Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để trở thành một trung tâm tài chính quốc tế trong tương lai. Với nền kinh tế mở, vị trí địa lý thuận lợi và dân số trẻ, Việt Nam sở hữu nhiều lợi thế để phát triển lĩnh vực này.
Lợi thế của Việt Nam
TTXVN dẫn lời PGS.TS. Nguyễn Đăng Bằng (Trường quản lý kinh doanh Judge Business School, Đại học Cambridge) cho biết, dù quy mô kinh tế Việt Nam hiện nay chưa lớn, nếu tiếp tục duy trì đà tăng trưởng tốt như hiện nay, việc hình thành một trung tâm tài chính quốc tế ở Việt Nam là tất yếu khách quan trong bối cảnh nền kinh tế phát triển.
PGS.TS. Nguyễn Đăng Bằng nhấn mạnh, Việt Nam có những nền tảng để thực hiện mục tiêu xây dựng một trung tâm tài chính quốc tế không chỉ phục vụ nhu cầu về vốn và những yêu cầu tài chính của Việt Nam, mà còn phục vụ thế giới.
Cụ thể, Việt Nam có nền kinh tế rất mở, hiện là một trong 5 nền kinh tế mở nhất trên thế giới, với chỉ số giá kim ngạch xuất nhập khẩu/tổng sản phẩm quốc nội (GDP) hơn 1,5 lần. Điều này dẫn đến giao thương tài chính mở, là cơ sở và điều kiện tốt để phát triển trung tâm tài chính quốc tế.
Tiếp theo, vị trí địa lý của Việt Nam rất thuận lợi, nằm ở châu Á, giữa Đông Nam Á và Đông Á. Khu vực này, theo PGS. TS. Nguyễn Đăng Bằng, là nơi có tốc độ phát triển kinh tế lớn nhất thế giới.
Theo ông, đây là thuận lợi lớn khi nằm ở một trung tâm năng động, với nhu cầu về tài chính và dịch vụ tài chính rất lớn và phần lớn những sản phẩm và dịch vụ của một thị trường tài chính quốc tế hiện đã có ở khu vực.
Cùng với đó, Việt Nam cũng được xem là một nước tương đối lớn, với hơn 100 triệu dân, dân số trẻ và có một thị trường nội địa quan trọng. Đây là nền tảng tốt và là lợi thế so với một số trung tâm tài chính hiện nay ở khu vực. Ông dẫn chứng Singapore – trung tâm tài chính quốc tế lớn nhất châu Á, chỉ là một quốc gia nhỏ khoảng 6 triệu dân với diện tích tương đương đảo Phú Quốc.
Cuối cùng, Việt Nam sở hữu lợi thế địa chính trị trong khu vực để phát triển trung tâm tài chính quốc tế mà không phải quốc gia nào cũng có.
Khắc phục những hạn chế
PGS.TS. Nguyễn Đăng Bằng cũng phân tích những điều kiện cơ bản để hình thành và phát triển trung tâm tài chính quốc tế mà Việt Nam hiện còn thiếu hoặc còn yếu, cần phải đầu tư để đáp ứng những điều kiện này.
Thứ nhất là nền tảng luật pháp điều chỉnh hoạt động của trung tâm tài chính quốc tế. Đây là một trong những nền tảng phức tạp nhất mà không phải nước nào trên thế giới cũng làm được.
Một trong những tài sản lớn nhất của Vương quốc Anh, biến London trở thành một trong những trung tâm tài chính quốc tế lớn nhất thế giới, là hệ thống luật pháp nghìn năm tuổi của nước này. Với tính ổn định và độ mở rất cao, hệ thống luật pháp của Anh giúp bảo vệ mạnh mẽ, hiệu quả tài sản của nhà đầu tư, cũng như trừng phạt những vi phạm pháp luật trên thị trường tài chính quốc tế London.
PGS.TS. Nguyễn Đăng Bằng lưu ý, chức năng lớn nhất của cơ quan quản lý thị trường tài chính quốc tế là làm luật và thực hiện luật để điều tiết, thay vì cản trở hoạt động của thị trường. Việt Nam hiện nay lại hầu như không có các chuyên gia trong lĩnh vực này, cũng chưa có kinh nghiệm để điều chỉnh vấn đề này.
Do đó, chuyên gia khuyến nghịViệt Nam phải chuẩn bị nền tảng pháp lý ngay từ bây giờ, sẵn sàng khi thị trường tài chính đi vào hoạt động.
Thứ hai, cần đảm bảo nguồn nhân lực tại chỗ để phục vụ hoạt động của trung tâm tài chính quốc tế. Nguồn nhân lực này phải có sức cạnh tranh toàn cầu trong lĩnh vực tài chính, gồm 3 trụ cột: tài chính; công nghệ gắn với tài chính (gồm ngành khoa học máy tính và khoa học dữ liệu); và nguồn nhân lực.
Theo ông, việc tổ chức đào tạo bài bản, khoa học để đảm bảo đầu ra là những nhân sự có năng lực cạnh tranh quốc tế là rất quan trọng và cũng là thách thức lớn. Muốn xây dựng được trung tâm tài chính quốc tế, Việt Nam ít nhất phải đạt mức như Singapore, với 3 trường đại học hàng đầu nước này đều có mặt trong danh sách 50 khoa tài chính tốt nhất thế giới, top 8 khoa tài chính tốt nhất châu Á.
Thứ ba, đảm bảo hạ tầng phần cứng. Việt Nam đang làm nhanh, thậm chí tốt hơn nhiều nước về phát triển hạ tầng phần cứng như đường truyền internet, kết nối giao thông, kết nối sân bay. Tuy nhiên, hạ tầng phần cứng phải bao gồm trường học và bệnh viện đạt chuẩn quốc tế, bởi một trung tâm tài chính phục vụ khách hàng quốc tế phải đảm bảo tốt những hạ tầng cơ bản như y tế, giáo dục.
Cuối cùng, để xây dựng trung tâm tài chính quốc tế, Việt Nam phải có khả năng thu hút nhân tài thế giới. Nghĩa là, ngoài việc có nhân sự bản địa tốt, có năng lực cạnh tranh, một trung tâm tài chính quốc tế còn phải thu hút được nhân tài thế giới trong lĩnh vực tài chính, các chủ doanh nghiệp công nghệ tài chính (Fintech), chủ ngân hàng và nhà đầu tư đến TP.HCM với tư cách một trung tâm tài chính.
PGS.TS. Nguyễn Đăng Bằng nhận định, so với Singapore, đối thủ cạnh tranh lớn nhất ở khu vực về phát triển trung tâm tài chính quốc tế, TP.HCM có lợi thế trong việc thu hút nhân tài và các nhà đầu tư quốc tế, với sức hấp dẫn về văn hóa, lịch sử lâu đời và đời sống xã hội phong phú.
Theo chuyên gia, môi trường sống cũng là nhân tố có vai trò quan trọng trong việc đưa ra quyết định lựa chọn nơi sinh sống và làm việc của các nhà đầu tư.