Thông tin này được Ủy ban Nobel ở Stockholm công bố vào thứ Tư.
Theo thông báo, giải thưởng được trao cho các nhà khoa học “vì đã phát triển các khung cấu trúc kim loại - hữu cơ (MOF)”. Đây là những vật liệu có cấu trúc xốp, trong đó các thành phần hữu cơ liên kết với các ion kim loại. Những hợp chất này có ý nghĩa đặc biệt trong việc lưu trữ khí, bao gồm hydro và khí carbon dioxide.
Giải Nobel Hóa học năm 2025 được trao cho các nhà khoa học Susumu Kitagawa, Richard Robson và Omar Yaghi vì công trình nghiên cứu về các hợp chất kim loại - hữu cơ. Trong đó, nhà khoa học Nhật Bản Susumu Kitagawa (sinh năm 1951) là giáo sư Đại học Kyoto; nhà khoa học người Anh Richard Robson (sinh năm 1937) là giáo sư Đại học Melbourne (Australia); còn nhà khoa học người Jordan Omar Yaghi (sinh năm 1965) là giáo sư Đại học California (Mỹ).
Theo thông cáo báo chí của Ủy ban Nobel, Kitagawa, Robson và Yaghi đã phát triển “một hình thức kiến trúc phân tử mới”. Trong các cấu trúc này, các ion kim loại đóng vai trò như “những viên đá nền tảng”, được liên kết với các phân tử hữu cơ dài có gốc carbon. Kết quả là hình thành các tinh thể có cấu trúc rỗng lớn — được gọi là khung kim loại - hữu cơ (MOF).
Theo Ủy ban Nobel, những cấu trúc này có thể được ứng dụng trong việc hấp thụ khí carbon dioxide, thu giữ hơi nước từ không khí ở vùng sa mạc, lưu trữ các loại khí độc hoặc xúc tác cho các phản ứng hóa học. Đến nay, đã có hàng chục nghìn loại khung kim loại - hữu cơ khác nhau được tạo ra.
“Các khung kim loại - hữu cơ có tiềm năng to lớn, mở ra những khả năng chưa từng có để tạo ra các vật liệu ‘thiết kế riêng’ với những chức năng hoàn toàn mới”, — Chủ tịch Ủy ban Nobel Hóa học Heiner Linke nhấn mạnh.