Đáp lại, Tập đoàn Điện lực Việt Nam nói Trung Nam cần hoàn thành việc của mình đúng pháp luật trước khi kêu cứu.
Kêu cứu
Theo Báo Công Thương, Trung Nam Group kêu cứu Thủ tướng về hai vấn đề khó khăn doanh thu và những vướng mắc trong vận hành đường dây 500kV.
Trước đơn cầu cứu khẩn cấp của chủ đầu tư Trung Nam, Chính phủ chỉ đạo Bộ Công Thương giải quyết theo đúng quy định, báo cáo trước ngày 5/5.
Được biết, khó khăn tài chính của Trung Nam là do nhà máy điện mặt trời của doanh nghiệp đang bị "treo" thanh toán, theo Vnexpress.
Trong đơn gửi lãnh đạo Chính phủ Việt Nam hồi tháng 4, Trung Nam cho biết, một số dự án điện của doanh nghiệp này đang gặp khó khăn, vướng mắc về pháp lý.
Điển hình như dự án điện mặt trời Trung Nam - Thuận Nam tại Ninh Thuận kết hợp đầu tư trạm biến áp và các đường dây 500 kV, 220 kV đấu nối vào hệ thống điện quốc gia, do Công ty TNHH Điện mặt trời Trung Nam - Thuận Nam (thuộc Trung Nam) làm chủ đầu tư.
Dự án này có phần công suất 172 MW bị Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN) dừng huy động với lý do không đáp ứng quy định hưởng giá FIT (giá bán điện cố định).
Việc này là do 172 MW có 86 MW trên diện tích đất (khoảng 108 ha) được chủ đầu tư thực hiện không đúng quy định pháp luật, tức đất chưa được chấp thuận, chưa đánh giá tác động môi trường, chưa nghiệm thu phòng cháy chữa cháy.
Kêu cứu với Thủ tướng, Trung Nam cho biết, nhà máy điện mặt trời này đang đối diện với tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng doanh thu từ nguồn phát điện.
Cụ thể, sản lượng điện phát lên lưới từ tháng 10/2020 đến tháng 8/2022, khoảng 687 triệu kWh thuộc phần công suất 172 MW, chưa được Tập đoàn Điện lực Việt Nam thanh toán.
Được biết, khoản tiền bị “treo” tương đương 813,6 tỷ đồng - tạm xác định theo khung giá điện của các nhà máy điện mặt trời chuyển tiếp.
Trung Nam khẳng định đã nhiều lần đề nghị tạm thanh toán với đơn giá bằng 40% mức giá khung đối với các nhà máy điện mặt trời chuyển tiếp nhằm giảm bớt khó khăn về tài chính nhưng chưa được giải quyết.
Trung Nam thừa nhận các vướng mắc là dự án được xây dựng trên ba xã Phước Minh, Nhị Hà và Phước Ninh, huyện Thuận Nam nhưng giấy phép hoạt động điện lực chỉ thể hiện ở xã Phước Minh.
Từ tháng10/2023 đến nay, EVN chỉ thanh toán một phần doanh thu phát điện tương ứng phần diện tích nhà máy thuộc địa bàn xã Phước Minh. Tổng giá trị chưa thanh toán tương ứng phần diện tích còn lại khoảng 274,2 tỷ đồng.
“Việc thiếu hụt doanh thu kéo dài khiến Trung Nam không thể đảm bảo nguồn kinh phí để vận hành, bảo trì hệ thống truyền tải 500 kV Thuận Nam”, theo Vnexpress dẫn đơn cầu cứu của doanh nghiệp.
Sau gần 4 năm đi vào vận hành, các thiết bị của hệ thống truyền tải 500 kV hoạt động liên tục có thể hư hỏng. Bởi, ngoài truyền tải nguồn điện từ dự án Trung Nam, đường dây còn giúp giải tỏa công suất cho toàn bộ các dự án năng lượng khác trong khu vực, gồm Nhiệt điện BOT Vân Phong 1, công suất 1.432 MW.
Chủ đầu tư lưu ý, các thiết bị hoạt động công suất cao có nguy cơ hư hỏng và cần được thay thế. Tuy nhiên, việc không có kinh phí để đầu tư, mua sắm vật tư dự phòng, thay thế thiết bị hư hỏng sẽ dẫn tới sập hệ thống truyền tải, gây thiệt hại nặng về kinh tế, gồm trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho nhà đầu tư BOT Vân Phong.
Để tránh nguy cơ xảy ra sự cố nghiêm trọng, Trung Nam kiến nghị Chính phủ xem xét chỉ đạo EVN thanh toán đầy đủ doanh thu phát điện, hỗ trợ chủ đầu tư gỡ khó về tài chính, đảm bảo đủ kinh phí vận hành hệ thống truyền tải 500kV Thuận Nam.
EVN nói gì?
Theo báo Công Thương, phản hồi về “đơn kêu cứu của Trung Nam”, đại diện Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho biết, trong thời gian qua, EVN đã nỗ lực huy động cơ bản công suất của nhà máy điện mặt trời lên lưới.
EVN đã thanh toán phần sản lượng, công suất theo giấy phép của Trung Nam và đúng quy định, hướng dẫn của cơ quan chức năng. EVN cũng ghi nhận sản lượng của phần công suất thừa theo quy định cho đến khi có quy định cụ thể.
"Đối với phần sản lượng, công suất đủ quy định của pháp lý, EVN đã thanh toán đầy đủ. Phần sản lượng/công suất chuyển tiếp, EVN cũng đang thanh toán theo đúng khung giá tạm đối với các dự án năng lượng tái tạo chuyển tiếp do Bộ Công Thương phê duyệt”, theo tập đoàn Điện lực Việt Nam.
Đối với trạm biến áp và đường dây 500kV, đến thời điểm hiện tại, vẫn thuộc quyền sở hữu tài sản của Trung Nam. Tập đoàn điện lực nhà nước Việt Nam lưu ý, trước đây, Trung Nam đã có đề xuất bàn giao 0 đồng cho EVN song vẫn còn vướng mắc về thủ tục pháp lý và đang trong quá trình triển khai theo hướng dẫn.
Trạm biến áp 500 kV, đến nay chưa được cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền phê duyệt nghiệm thu công trình.
Còn về việc tiếp nhận, Chính phủ đã ban hành Nghị định 02 về việc chuyển giao công trình điện là tài sản công sang EVN, các bộ, ngành liên quan đang triển khai. Vào tháng 4/2024, Bộ Công Thương đã thành lập Tổ công tác liên ngành nhằm thực hiện các quy định liên quan đến việc bàn giao.
EVN cũng đang tích cực phối hợp với cơ quan chức năng nhằm tháo gỡ những khó khăn của Trung Nam.
“Do đó, khi dự án chưa đầy đủ về mặt pháp lý, chưa được cấp giấy phép hoạt động điện lực thì EVN chỉ ghi nhận sản lượng mà không thể thanh toán là đúng”, EVN khẳng định.
Tập đoàn lý giải, EVN là doanh nghiệp nhà nước thực hiện theo quy định của pháp luật nên không thể tự mình quyết định.
Đối với việc truyền tải điện cho các nhà máy điện khác trong khu vực, Trung Nam có quyền thu phí truyền tải của đối tác để thực hiện bảo trì, bảo dưỡng. Khi tài sản thuộc Trung Nam quản lý vận hành thì đơn vị phải chịu trách nhiệm, EVN không thể can thiệp.
“Do đó, Trung Nam cần phải hoàn thiện các phần việc của mình theo đúng quy định của pháp luật trước khi "kêu cứu" Thủ tướng”, đại diện EVN nhấn mạnh.