Theo dự báo của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, tình hình ngập lụt sâu, diện rộng tại Huế và Đà Nẵng, ngập lụt cục bộ tại Quảng Ngãi sẽ tiếp tục duy trì trong khoảng 3-4 ngày tới.
Trận mưa lớn nhất lịch sử Việt Nam
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, từ ngày 22 đến 28/10, miền Trung chịu tác động của tổ hợp đa hình thái khí tượng hiếm gặp: không khí lạnh tăng cường, ảnh hưởng của bão số 12, vùng áp thấp trên vùng biển ven bờ Huế - Đà Nẵng, dải hội tụ nhiệt đới nâng trục từ phía Nam lên, cùng nhiễu động trong đới gió Đông kết hợp với địa hình đón gió.
Sự kết hợp của các hình thế trên đã tạo nên đợt mưa đặc biệt lớn kéo dài từ Hà Tĩnh đến Quảng Ngãi, trong đó Huế - Đà Nẵng là tâm điểm. Riêng từ 19h ngày 25/10 đến 7h sáng 26/10, lượng mưa tại khu vực này đạt 500-700mm, có nơi vượt 1.000mm.
Nhiều trạm đo ghi nhận tổng lượng mưa ở mức kỷ lục: thủy điện La Tó (Quảng Trị) 1.019mm, Khe Tre (Huế) 1.626mm, Phước Thành (Đà Nẵng) 1.199mm, Phước Chánh (Đà Nẵng) 1.193mm, Trà Thanh (Quảng Ngãi) 1.457mm, Trà Hiệp (Quảng Ngãi) 1.148mm.
Đặc biệt, đỉnh Bạch Mã là nơi hứng chịu lượng mưa lớn nhất: từ tối 25 đến tối 26/10, mưa đạt 1.739,6mm – mức cao nhất trong lịch sử Việt Nam. Tổng lượng mưa từ 19h ngày 25 đến 7h sáng 26/10 lên tới 3.393mm, gấp hơn ba lần tổng lượng mưa trung bình cả năm của tỉnh Ninh Thuận trước đây.
Theo thống kê của Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO), kỷ lục mưa trong một ngày trên thế giới là 1.825mm, ghi nhận tại trạm quan trắc của Pháp ở Ấn Độ Dương vào tháng 1/1966. Như vậy, lượng mưa tại Bạch Mã chỉ thấp hơn kỷ lục thế giới 85,4mm, nằm trong nhóm những trận mưa khủng khiếp nhất lịch sử nhân loại.
Ông Mai Văn Khiêm – Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia – cho biết, Bạch Mã không chỉ nổi bật trong đợt mưa này mà từ trước tới nay luôn là tâm mưa của Huế và của cả nước.
"Theo quan sát của tôi thì lượng mưa của Bạch Mã rất nhiều lần cao gấp tới 4-5 lần so với các khu vực lân cận. Lượng mưa ở Bạch Mã luôn đạt cực trị cao hơn các điểm đo mưa ở TP. Huế hay TP. Đà Nẵng", ông Khiêm nói.
Giải thích nguyên nhân, ông Khiêm cho biết địa hình là yếu tố quyết định. Bạch Mã nằm trên dãy Trường Sơn, sát rìa Biển Đông, ở độ cao hơn 1.400m. Khi khối không khí ẩm từ biển thổi vào, đặc biệt trong điều kiện tổ hợp không khí lạnh, dải hội tụ nhiệt đới và đới gió Đông hoạt động mạnh, hình thành vùng hội tụ ẩm và “nâng cưỡng bức địa hình”. Quá trình này khiến hơi ẩm ngưng tụ mạnh, tạo nên mưa cực lớn tại chỗ.
Đợt mưa lũ lần này được xác định là do sự kết hợp của không khí lạnh tầng thấp, dải hội tụ nhiệt đới dịch trục từ Nam ra Bắc và gió Đông ẩm hoạt động mạnh ở độ cao 1.500–5.000m – hình thế điển hình gây ra các đợt mưa lớn và kéo dài ở miền Trung.
Dự báo thời tiết và diễn biến lũ những ngày tới
Theo dự báo, từ sáng 29/10 đến đêm 30/10, khu vực Huế, Đà Nẵng và phía Đông Quảng Ngãi tiếp tục có mưa to đến rất to, lượng mưa phổ biến 100–200mm, nơi cao nhất có thể vượt 400mm. Từ Hà Tĩnh đến Quảng Trị sẽ có mưa vừa đến mưa to, lượng 70–150mm, nơi cao nhất trên 300mm. Mưa lớn dự kiến giảm dần từ ngày 31/10.
Lúc 7h sáng 28/10, mực nước các sông ở Huế và miền Trung vẫn ở mức cao: sông Bồ tại Phú Ốc dưới báo động 3 chỉ 0,05m, sông Hương tại Kim Long vượt báo động 3 là 0,16m. Tại Đà Nẵng, sông Vu Gia ở Ái Nghĩa vượt báo động 3 là 0,91m, sông Thu Bồn tại Nông Sơn vượt 1,78m; sông Trà Khúc ở Quảng Ngãi vượt báo động 3 là 0,09m.
Dự báo trong ngày và đêm 28/10, lũ trên sông Hương và sông Bồ sẽ tiếp tục hạ dần, trong khi lũ sông Vu Gia - Thu Bồn duy trì mức cao hơn báo động 3 khoảng 1,1–1,2m. Riêng sông Trà Khúc sẽ tiếp tục dâng, đạt mức giữa báo động 2 và 3.
Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia nhận định, tình hình ngập lụt sâu, diện rộng tại Huế và Đà Nẵng, ngập lụt cục bộ tại Quảng Ngãi sẽ tiếp tục duy trì trong khoảng 3-4 ngày tới.
Nguy cơ lũ quét, sạt lở đất được cảnh báo ở mức cao tại 21 xã của Thừa Thiên Huế, 67 xã của Đà Nẵng và 30 xã của Quảng Ngãi. Hiện tình trạng ngập lụt vẫn tiếp diễn tại 28 xã, phường của Huế, 35 xã, phường của Đà Nẵng và 32 xã, phường của Quảng Ngãi; dự kiến kéo dài thêm 3–4 ngày tới.