Việc tinh gọn bộ máy cũng được áp dụng đối với Quốc hội. Theo phương án được đưa ra, Quốc hội Việt Nam sẽ giảm đi 4 Ủy ban của Quốc hội và 1 cơ quan trực thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Sáp nhập, tổ chức các bộ và cơ quan trực thuộc Chính phủ
Sáng ngày 1/12, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã tổ chức Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII; tình hình kinh tế - xã hội năm 2024, giải pháp tăng tốc phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 và tháo gỡ những điểm nghẽn, nút thắt về thể chế.
Tại hội nghị, ông Lê Minh Hưng – Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tổ chức Trung ương – đã trình bày các nội dung chính, trọng tâm trong việc triển khai tổng kết Nghị quyết số 18-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII.
Đáng chú ý, Trưởng ban Tổ chức Trung ương Lê Minh Hưng đã công bố phương án sắp xếp, tổ chức lại các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan trực thuộc Chính phủ. Theo đó, nghiên cứu đề xuất sáp nhập, kết thúc hoạt động của bộ số bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan trực thuộc Chính phủ theo hướng sau:
Sáp nhập Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Bộ Tài chính.
Sáp nhập Bộ Giao thông vận tải và Bộ Xây dựng.
Sáp nhập Bộ Thông tin Truyền thông và Bộ Khoa học và Công nghệ để thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về khoa học công nghệ, chuyển đổi số; chuyển một số nhiệm vụ khác về Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Giáo dục và Đào tạo và các cơ quan liên quan.
Sáp nhập Bộ Tài nguyên và Môi trường và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về nông nghiệp, tài nguyên môi trường; chuyển một số nhiệm vụ khác về các bộ và các cơ quan liên quan.
Kết thúc hoạt động của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, chuyển nhiệm vụ về Bộ Nội vụ, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Ủy ban Dân tộc, các cơ quan có liên quan.
Kết thúc hoạt động của Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, chuyển nhiệm vụ về Bộ Tài chính, các bộ chuyên ngành và các cơ quan liên quan.
Kết thúc hoạt động của Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia Việt Nam, chuyển nhiệm vụ về Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và các cơ quan liên quan.
Chuyển Ban Tôn giáo Chính phủ về Ủy ban dân tộc, thành lập Ủy ban dân tộc - tôn giáo.
Nghiên cứu, đề xuất sắp xếp 2 viện hàn lâm khoa học và 2 đại học quốc gia, đảm bảo hiệu quả, phát huy tốt nhiệm vụ nghiên cứu, đào tạo.
Nghiên cứu sắp xếp Học viện Hành chính Quốc gia theo hướng sáp nhập vào Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh.
Nghiên cứu, đề xuất kết thúc mô hình Tổng cục trực thuộc các Bộ. Trong đó, trước hết sắp xếp các đơn vị như Kho bạc Nhà nước, Tổng cục thuế, Tổng cục hải quan, Bảo hiểm xã hội Việt Nam, Tổng cục thi hành án dân sự, Tổng cục quản lý thị trường, Chi nhánh ngân hàng nhà nước các tỉnh, thành phố…; tiếp tục xem xét sắp xếp mô hình tổ chức một số đơn vị bên trong các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc chính phủ theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.
Về việc sắp xếp các cơ quan thông tấn báo chí, nghiên cứu kết thúc hoạt động của Truyền hình thông tấn, truyền hình VOV, Truyền hình VTC, chuyển chức năng, nhiệm vụ liên quan về Đài Truyền hình Việt Nam.
Cùng với đó, Chính phủ chỉ đạo Thông tấn xã Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam và các cơ quan liên quan chịu trách nhiệm thực hiện sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy và biên chế.
Tập trung xây dựng Thông tấn xã Việt Nam là cơ quan thông tấn quốc gia, Đài tiếng nói Việt Nam là đài phát thanh quốc gia, tập trung vào báo in, báo điện tử, báo nói (VOV) để thực hiện nhiệm vụ chính trị, được ngân sách nhà nước đảm bảo chi cho các hoạt động. Nghiên cứu cơ cấu lại Đài Truyền hình Việt Nam đảm bảo thực hiện tốt nhiệm vụ đài truyền hình quốc gia, có các kênh chuyên đề phù hợp.
Nghiên cứu tiếp tục sắp xếp các cơ quan báo chí của các bộ ngành.
Rà soát lại tất cả hoạt động của các ban chỉ đạo theo hướng kết thúc hoạt động, chỉ giữ lại những Ban chỉ đạo có chức năng, nhiệm vụ cần thiết.
Với phương án này, Việt Nam sẽ giảm tối thiểu được 5 bộ và 2 cơ quan trực thuộc Chính phủ.
Sắp xếp một số cơ quan Quốc hội
Đặc biệt, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương cũng thông tin về định hướng, phương án nghiên cứu, đề xuất sáp nhập, kết thúc hoạt động của một số cơ quan của Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Theo đó, sáp nhập Ủy ban Kinh tế và Ủy ban Tài chính - Ngân sách; sáp nhập Ủy ban Xã hội và Ủy ban Văn hóa - Giáo dục; sáp nhập Ủy ban Tư pháp và Ủy ban Pháp luật.
Nghiên cứu kết thúc hoạt động của Ủy ban Đối ngoại, chuyển nhiệm vụ chính về Bộ Ngoại giao và một phần công việc về Văn phòng Quốc hội.
Nghiên cứu chuyển Ban Dân nguyện thành Ban Giám sát và Dân nguyện.
Với việc sắp xếp các ủy ban của Quốc hội, cấp có thẩm quyền cũng tính đến việc tinh gọn mô hình Tổng Thư ký, Phó Tổng Thư ký và Ban Thư ký Quốc hội; nghiên cứu chuyển các vụ chuyên môn của Văn phòng Quốc hội về trực thuộc các ủy ban của Quốc hội, các ban của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Xem xét, nghiên cứu kết thúc hoạt động của Viện Nghiên cứu Lập pháp, chuyển chức năng, nhiệm vụ về các cơ quan liên quan của Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Nghiên cứu kết thúc hoạt động của Truyền hình Quốc hội, chuyển chức năng, nhiệm vụ liên quan về Đài Truyền hình Việt Nam; giao Đảng đoàn Quốc hội chịu trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy và biên chế.
Đặc biệt, việc tinh gọn này sẽ không đi kèm với việc bố trí chức danh ủy viên thường trực, ủy viên chuyên trách tại Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội. Các Ủy ban của Quốc hội có Chủ nhiệm, Phó Chủ nhiệm, đại biểu Quốc hội chuyên trách.
Trưởng Ban Tổ chức Trung ương cho biết, với phương án này, Quốc hội Việt Nam sẽ giảm đi 4 Ủy ban của Quốc hội và 1 cơ quan trực thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và hội quần chúng do Đảng và Nhà nước giao nhiệm vụ, ông Lê Minh Hưng nhấn mạnh cần rà soát lại tất cả hoạt động của các cơ quan, đơn vị trực thuộc theo hướng tinh gọn, sáp nhập, kết thúc hoạt động, chỉ giữ lại những cơ quan, đơn vị có chức năng, nhiệm vụ cần thiết.
Theo đó, cấp có thẩm quyền sẽ rà soát, sắp xếp lại các cơ quan báo, tạp chí trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và tổ chức chính trị - xã hội, hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ theo hướng sáp nhập, kết thúc hoạt động của một số báo, tạp chí không thật sự cần thiết.
Các cơ quan cũng tính đến việc nghiên cứu, đề xuất sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy, giảm đầu mối bên trong, tinh giản biên chế, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy và chất lượng đội ngũ cán bộ trong các cơ quan, đơn vị, tổ chức thuộc phạm vi, lĩnh vực quản lý.