Thông tin được nêu tại diễn đàn hợp tác Việt Nam – Nhật Bản về các ngành công nghiệp chiến lược, công nghệ cao, chuyển đổi xanh, bán dẫn được tổ chức hôm qua 28/4 dưới sự chủ trì của hai Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính và người đồng cấp Nhật Bản Ishiba Shigeru.
Nhật Bản sẽ xây nhà máy silicon đa tinh thể ở Việt Nam
Tại đây, đại diện công ty Tokuyama (công ty hàng đầu thế giới về silicon tinh thể dùng trong bán dẫn) đã tiết lộ kế hoạch triển khai một cơ sở sản xuất tại Việt Nam ở Bà Rịa – Vũng Tàu.
Đây là tín hiệu rất tích cực cho các nỗ lực chú trọng định hướng phát triển công nghệ cao của Việt Nam. Ngành công nghiệp bán dẫn đang có những bước tiến thần tốc với tốc độ tăng trưởng trung bình 14%/năm trong giai đoạn từ năm 2001 - 2021, đạt gần 600 tỷ USD vào năm 2023 v à dự kiến chạm mốc 1.000 tỷ USD vào năm 2030.
Tính đến tháng 3/2025, Nhật Bản có 5.500 dự án còn hiệu lực tại Việt Nam, với tổng số vốn gần 80 tỷ USD, trải rộng trên 59 tỉnh thành. Những dự án của nước này chủ yếu tập trung vào công nghiệp chế biến, năng lượng, công nghệ cao, y tế và giáo dục. Trong quý I/2025, vốn đầu tư từ Nhật tăng 20% so với cùng kỳ năm trước. Đây được coi là tín hiệu tích cực cho giai đoạn hợp tác mới.
Cũng tại diễn đàn, nhiều doanh nghiệp hàng đầu của Nhật Bản đã chia sẻ kế hoạch đầu tư, kinh doanh tại Việt Nam.
Ngoài Tokuyama, Nhật Bản còn có các đại diện như Panasonic (điện tử), Tromso (nông nghiệp sinh học), IHI (năng lượng), hay Nipro (chăm sóc sức khỏe). Đại diện Việt nam có FPT (bán dẫn, công nghệ), T&T (năng lượng), CMC (công nghệ thông tin).
Các ông lớn doanh nghiệp Nhật Bản đều đánh giá cao môi trường đầu tư, kinh doanh ngày càng được cải thiện của Việt Nam và Chính phủ, các cơ quan chức năng Việt Nam luôn tích cực hỗ trợ họ trong quá trình hoạt động.
Tại sự kiện, ông Taka Fujino, Tổng Giám đốc Panasonic Việt Nam, cho biết trung tâm R&D tại Việt Nam được thành lập từ sớm. Đến nay, trung tâm hiện có 180 nhân viên tài năng người Việt. Đây là nơi được định hướng để "trở thành công ty phát triển phần mềm với công nghệ tiên tiến nhất, cung cấp giải pháp chuyển đổi số cho các nhà máy".
Chủ tịch FPT Trương Gia Bình cũng thông tin, vào tuần trước, Sumitomo Corporation và SBI Holdings đã hợp tác với FPT xây nhà máy trí tuệ nhân tạo cùng Nvidia tại Nhật Bản. Ông Bình tin tưởng, Việt Nam có thể bổ khuyết cho Nhật bằng nguồn nhân lực trẻ, tài năng và đầy khát vọng.
Đại diện T&T, Phó Tổng giám đốc Nguyễn Thị Thanh Bình cho biết, doanh nghiệp đang cùng các đối tác Nhật Bản triển khai nhiều dự án năng lượng xanh tiêu biểu, chẳng hạn như cùng Tập đoàn Marubeni (Nhật Bản) hợp tác nghiên cứu phát triển các dự án điện gió ngoài khơi với mục tiêu tổng công suất 3.000 – 4.000 MW tại khu vực Vịnh Bắc Bộ.
Việt Nam hấp dẫn
Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru nhìn nhận, Việt Nam là điểm đến tiềm năng với các doanh nghiệp Nhật nhờ thị trường hơn 100 triệu dân, nguồn nhân lực dồi dào, chất lượng cao.
“Trong bối cảnh nền kinh tế thế giới bất ổn, đây là cơ hội để hai quốc gia thúc đẩy hợp tác phát triển công nghiệp công nghệ cao, đồng thời tăng khả năng chống chịu trước các cú sốc từ bên ngoài”, người đứng đầu Chính phủ Nhật Bản nhấn mạnh.
Thời gian tới, Nhật Bản sẽ hỗ trợ Việt Nam đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, tiếp nhận 250 nghiên cứu sinh trình độ tiến sĩ về bán dẫn.
Lãnh đạo Nhật Bản cũng cam kết giúp Việt Nam phát triển công nghệ cao, giảm phát thải carbon, xây dựng nhà máy sản xuất silicon đa tinh thể - loại vật liệu không thể thiếu trong bán dẫn.
Trong lĩnh vực hợp tác phi carbon và năng lượng, hai bên còn có nhiều dự án đang được triển khai tích cực, điển hình như điện gió ngoài khơi, phát triển mạng lưới truyền tải điện hay điện sinh khối.
Nhật Bản cam kết sẽ nỗ lực thực hiện các dự án này với Việt Nam (đối tác trong khuôn khổ Cộng đồng không phát thải châu Á – AZEC) nhằm dẫn dắt quá trình chuyển dịch năng lượng ở khu vực.
Thủ tướng Nhật bản Ishiba Shigeru cũng cho rằng, tiềm năng hợp tác Việt Nam – Nhật Bản là không giới hạn. Chính phủ hai nước sẽ đồng hành cùng với các doanh nghiệp để mối quan hệ hợp tác này đóng góp cho sự hòa bình, phát triển của khu vực và thế giới.
Tại diễn đàn, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định, Nhật Bản hiện là đối tác kinh tế hàng đầu của Việt Nam, đồng thời là đối tác cung cấp vốn ODA và hợp tác lao động lớn nhất, đối tác đầu tư lớn thứ ba, đối tác thương mại, du lịch lớn thứ tư của Việt Nam.
Ông cũng cho biết, Việt Nam đang cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh với tinh thần "3 thông" là thể chế thông thoáng, hạ tầng thông suốt, con người thông minh.
Đồng thời, Việt Nam thực hiện "bộ tứ chiến lược" bao gồm cách mạng về tổ chức bộ máy và sắp xếp đơn vị hành chính; đẩy mạnh phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số để phát triển kinh tế số; coi kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất cho phát triển kinh tế quốc gia; hội nhập quốc tế sâu rộng.
Trên cơ sở đó, phía Việt Nam đề nghị Chính phủ Nhật Bản đồng hành, tăng cường hỗ trợ Việt Nam thông qua các chương trình ODA thế hệ mới, đặc biệt là với các công nghệ chiến lược, công nghệ cao, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, đổi mới sáng tạo.
Đặc biệt, ông mong phía Nhật Bản chuyển giao công nghệ tài chính xanh, chuyển đổi xanh, đào tạo nguồn nhân lực công nghiệp bán dẫn, AI... cho Việt Nam.
Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) được lãnh đạo Chính phủ lưu ý đóng vai trò như một đầu mối "hạt nhân" về hợp tác đổi mới sáng tạo giữa hai nước.