Doanh nghiệp bia rượu nước ngọt lo bị sốc khi áp thuế 100%

Đại diện Hiệp hội Bia - Rượu - Nước giải khát Việt Nam (VBA) cho rằng, đánh thuế tiêu thụ đặc biệt nước giải khát có đường không chặn được béo phì.
Sputnik
Doanh nghiệp kinh doanh rượu, bia, nước ngọt cũng kiến nghị cần có lộ trình về tăng thuế tiêu thụ đặc biệt để tránh sốc trong bối cảnh còn nhiều khó khăn như hiện nay.

Tăng thuế không chặn được béo phì

Hôm nay (11/7), Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức hội thảo góp ý hoàn thiện Luật thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi).
Trình bày tóm tắt dự thảo, ông Nguyễn Minh Đức, chuyên gia Ban Pháp chế VCCI chỉ ra một số điểm đáng chú ý như Bộ Tài chính đề xuất tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với rượu bia theo lộ trình, lên 100% vào năm 2030.
Cụ thể, Bộ Tài chính đang lấy ý kiến, đối với rượu từ 20 độ trở lên, lộ trình tăng thuế từ năm 2026 đến 2030 với phương án 1 là từ 70 - 90%, phương án 2 là từ 80 - 100% (hiện tại là 65%). Với rượu dưới 20 độ, phương án 1 là từ 40 - 60%, phương án 2 là từ 50 - 70% (hiện tại là 35%).
Đối với bia, phương án 1 từ 70 - 90%, phương án 2 là từ 80 - 100% (hiện tại là 65%). Với các mức thuế đề xuất này, Bộ Tài chính nghiêng về phuơng án 2.
Đề xuất bia rượu, nước ngọt bị đánh thuế 100%: Loạt doanh nghiệp kêu cứu
Phát biểu góp ý, bà Chu Thị Vân Anh, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Bia - Rượu - Nước giải khát Việt Nam (VBA) cho biết, trong dự thảo lần này, ngành đồ uống có 2 đề xuất liên quan và tác động lớn, là nước giải khát có đường và rượu bia.
Với đồ uống có đường, theo bà Vân Anh, việc áp thuế khó khả thi trong việc thực hiện mục tiêu giảm tỷ lệ thừa cân béo phì, do sản phẩm này không phải nguyên nhân chính và duy nhất. Do đó, đánh giá hiệu quả của chính sách thuế lên mục tiêu giảm béo phì là không rõ ràng, còn nhiều nguyên nhân khác nữa gây ra thừa cân, béo phì.
“Nếu nước giải khát có đường bị áp thuế, người tiêu dùng vẫn có thể tiêu thụ các loại thực phẩm, đồ uống có đường và calo cao khác trên thị trường”, - bà nói.
Các sản phẩm sản xuất thủ công như nước giải khát tự pha đóng chai, đóng vào cốc mang về (như trà sữa, cà phê mang đi) là phân khúc khó khả thi để thu thuế và quản lý chất lượng.
Do đó, VBA đề xuất không bổ sung nước giải khát theo tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN) có hàm lượng đường trên 5g/100ml vào đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.
Chưa kể, áp thuế tiêu thụ đặc biệt lên nước giải khát có đường sẽ ảnh hưởng tiêu cực tới các ngành công nghiệp phụ trợ như mía đường, bao bì, bán lẻ, hậu cần.

Trở tay không kịp

Nhìn lại tình hình của các doanh nghiệp trong ngành, bà Vân Anh cho biết, lần đầu tiên sau nhiều thập kỷ, thị trường Việt Nam của Heineken ghi nhận sự sụt giảm tới hai con số.
Từ năm 2021 đến nay, Sabeco tăng trưởng âm cả về sản lượng, doanh thu, lợi nhuận. Habeco giảm 30% sản lượng tiêu thụ âm so với năm 2019, phải cắt giảm 25% lao động.
Các doanh nghiệp đều ghi nhận sụt giảm mạnh về sản lượng, doanh thu, lợi nhuận, đã có nhà máy phải đóng cửa. Do đó, lãnh đạo VBA đề nghị thời điểm có hiệu lực của Luật Thuế TTĐB (sửa đổi) sang năm 2027, thay vì 2025 như dự kiến.
Ban soạn thảo cũng nên xem xét giảm mức tăng thuế và giãn lộ trình tăng một cách hợp lý để tránh gây “sốc”, ổn định thị trường, tạo điều kiện để doanh nghiệp thích nghi.
Ông Nguyễn Duy Hưng từ Tân Hiệp Phát bày tỏ, doanh nghiệp đã đầu tư 300 triệu USD cho các dây chuyền, kế hoạch dài hạn về thuê đất, xây nhà xưởng, tuyển dụng công nhân…
Nếu lập tức áp thuế tiêu thụ đặc biệt áp dụng với nước giải khát có đường, doanh nghiệp không kịp ứng phó, điều chỉnh kế hoạch. Giá bán các sản phẩm trong ngành rất nhạy cảm, chỉ thay đổi 200 – 300 đồng/chai nước đã làm thay đổi tính cạnh tranh.
Việt Nam: Rượu, bia có thể bị đánh thuế tiêu thụ đặc biệt đến 100%
“Hiện, chúng tôi có 700.000 nhà phân phối, hàng trăm nghìn hộ nông dân trồng trà cung ứng, nếu nước sản phẩm khó tiêu thụ, ảnh hưởng hệ thống là rất lớn”, - ông băn khoăn.
Tại sự kiện, ông Nguyễn Thanh Phúc, Giám đốc Quan hệ Đối ngoại Heineken Việt Nam nêu kiến nghị, thuế suất đối với bia sẽ giữ ổn định ở mức 65% trong vòng 3 năm đầu tiên kể từ ngày Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) có hiệu lực.
Sau đó, 3 năm tăng thuế một lần, không quá 3-5% mỗi lần. Ông Phúc cho rằng, cần xem xét cẩn trọng việc tăng thuế ở thời điểm này, để doanh nghiệp có thời gian phục hồi sau giai đoạn khó khăn. Các nhà máy bia có đóng góp quan trọng cho kinh tế nhiều địa phương, vùng.
Với bia, rượu, trong bối cảnh khó khăn của ngành đã kéo dài từ năm 2020 đến nay, đại diện các doanh nghiệp kiến nghị lùi thời hạn và giảm mức thuế, tối đa chỉ 80% vào năm 2031, thay vì 100% như dự kiến của Bộ Tài chính.

Minh bạch

TS Nguyễn Quốc Việt, Viện Nghiên cứu kinh tế chính sách (VEPR) khuyến nghị, mức thuế tiêu thụ đặc biệt cần được xác định hợp lý, đủ sức điều tiết tiêu dùng nhưng cũng không ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động sản xuất, kinh doanh và đời sống của người dân.
Cơ quan soạn thảo cũng cần tham khảo kinh nghiệm quốc tế, một số quốc gia tăng thuế tiêu thụ đặc biệt dẫn đến người dân chuyển sang các sản phẩm giá rẻ hơn, phi chính thức, dẫn đến thất thu thuế.
Ông Nguyễn Văn Phụng, Ủy viên Thường vụ BCH Hiệp hội Kế toán và Kiểm toán Việt Nam lưu ý, việc áp thuế TTĐB đối với nước giải khát không giúp đạt mục tiêu tăng ngân sách quốc gia, mà ngược lại gây ảnh hưởng không nhỏ đến ngành nước giải khát cùng các ngành công nghiệp phụ trợ có liên quan.
Việt Nam muốn tăng thuế với rượu, bia và thuốc lá
“Các loại chi phí này sẽ làm tăng thêm gánh nặng tài chính cho doanh nghiệp, nhất là trong bối cảnh doanh nghiệp còn đang vật lộn với quá trình phục hồi sau đại dịch và sự khó khăn chung của kinh tế toàn cầu”, - ông Phụng nói.
Hiện các doanh nghiệp hiện đang phải gánh chịu cùng lúc rất nhiều loại thuế và chi phí, như thuế GTGT, thuế xuất nhập khẩu, phí tái chế, xử lý chất thải, các loại chi phí để thực hiện các trách nhiệm kiểm kê khí nhà kính, phí đối với khí thải, phí nước thải (đang chuẩn bị bổ sung).
Do đó, việc đánh thuế, tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với một số mặt hàng được đề xuất kể trên cần đảm bảo minh bạch, công bằng, không để doanh nghiệp “gồng” quá sức.
Thảo luận