VKSND Tối cao thông báo rút kinh nghiệm để các đơn vị nghiên cứu nhằm nâng cao chất lượng công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử các vụ án hình sự.
Vụ án gà lôi trắng: Tuyên ông Thái Khắc Thành 6 năm tù là sai lầm nghiêm trọng
Vừa qua, Viện Kiểm sát nhân dân (KSND) Tối cao đã ra thông báo rút kinh nghiệm đối với vụ án ông Thái Khắc Thành, quê tại Nghệ An, bị xét xử về tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm” xảy ra tại tỉnh Hưng Yên.
Trong thông báo, Viện KSND Tối cao nhận định, việc các cơ quan tiến hành tố tụng cấp sơ thẩm khởi tố, điều tra, truy tố và áp dụng biện pháp tạm giam đối với anh Thái Khắc Thành là “chưa đánh giá đúng tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi vi phạm pháp luật”.
Theo Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao, anh Thành có nhân thân tốt, nơi cư trú rõ ràng, do đó việc bắt tạm giam để phục vụ công tác điều tra là không cần thiết.
Liên quan đến việc xét xử sơ thẩm của Viện KSND Khu vực 5 (tỉnh Hưng Yên), Viện KSND Tối cao lưu ý, tại Phụ lục danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm ban hành kèm theo Thông tư số 27/2025 ngày 24/6/2025 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường, có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, gà lôi trắng (Lophura nycthemera) - thuộc lớp chim (Aves), bộ gà (Galliformes), họ trĩ (Phasianidae) - được xếp vào nhóm IIB, thay vì nhóm IB như quy định trước đây tại Nghị định số 84/2021 của Chính phủ, văn bản được áp dụng tại thời điểm khởi tố, điều tra và truy tố vụ án.
Do đó, khi TAND Khu vực 5 tỉnh Hưng Yên đưa vụ án ra xét xử, Viện KSND Khu vực 5 phải áp dụng Thông tư số 27/2025 để xác định 13 cá thể gà lôi thu giữ của anh Thành thuộc nhóm IIB, không còn thuộc nhóm IB.
Hình ảnh bị cáo Thái Khắc Thành (Nghệ An) bắt tay thẩm phán ngay sau phiên phúc thẩm kết thúc. Anh gửi lời cảm ơn tới các cơ quan tố tụng tỉnh Hưng Yên đã xem xét thấu tình, đạt lý, cho bị cáo được hưởng những tình tiết có lợi nhất
© Ảnh : Báo Dân Việt/Nguyễn Hòa
Trên cơ sở đó, lẽ ra, cần xác định hành vi của anh Thái Khắc Thành không còn cấu thành tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm” và đề nghị miễn trách nhiệm hình sự cho anh Thành, do có sự thay đổi chính sách, pháp luật.
“Tuy nhiên, Viện Kiểm sát nhân dân Khu vực 5 vẫn áp dụng Nghị định số 84/2021 để đề nghị Tòa án nhân dân Khu vực 5 xét xử và kết án Thái Khắc Thành 6 năm tù là sai lầm nghiêm trọng trong áp dụng pháp luật”, thông báo nhấn mạnh.
Đối với việc kháng nghị phúc thẩm của Viện KSND tỉnh Hưng Yên, Viện KSND Tối cao nhận định, mặc dù Viện KSND tỉnh đã kịp thời ban hành quyết định kháng nghị phúc thẩm, nhưng lại không kháng nghị theo hướng áp dụng Điều 357 Bộ luật Tố tụng hình sự (đề nghị Hội đồng xét xử sửa án sơ thẩm, tuyên miễn trách nhiệm hình sự cho anh Thành), mà lại áp dụng Điều 358 (đề nghị hủy án để điều tra lại).
Cách làm này khiến quá trình tố tụng bị kéo dài, làm phát sinh nhiều thủ tục không cần thiết, do đó, Viện KSND Tối cao yêu cầu rút kinh nghiệm.
Cũng theo thông báo rút kinh nghiệm của VKSND Tối cao, việc kháng nghị phúc thẩm không thông qua công tác kiểm sát bản án sơ thẩm mà do báo chí phản ánh và TAND tỉnh Hưng Yên kiến nghị nên cần phải rút kinh nghiệm.
Vụ án gà lôi trắng
Trước đó, anh Thái Khắc Thành bị TAND Khu vực 5 (cấp sơ thẩm) tại Hưng Yên tuyên phạt 6 năm tù về tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm”.
Theo cáo trạng, từ năm 2022, anh Thành mua một con gà lôi trống tại Cần Thơ với giá 4,5 triệu đồng, đồng thời đổi một con chim chích chòe lửa để lấy hai con gà lôi mái ở Nghệ An. Sau đó, các con gà này sinh sản được 10 con gà lôi con.
Đến tháng 3/2025, anh Thành rao bán 10 con gà lôi con trên mạng xã hội với giá 500.000 đồng/con, và nhận 2 triệu đồng tiền đặt cọc từ người mua.
Ngày 2/4/2025, trong quá trình thuê xe vận chuyển số gà trên đi giao hàng, phương tiện của anh bị kiểm tra tại địa bàn Hưng Yên, toàn bộ số gà bị thu giữ. Khi khám xét nơi ở, cơ quan công an phát hiện và thu thêm 3 con gà lôi trưởng thành.
Sau đó, Công an tỉnh Thái Bình (cũ) đã khởi tố và bắt tạm giam anh Thành về tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm”.
Trên cơ sở đó, TAND Khu vực 5 đã đưa vụ án ra xét xử và tuyên phạt anh Thành 6 năm tù. Tuy nhiên, bản án này gây ra phản ứng trái chiều trong dư luận trên phạm vi cả nước.
Trước phản ứng của xã hội, Chánh án TAND tỉnh Hưng Yên đã yêu cầu TAND Khu vực 5 và thẩm phán chủ tọa phiên tòa báo cáo, giải trình vụ việc; đồng thời phối hợp với Viện KSND tỉnh và Công an tỉnh Hưng Yên rà soát lại toàn bộ hồ sơ vụ án.
Ngày 13/8, Viện KSND tỉnh Hưng Yên ban hành quyết định kháng nghị toàn bộ bản án sơ thẩm. Cùng ngày, TAND tỉnh Hưng Yên ra quyết định cho anh Thành tại ngoại và áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú trong thời gian chờ xét xử phúc thẩm.
Đến ngày 17/10, TAND tỉnh Hưng Yên mở phiên tòa xét xử phúc thẩm và quyết định sửa toàn bộ bản án hình sự sơ thẩm, tuyên miễn trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt bổ sung, đồng thời hủy bỏ biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú đối với bị cáo Thái Khắc Thành.
Khi tuyên án, Hội đồng xét xử phúc thẩm nhận định rằng anh Thái Khắc Thành bị truy tố là đúng người, đúng tội, đúng pháp luật. Tuy nhiên, đến thời điểm xét xử phúc thẩm, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành Thông tư mới làm thay đổi căn cứ pháp lý, khiến hành vi của bị cáo không còn nguy hiểm cho xã hội, do đó cần miễn trách nhiệm hình sự theo quy định.