Theo quy định, các thiết bị bay không người lái, phương tiện bay siêu nhẹ đều do Bộ Công an hoặc Bộ Quốc phòng Việt Nam đăng ký, cấp phép. Những phương tiện khác do Bộ Công an cấp phép nhưng quản lý thì do Bộ Quốc phòng.
Băn khoăn của đại biểu
Ngày 27/6, tại Kỳ họp thứ 7 Quốc hội khoá XV, Quốc hội đã thảo luận ở hội trường về dự án Luật Phòng không nhân dân.
Đại biểu Huỳnh Thị Phúc (đoàn Bà Rịa - Vũng Tàu) quan tâm đến đăng ký, khai thác, sử dụng tàu bay không người lái, thiết bị bay siêu nhẹ.
Theo đó, bà Phúc băn khoăn về việc miễn phép bay có quy định tàu bay không người lái, phương tiện bay siêu nhẹ hoạt động ngoài khu vực cấm bay, khu vực hạn chế bay ở cự ly ngắn, độ cao dưới 50m, cất cánh tối đa hạn chế, ít khả năng gây hại tới quốc phòng an ninh và an toàn hàng không.
Đại biểu đoàn Bà Rịa - Vũng Tàu cho rằng, quy định trên chưa cụ thể trong việc xác định trọng lượng, ít khả năng gây hại tới quốc phòng an ninh, từ đó dẫn đến tình trạng buông lỏng, để cho các đối tượng có nhu cầu lạm dụng kẽ hở phục vụ mục đích cá nhân, làm ảnh hưởng tới quốc phòng an ninh.
Ngoài ra, có thể xảy ra tình trạng quản lý quá chặt chẽ, làm ảnh hưởng tới các hoạt động dân sinh, ảnh hưởng tới sản xuất của nhân dân, ứng dụng vào nông nghiệp.
Từ đó, đại biểu Huỳnh Thị Phúc cho rằng luật cần quy định cụ thể, chặt chẽ hơn hoặc giao Chính phủ quy định chi tiết nội dung này nhằm đảm bảo quốc phòng an ninh, tạo thuận lợi cho người dân, phục vụ phát triển kinh tế xã hội.
Ngoài ra, cũng nên phân cấp thẩm quyền cấp phép bay nhằm thống nhất quy định, cấp nào được cấp phép thì cấp đó có thẩm quyền đình chỉ bay.
Bộ trưởng Phan Văn Giang trả lời
Trả lời đại biểu về xác định độ cao dưới 5.000m, Bộ trưởng Quốc phòng Phan Văn Giang cho biết, việc xác định độ cao không phải khó, Bộ Quốc phòng có các phương tiện Radar xác định được cả độ cao dưới 10m và lên tất cả các độ cao khác.
“Trong đó càng cao càng dễ xác định, càng thấp càng khó xác định vì ảnh hưởng địa hình rất nhiều”, - Đại tướng Phan Văn Giang nói.
Về cấp phép bay, tướng Giang cho biết, theo quy định, Bộ Công an cấp phép bay cho các phương tiện bay siêu nhẹ, phương tiện bay không người lái của Bộ Công an. Bộ Quốc phòng cấp phép bay cho các phương tiện bay của Bộ Quốc phòng.
Còn lại, những phương tiện bay khác đều do Bộ Công an cho đăng ký nhưng quyền quản lý thì thuộc thẩm quyền Bộ Quốc phòng.
Bộ Quốc phòng có các phương tiện trang bị để bảo đảm và được Chính phủ giao nhiệm vụ này, kể cả đối với các phương tiện bay quá cảnh qua vùng trời Việt Nam.
“Từ trước tới nay chúng tôi giao cho Cục Tác chiến cấp phép nội dung này. Tuy nhiên những năm trước các phương tiện bay siêu nhẹ, phương tiện bay không người lái ít hơn bây giờ nhiều, chúng tôi sẽ tính toán quy định cho cấp dưới cấp phép như cấp tỉnh, cấp quân khu, quân chủng hoặc Bộ Tư lệnh Thủ đô Hà Nội”, - Bộ trưởng Phan Văn Giang cho biết.
Theo ông, trong trường hợp Bộ trưởng Quốc phòng và Bộ trưởng Công an thấy cần thiết phải đình chỉ chuyến bay đó, Bộ trưởng có quyền dừng chứ không phải chỉ cấp đã cấp phép mới có quyền.
“Có nghĩa là cấp trên có quyền bác quyết định của cấp dưới. Đây cũng là quy định, điều lệnh tác chiến của quân đội”, - người đứng đầu Bộ Quốc phòng lưu ý.
Về việc xác định phương tiện bay siêu nhẹ, Đại tướng Phan Văn Giang cho biết, đây là phương tiện phục vụ cho việc biểu diễn nghệ thuật.
Việc tập huấn, nội dung chương trình phải được thống nhất, nhưng từng chỉ huy, từng cơ quan đơn vị phải xác định nội dung nào cần tập huấn, từ nội dung cơ bản, nội dung chuyên sâu, nội dung nâng cao, nội dung đặc thù.
Khu vực dưới 5000m là khu vực cực kỳ quan trọng trong tác chiến
Theo Đại tướng, với quyền bắn khi thực hiện chế áp, trường hợp chế áp để hạ cánh, nếu không chấp hành, quân đội có quyền bắn để đảm bảo răn đe và cưỡng chế, đảm bảo an toàn an ninh.
Ông nêu rõ, đây cũng là quy định được áp dụng phổ biến ở nhiều quốc gia khác trên thế giới.
“Việc này cần phải được quản lý cụ thể. Bộ Quốc phòng được giao nhiệm vụ bảo vệ, quản lý vùng trời nên bộ phải được quản lý tất cả”, - Bộ trưởng Phan Văn Giang nhấn mạnh.
Bộ trưởng nhắc lại, bảo vệ vùng trời là nhiệm vụ rất quan trọng, do nhiều lực lượng phối hợp thực hiện ở các độ cao khác nhau, từ xa đến gần, ở các tầng và nhiều hướng.
“Khu vực dưới 5000m là khu vực cực kỳ quan trọng trong tác chiến”, - Đại tướng nói.
Qua nghiên cứu đầy đủ các quan điểm, chủ trương của Đảng, thực tiễn kết quả thực hiện nhiệm vụ phòng không nhân dân, ý kiến tham gia của các bộ, ngành, địa phương, các chuyên gia, các nhà khoa học, tham khảo kinh nhiệm quốc tế, cơ quan soạn thảo đã đề xuất khái niệm như trong dự thảo, trên cơ sở ý kiến của các đại biểu Quốc hội, cơ quan soạn thảo đã tiếp thu, chỉnh lý lại và nêu khái niệm như sau:
Phòng không nhân dân là hoạt động của toàn dân, do bộ đội địa phương, dân quân tự vệ, quân nhân dự bị làm nòng cốt nhằm thực hiện tổng thể các hoạt động và biện pháp để bảo đảm an toàn, tính mạng, tài sản của nhân dân, giảm thiểu thiệt hại cho nền kinh tế quốc dân.
Qua đó, góp phần bảo toàn tiềm lực quốc phòng và tham gia quản lý, bảo vệ vùng trời, phòng chống khắc phục hậu quả tiến công đường không...