“Trong đó, công tác phòng chống tội phạm mặc dù số liệu thống kê tăng 0,07%. Con số lạnh lùng lắm, có sao ra như vậy”, Phó Thủ tướng nói.
Ông cho biết, gần đây các cơ quan chức năng, đặc biệt Bộ trưởng Bộ Công an rất nghiêm khắc trong thống kê đúng số liệu, như số liệu tai nạn giao thông, số người chết.
“Chúng ta không thể ru ngủ nhau bằng số liệu không thực tế, không đúng, gây ra sự chủ quan và tâm lý không tích cực”, Phó Thủ tướng lưu ý.
Lý giải cho con số 0.07%, ông Quang cho rằng xã hội đang phát triển, năm vừa qua ta đối mặt với nhiều khó khăn, chúng ta cơ bản giữ vững thì đó là tích cực. Trong đó có nhiều chuyên án được triệt phá, đặc biệt là chuyên án án ma túy cực kỳ lớn mà khi nghe con số “tôi bàng hoàng”.
Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang cũng lưu ý, tội phạm công nghệ cao và lợi dụng công nghệ cao ngày càng phức tạp và hoạt động mạnh. Bên cạnh đó là tính chất phạm tội ngày càng manh động, ngang nhiên và man rợ hơn.
“Ngày xưa tội phạm khu trú, nhưng giờ chỉ cần thất nghiệp là đeo khẩu trang, vác ba lô là đi cướp ngân hàng. Có những việc không có nghiệp vụ gì, nên đấu tranh cũng không bài bản và với trường hợp này, là cực khó”, Phó Thủ tướng nêu thực tế.
Ngoài ra, ông Trần Lưu Quang cũng cảnh báo, tội phạm ma túy rất đáng báo động, nhiều thủ đoạn, hình thức tinh vi, khối lượng cực kỳ lớn làm băng hoại xã hội…
Phân tích nguyên nhân dẫn đến tội phạm, thượng tướng Nguyễn Duy Ngọc - Thứ trưởng Bộ Công an - dẫn ra con số năm 2023 có 29,6% tội phạm là người thất nghiệp, 11 vụ cướp ngân hàng cơ bản là người thất nghiệp gây nên.
"Cướp ngân hàng trên thế giới rất chuyên nghiệp còn ở ta rất đơn giản, cho nên cần quan tâm an sinh xã hội, nhất là dịp Tết", ông Ngọc nói.
Thứ trưởng cũng đề nghị quan tâm quản lý người nghiện vì 96% người nghiện hiện nay không có việc làm, 14,3% tội phạm trong năm 2023 do người nghiện gây nên. Đặc biệt, hiện có 2.500 người ngáo đá; 2.700 người tâm thần thường trực gây ra các vụ trọng án giết người, gây rối.
"Các lực lượng, đặc biệt phường xã lập hồ sơ, phân công, có giải pháp từng người nghiện, ngáo đá, tâm thần để ngăn chặn các thảm án. Mỗi người nghiện đều có thể gây ra một vụ án, mỗi người ngáo đá, tâm thần gây ra một vụ trọng án…", ông Ngọc nói.
Dự báo năm 2024 có nhiều khó khăn hơn, Phó Thủ tướng cho hay, khi các doanh nghiệp chưa thể phục hồi, tiếp cận được tốt nhất với tín dụng, thậm chí có vay tiền cũng "không biết làm gì" thì sẽ khó khăn. Về lý thuyết, khi cuộc sống khó khăn thì nguy cơ tội phạm sẽ lớn và gia tăng.
Trong khi đó, phạm vi, trách nhiệm của các đơn vị sẽ rộng hơn. Có những loại hình kinh doanh phải có trách nhiệm quản lý mà chúng ta đang gặp lúng túng như kinh doanh online, kinh doanh phi truyền thống. Ngoài ra, khi khoa học công nghệ phát triển, nhiều thủ đoạn tinh vi nên bài toán với lực lượng chức năng là cực kỳ lớn.
Phó Thủ tướng yêu cầu tập trung tháo gỡ những vướng mắc, đặc biệt là công tác phối hợp giữa các bộ ngành Trung ương và các địa phương. Ở đây là câu chuyện "quyền anh, quyền tôi", nếu không phối hợp tốt là sẽ thất bại. Với những việc khó, việc mới phải có cách tiếp cận khác, còn nếu làm theo cách cũ là "hỏng ăn".
Phó Thủ tướng Chính phủ cũng lưu ý các lực lượng chức năng phải biết giữ mình. Đây là các lực lượng liên quan trực tiếp đến tiền, lợi ích mà không biết giữ mình, không giáo dục cấp dưới thì mọi việc sẽ rất tệ hại. Trong khi chúng ta đã có những ví dụ không vui, ví dụ rất tệ về việc này.