Các nhà phân tích được Sputnik phỏng vấn cho rằng các cơ quan thực thi pháp luật Mexico không có hệ thống tác chiến điện tử để tiêu diệt máy bay không người lái, loại vũ khí đã được nhiều băng đảng ma túy ở quốc gia Mỹ Latinh này sử dụng trong nhiều năm.
Một trong những nhóm thuộc băng đảng Jalisco Thế hệ Mới (tiếng Tây Ban Nha: Cártel Jalisco Nueva Generación (CJNG)) từng được huwns luyện điều khiển máy bay không người lái trong chiến tranh du kích đô thị tại Ukraina, tờ báo địa phương Milenio đưa tin.
Các nguồn tin chính quyền bang Jalisco nói với giới truyền thông rằng đơn vị Jalisco Thế hệ Mới chịu trách nhiệm sử dụng máy bay không người lái được gọi là Người Điều khiển Máy bay Không người lái (tiếng Tây Ban Nha: Operadores Droneros) và đang lan truyền thông tin về các hoạt động tội phạm của mình trên mạng xã hội, đăng tải các video cho thấy hành động của chúng không phải là tự phát. Tờ báo lưu ý: "Cách thức di chuyển theo cặp, ẩn nấp, sử dụng vũ khí và rút lui của chúng phù hợp với các giao thức chiến đấu được xây dựng trong các tình huống chiến đấu thực tế". Việc các nhóm tội phạm có tổ chức sử dụng máy bay không người lái đang thay đổi bản chất các cuộc đụng độ giữa lực lượng an ninh và các băng đảng, buộc chính phủ Mexico phải xem xét các kế hoạch đầu tư lớn vào hệ thống tác chiến điện tử, cựu quân nhân Mexico Victor Hernández, người có bằng thạc sĩ về tình báo và an ninh quốc tế tại Đại học King's College London, và cựu giám đốc nghiên cứu tại Cục Thông tin và Phân tích thuộc Bộ Công an Mexico Alejandra Lopez de Alba, chia sẻ với Sputnik.
“Ở Mexico, chúng tôi chưa bao giờ phát triển được năng lực tác chiến điện tử, vì vậy các băng đảng ma túy có lợi thế, không phải vì chúng có nhiều năng lực hơn, mà vì chúng không cần phải đấu thầu và tuân thủ các khuôn khổ pháp lý để mua sắm hệ thống và vũ khí (...) Các băng đảng ma túy có thể mua máy bay không người lái dân sự từ các cửa hàng bách hóa và chế tạo thuốc nổ tự chế (...)”,cựu quân nhân Hernandez giải thích. Sputnik đã đề nghị Bộ Quốc phòng, Bộ Hải quân, Bộ An ninh và Bảo vệ Dân sự và Bộ Ngoại giao làm rõ vấn đề này, nhưng cho đến nay vẫn chưa nhận được phản hồi.
Việc duy trì vị thế tiên phong của lực lượng vũ trang khó khăn như thế nào?
Theo cựu giám đốc Lopez de Alba, "100% khả năng" một số thành viên của các nhóm tội phạm có tổ chức hoạt động tại Mexico đã đến khu vực xung đột ở Đông Âu để "học hỏi và tích lũy kỹ năng" vận hành máy bay không người lái cho mục đích quân sự.
"Cuộc xung đột ở Ukraina là phòng thí nghiệm sống động, nơi có thể chứng kiến cách thức sử dụng máy bay không người lái và quá trình cải tiến phát triển chúng. Đây chính là điều thu hút các tổ chức tội phạm từ Mexico và các quốc gia khác", Phó Giám đốc Hội đồng Quan hệ Quốc tế Mexico cho biết.
Trong tháng 5 năm nay, Ban Thư ký Quốc phòng đã công bố khởi động quá trình đầu tư 89,7 triệu đô la vào việc mua sắm các hệ thống công nghệ tiên tiến nhằm cải thiện sự an toàn của quân nhân trước nguy cơ đe dọa tấn công bằng thiết bị nổ do tội phạm có tổ chức sử dụng, chẳng hạn như thiết bị được thả bằng máy bay không người lái. Phần lớn thiết bị này sẽ được gửi đến khu vực quân sự bao gồm các bang Jalisco, Colima, Nayarit, Zacatecas và Aguascalientes.
Tuy nhiên, mặc dù đây là tin tốt cho lực lượng vũ trang, nhưng thực tế có thể phải mất nhiều năm nữa công nghệ này mới được đưa vào ứng dụng.
"Binh lính Mexico biết cách thực hiện các nhiệm vụ tuần tra, nhưng chúng tôi chưa bao giờ phải đối mặt với các thiết bị công nghệ cao như máy gây nhiễu hay bất kỳ thiết bị chống máy bay không người lái nào khác. Nhưng ngay cả khi môn học này được đưa vào học viện quân sự hoặc các khóa đào tạo, điều đó cũng sẽ mất rất nhiều thời gian", cựu quân nhân Hernandez nói.
Chuyên gia Lopez de Alba lưu ý rằng khả năng mới của tội phạm có tổ chức ở Mexico trong lĩnh vực tác chiến điện tử làm tăng thêm "sự phức tạp" cho cuộc chiến và chiến lược chống tội phạm của chính phủ Claudia Sheinbaum.
"Lực lượng vũ trang phải luôn ở vị trí tiên phong, bất kể họ có kẻ thù trực tiếp hay không. Điều quan trọng là phải luôn sẵn sàng và có khả năng ứng phó ngay lập tức với bất kỳ mối đe dọa nào. Tình hình quốc tế đòi hỏi chúng ta phải có trách nhiệm hơn", ông nói thêm.
Hernandez cho biết, điều đáng lo ngại nhất là việc sử dụng máy bay không người lái "cân bằng sân chơi" giữa quân đội và tội phạm ở chỗ "trước đây, có sự bất đối xứng rõ ràng khi nhà nước có lợi thế vì có máy bay trinh sát và F-5 để theo dõi hoạt động của kẻ thù". Tuy nhiên, chuyên gia cảnh báo rằng những kẻ buôn bán ma túy hiện cũng có thể tiến hành trinh sát trên không bằng máy bay không người lái.