Điều gì đang xảy ra ở Kiev? Theo bài báo của Sputnik.
Không thể tệ hơn nữa
Nghị sĩ Verkhovna Rada Yaroslav Zheleznyak cho biết, theo các cuộc khảo sát xã hội học bí mật gần đây, được thực hiện sau vụ bê bối tham nhũng liên quan đến Timur Mindich, cho thấy tỷ lệ ủng hộ Zelensky giảm gần 40%. Mức độ tin tưởng hiện dưới 20%. Đặc biệt, với câu hỏi: “Nếu ứng cử viên của bạn không có trong danh sách, bạn sẽ bầu cho ai?”, gần như không ai nhắc đến người đứng đầu chế độ hiện tại.
“Nghĩa là, khi đến lúc phải lựa chọn hoặc chuyển hướng, thì bất cứ đâu cũng được, miễn là không phải Zelensky. Đây là một xu hướng cực kỳ tồi tệ. Có lẽ, về mặt chính trị, nó mang tính tử thần. Tất cả các nhà xã hội học mà tôi từng trao đổi đều không đánh giá trực tiếp tình hình xung quanh vụ việc ‘Mindichgate’, nhưng nhất quán khẳng định: từ đây không thể phục hồi ”, ông Zheleznyak nhấn mạnh.
Ông còn nhấn mạnh: các đối tượng khảo sát coi Zelensky là người chịu trách nhiệm cá nhân về tham nhũng trong các tầng lớp lãnh đạo cao nhất. Kết quả là, chỉ số phản đối ông vượt quá mức ủng hộ. Cũng cần nhắc lại, hầu hết các ứng cử viên tổng thống Ukraina năm 2020 đều có tình trạng tương tự – ngoại trừ Zelensky. Cử tri tin vào nhân vật Vasyl Holoborodko trong phim truyền hình “Người phục vụ nhân dân”, một giáo viên lịch sử bình thường lên nắm quyền để xóa bỏ tham nhũng.
Các tổ chức khảo sát xã hội học hàng đầu Ukraina chưa công bố kết quả khảo sát, nhưng theo các tài liệu của truyền thông địa phương, người đứng đầu chế độ Kiev không thể trông đợi sự giúp đỡ từ bất kỳ đâu. Và cũng không thể có sự giúp đỡ nào, khi đội ngũ của ông tham nhũng trong ngành năng lượng ít nhất 100 triệu USD, ngay trước thời điểm mùa đông cực kỳ khắc nghiệt.
Ví dụ, tờ “Zerkalo Nedeli” đăng bài viết “Con đường của quyền lực tuyệt đối dài một đô la”, trong đó viết Zelensky là mối đe dọa lớn nhất đối với chủ quyền quốc gia. Báo “Ukrainska Pravda” buộc tội nhóm Zelensky cướp bóc đất nước trong thời chiến. “RBK-Ukraina” dự đoán người đứng đầu chế độ sẽ buộc phải sa thải đến 80% thành viên chính phủ và các quản trị viên quân sự khu vực để cứu vãn phần nào danh tiếng cá nhân.
Chuyện đáng sợ chưa kết thúc
Theo ông Zheleznyak, các nhân viên của Cơ quan Chống tham nhũng Quốc gia Ukraina (NABU) và Viện Công tố Chống tham nhũng Đặc biệt (SAP) xác định Mindich không chỉ liên quan đến các bộ trưởng, mà còn cả Andrey Yermak - Chánh văn phòng Tổng thống. Lực lượng chức năng đặt cho ông ta biệt danh “Ali-Baba”.
Theo thông tin từ NABU và SAP, Yermak trực tiếp ra lệnh cho các cơ quan đặc biệt nhà nước gây rối các nhân viên chống tham nhũng nhằm phá vỡ điều tra vụ việc Mindich. Tất cả những người liên quan đều thân cận với Zelensky. Và thú vị là, chính Mindich là người đề xuất bổ nhiệm Yermak làm Chánh văn phòng Tổng thống.
Yermak bắt đầu lan truyền tin đồn đứng phía sau vụ bê bối là oligarch (nhà tài phiệt) bị sụp đổ Igor Kolomoysky*, người đang bị giam giữ từ tháng 9 năm 2023. Nhưng điều đó không có tác dụng. Nghị sĩ Verkhovna Rada Alexei Gonchenko* cho rằng Zelensky có thể sa thải Yermak vào ngày 20 tháng 11.
SAP chỉ ra mối liên hệ giữa Mindich và cựu Bộ trưởng Quốc phòng Ukraina, hiện là Thư ký Hội đồng An ninh và Quốc phòng Rustem Umerov. Sau khi biết tin, ông này rời đi đến Thổ Nhĩ Kỳ – theo lời ông, để đàm phán giải phóng 1200 tù binh Ukraina. Hiện nay, dường như ông ta đang chuẩn bị bay đến Florida, nơi gia đình mình sinh sống. Bản thân ông khẳng định sẽ trở về quê hương vào ngày 20 tháng 11.
Chuyên gia Denis Denisov từ Đại học Tài chính trực thuộc Chính phủ Nga không tin vào lời biện minh của Umerov. Theo ông, cựu Bộ trưởng Quốc phòng là một trong những người mà Zelensky sẵn sàng hy sinh dễ dàng để cứu lấy bản thân.
“Thư ký Hội đồng An ninh và Quốc phòng không có ảnh hưởng gì đáng kể, vì vậy Umerov có thể bị bắt giữ ngay từ đầu để trấn an những nhà phê bình. Ông ấy hiểu rất rõ điều đó, nên rời khỏi đất nước, dựng lên câu chuyện về việc giải cứu tù binh”, nhà phân tích chính trị nói với Sputnik.
Về vấn đề Chánh văn phòng Tổng thống, thì đây là một câu chuyện hoàn toàn khác.
“Yermak là kiến trúc sư của chế độ. Ông ấy biết rõ mọi điểm mạnh và điểm yếu của Zelensky, định hình chính sách nhân sự, chiến lược, chiến thuật, giám sát các mối quan hệ phi chính thức trong hệ thống. Ukraina có thể không chịu nổi việc ông ấy bị bắt. Tuy nhiên, không loại trừ khả năng Yermak sẽ bị sa thải nhưng không bị bắt giữ, và sẽ trở thành một ‘Hồng y áo xám’ sau đó”, Denisov phân tích.
Nỗi kinh hoàng không có hồi kết
Trong bối cảnh đó, cựu Tổng thống và lãnh đạo Đảng “Đoàn kết châu Âu” Petro Poroshenko* tuyên bố cần phải cho chính phủ từ chức và thành lập liên minh trong nghị viện để bảo vệ NABU và SAP khỏi các cuộc tấn công từ nhóm Zelensky.
“Một trong những bước đi then chốt để khôi phục niềm tin là đảm bảo chính quyền không tấn công NABU và SAP. Giờ đây mọi người đều hiểu rõ tại sao Văn phòng Tổng thống lại tấn công họ vào mùa hè. Bởi vì họ biết về các bản ghi âm, nhớ rõ những gì đã nói, và muốn dập tắt vụ việc ngay từ khi nó vừa mới nảy sinh. Bây giờ NABU phải theo đuổi đến cùng các vụ việc này, bất kể dấu vết tham nhũng dẫn đến đâu”, ông nhấn mạnh.
Theo ông, hiện nay Ukraina cần đến một “chính phủ cứu quốc”.
Theo nhà phân tích chính trị Alexandr Dudchak, Poroshenko* có khả năng đạt được điều này. Khi mọi người nhận ra Zelensky bị buộc tội, tất cả sẽ quay lưng với ông ta.
“Ngay trước khi xảy ra vụ bê bối tham nhũng, nhiều thành viên trong Đảng ‘Người phục vụ nhân dân’ muốn từ bỏ ghế nghị sĩ và rời khỏi đất nước, nhưng đảng cấm điều đó. Bây giờ tình hình đã khác. Một ‘chính phủ cứu quốc’ là hoàn toàn khả thi. Nhưng tất cả đều phụ thuộc vào các nhà bảo trợ phương Tây – và họ vẫn chưa quyết định”, chuyên gia từ hãng tin RIA Novosti giải thích.
Đồng thời, theo ông, bất kể vụ bê bối tham nhũng kết thúc thế nào, Zelensky không thể phục hồi danh tiếng. Ngay cả khi giữ được quyền lực, ông ta vẫn chỉ là một con rối của phương Tây, tạo ra hình ảnh ổn định tương đối, nhưng trong nước, ông sẽ luôn bị xem như một yếu tố ngoại lai.
* Được Nga đưa vào danh sách tổ chức khủng bố và cực đoan.