khắp thế giới. Người dùng có thể tìm kiếm và đặt phòng trực tiếp với chủ nhà thông qua ứng dụng. Để cho thuê căn hộ chung cư trong thời gian ngắn, các chủ nhà chỉ cần đăng ký một tài khoản trên ứng dụng và đăng thông tin. Các giao dịch được thực hiện qua mạng nhanh chóng và tiện lợi. Đôi khi, chủ sở hữu và khách thuê không cần phải gặp mặt trực tiếp.
Trào lưu kinh doanh dịch vụ lưu trú ngắn ngày thông qua Airbnb đã trở nên phổ biến tại TP HCM và Hà Nội, đặc biệt tập trung ở những dự án cao cấp ở trung tâm và các đại đô thị vùng ven.
Tuy nhiên, việc thiếu sự giám sát và quản lý đã dẫn đến tình trạng không ổn định khi quyền lợi của cư dân bị ảnh hưởng. Là cư dân sống trong tòa nhà cho nhiều chủ căn hộ cho thuê theo hình thức Airbnb, anh H.K. hiện đang sinh sống tại một chung cư ở quận 4, TP.HCM chia sẻ với Sputnik rằng, việc khách du lịch thuê chỗ ở ngắn ngày trong khu dân cư đã gây ra căng thẳng giữa chủ cho thuê và cư dân, đồng thời gây quá tải cho các tiện ích công cộng trong khu phố.
“Nếu cho thuê dài hạn, có kiểm soát và quản lý chặt chẽ, chúng tôi không phản đối. Nhưng dịch vụ cho thuê ngắn ngày này rất bất cập, Khách lưu trú thường đến rất đông từ thứ 5 đến chủ nhật và sử dụng chung thang máy, hồ bơi với cư dân tòa nhà, gây xáo trộn sinh hoạt. Thậm chí, có nhóm khách đến check-in vào ban đêm gây ồn ào, ảnh hưởng đến những căn hộ xung quanh. Chưa kể đến dịch vụ này còn tiềm ẩn về nguy cơ mất an ninh trật tự tại nơi chúng tôi đang sinh sống”, anh K. nói.
Đã nhiều lần BQL tòa nhà nơi anh sinh sống đã nhiều lần họp với chủ các căn hộ cho thuê Airbnb để tìm giải pháp chung. Tuy nhiên, tình hình vẫn chưa cải thiện nhiều.
Thực tế, Nhằm siết chặt quản lý mô hình này, các thành phố lớn ở Mỹ và châu u đã áp dụng nhiều chính sách và quy định nghiêm ngặt. Ví dụ, tại San Francisco (Mỹ), các chủ nhà phải đăng ký với chính quyền địa phương và nhận được giấy phép trước khi cho thuê. Ngoài ra, các nền tảng đăng tin cho thuê căn hộ không được cấp phép sẽ bị phạt 1.000 USD/ngày/tin đăng.
Đối với Paris (Pháp), thị trường lớn nhất của Airbnb trên toàn cầu, từ năm 2021, chính quyền thành phố đã yêu cầu tất cả các tin đăng cho thuê trên nền tảng này phải có mã số đăng ký hoạt động cho thuê AirBnb để đảm bảo quản lý chặt chẽ.
Nhiều thành phố tại đây đã áp dụng các biện pháp để buộc Airbnb từ bỏ dần mô hình cho thuê trong vài ba ngày, 1 - 2 tuần và chuyển sang cho thuê trung hạn. Đảo Penang của Malaysia đã trở thành điểm đến du lịch mới nhất áp dụng các biện pháp hạn chế đối với dịch vụ cho thuê nơi lưu trú ngắn ngày.
Tại Việt Nam, Luật Nhà ở sửa đổi có quy định rõ ràng về việc chủ sở hữu căn hộ chung cư cho thuê nhà, phòng ngắn hạn cho khách du lịch là vi phạm quy định.
Các giải pháp về vận hành từ các ban quản lý tòa nhà chỉ là một phần nhỏ. Những người kinh doanh dịch vụ lưu trú ngắn hạn thường luôn tìm cách để đối phó, lách luật. Để giải quyết tình trạng này một cách triệt để, trao đổi với Sputnik, chuyên gia PGS.TS. Đinh Trọng Thịnh đồng quan điểm cho rằng, hành vi kinh doanh Airbnb như vậy là trái pháp luật Việt Nam.
Vì chưa có đủ quy định pháp luật để quản lý và điều chỉnh hoạt động kinh doanh theo phương thức chia sẻ phòng thuê thông qua sử dụng dịch vụ Airbnb. Điều này đã dẫn đến nhiều hệ quả tiêu cực, bao gồm việc làm giảm thu ngân sách Nhà nước.
“Hiện tại, pháp luật đã cấm và cơ quan chức năng phải thực hiện nghiêm túc. Thực tế, chủ sở hữu căn hộ khi không ở, họ có quyền cho thuê. Tuy nhiên, để kiểm soát chặt việc cho thuê căn hộ chung cư ngắn ngày như này, trong bộ luật cần quy định rõ ràng và cụ thể để quản lý và điều chỉnh hoạt động kinh doanh theo phương thức chia sẻ phòng thuê thông qua sử dụng dịch vụ Airbnb. Chủ sở hữu muốn cho thuê căn hộ để lưu trú du lịch phải tuân thủ quy định về đăng ký kinh doanh, nộp thuế và chịu trách nhiệm quản lý khách, nhằm đảm bảo không gây ảnh hưởng đến cuộc sống của cư dân,... Hoặc sẽ phải có chế tài xử phạt hành chính ở mức độ răn đe,...”, chuyên gia nêu rõ.
Nếu cấm hoạt động này, cơ quan quản lý Nhà nước cần áp dụng các biện pháp trừng phạt để đánh dấu sự vi phạm pháp luật.
Nếu cho phép, cần xây dựng một hệ thống quản lý minh bạch, yêu cầu các chủ nhà (người kinh doanh dịch vụ) đăng ký mã số hoạt động khi đăng tin. Đồng thời, cần hợp tác với các nền tảng cho thuê lưu trú ngắn hạn như Airbnb để kiểm soát các tin đăng cho thuê tại các khu căn hộ chung cư.
Dưới sự hỗ trợ và cộng tác từ phía chính quyền địa phương, ban quản lý tại các tòa nhà, sự hợp tác từ cư dân và chủ căn hộ sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện thành công các biện pháp quản lý này.