Ngày 14/4/2018, bộ máy quân sự mạnh nhất thế giới gồm Mỹ, Anh và Pháp tiến hành cuộc chiến được cho là để "trừng phạt Syria" vì một tội danh chưa được Hội đồng bảo an Liên Hợp Quốc xác nhận là "được Nga bao che đã sử dụng vũ khí hóa học sát hại dân thường".
Nhưng một điều kỳ lạ gây tranh cãi là cuộc tấn công được kết thúc chóng vánh sau hơn 60 phút giao tranh và cả hai bên đối địch đều tuyên bố "chiến thắng".
Các bên đối địch đều tuyên bố là mình đã chiến thắng
Theo Thư ký báo chí của Lầu Năm Góc Dana White và Giám đốc trung tâm lập kế hoạch chiến lược và chính sách của Mỹ, Trung tướng Kenneth Mackenzie, tổng cộng có 105 tên lửa đã được phóng đi và trúng mục tiêu. Còn Syria đã phóng 40 tên lửa phòng không nhưng không một quả náo bắn trúng mục tiêu.
Tướng Kenneth Mackenzie còn cho biết, tham gia cuộc tấn công này có tàu USS Laboon phóng 7 tên lửa và tàu USS Montrey phóng 30 tên lửa từ Biển Đỏ; tàu khu trục USS Higgins phóng 23 tên lửa từ Vùng Vịnh; tàu ngầm USS John Warner phóng 6 tên lửa từ Đông Địa Trung Hải.
Mackenzie cũng cho biết thêm, tàu chiến của Pháp Languedoc tham chiến và phóng tên lửa tên lửa hành trình từ Địa Trung Hải.
Liên quân Mỹ-Anh-Pháp phóng 103 tên lửa hành trình và bom có điều khiển, trong đó có tên lửa Tomahawk, bom GBU-38 và tên lửa không đối đất Scalp EG. Cũng theo phía Nga, mục tiêu tấn công chủ yếu của Mỹ và liên quân không phải là các cơ sở chế tạo và tàng trữ vũ khí hóa học mà là các sân bay của Syria Duvali, Dumeir, Blay, Shayrat, Mezzet và Homs.
Cũng theo Nga, ngoài 2 tên lửa bay được tới sân bay Mezzet và 3 tên lửa bay tới Homs, tất cả các tên lửa khác đã bị Syria bắn rơi hoặc làm chệnh hướng bay bằng các tổ hợp tên lửa được sản xuất từ thời Liên Xô như S-125, S-200, "Buk", "Kvadrad", "Osa" và Strela-10.
Như vậy là số lượng tên lửa do Mỹ và liên quân phóng đi cũng như tên lửa bị Syria bắn rơi do hai bên đối địch công bố đều khác nhau. Hai bên đối địch đều tuyên bố là mình đã chiến thắng.
Vậy, đâu là sự thật?
Trong khi các bên không đưa ra các chứng cứ xác thực để khẳng định chiến thắng của họ thì điều đó không có nghĩa là hoàn toán bế tắc khi chúng ta đi tìm sự thật của cuộc chiến. Có một cách để tìm ra sự thật này là xem mục đích của bên phát động chiến tranh là gì, họ đã đạt được mục đích đó chưa, và đạt được như thế nào?
Để trả lời được những câu hỏi này, trước hết phải xuất phát từ một nguyên lý rất cơ bản của mọi cuộc chiến tranh từ cổ chí kim đã từng được Carl von Clausewitz — một viên tướng người Đức, chuyên gia nghiên cứu lịch sử và lý luận quân sự kiệt xuất, đề ra trong một luận thuyết nổi tiếng có tựa đề "Bàn về chiến tranh" (Vom Kriege).
Ta thử nhìn lại nguyên lý của Carl von Clausewitz được thể hiện như thế nào trong một số cuộc chiến tranh do Mỹ và đồng minh tiến hành trong những năm gần đây có nhiều nét tương đồng với cuộc chiến ngày 14/4/2018 ở Syria.
Trong chiến tranh Iraq năm 2003, mục đích chính trị của Mỹ là tiêu diệt Tổng thống Saddam Husein. Để đạt được mục đích này, Mỹ đã dàn dựng lên chuyện Tổng thống Saddam Husein "sở hữu vũ khí hóa học" và "có liên hệ với tổ chức khủng bố Al-Qaeda" và mượn cớ đó để phát động chiến tranh nhằm "trừng phạt Iraq".
Trên thực tế, "chiến thắng" đó của Mỹ cũng chẳng lấy gì làm oanh liệt bởi sau hơn 10 năm bị cấm vận toàn diện sau cuộc chiến tranh Vùng Vịnh năm 1991, tiềm lực quân sự và kinh tế của Iraq chẳng còn gì đáng kể, trong khi đó Mỹ và liên quân NATO huy động cả một bộ máy quân sự lớn nhất thế giới để tấn công mang tính hủy diệt.
Trong chiến tranh Libya năm 2011, mục đích chính trị của Mỹ là tiêu diệt nhà lãnh đạo Muammar Gaddafi.
Mượn cớ thực hiện Nghị quyết 1973, Mỹ và NATO đã tiến hành cuộc chiến tranh xâm lược trên quy mô lớn để tiêu diệt ông Muammar Gaddafi. Sau khi sát hại ông Muammar Gaddafi, Mỹ và NATO cũng tuyên bố "kết thúc thắng lợi chiến tranh".
Ở Syria, mục đích xuyên suốt của Mỹ kể từ khi bùng phát cuộc khủng hoảng ở quốc gia này năm 2011 là loại bỏ bằng được Tổng thống Syria Bashar al-Assad, dựng lên ở Damascus một nhà lãnh đạo mới cho phép Mỹ và các đồng minh trong khu vực như Saudi Arabia và Qatar kiểm soát nguồn dầu mỏ và khí đốt của quốc gia này.
Toan tính này đã bị phá sản sau khi Nga giúp đỡ Quân đội Syria đánh bại tổ chức khủng bố mang tên "Nhà nước Hồi giáo" tự xưng (IS) vào cuối năm 2017 đầu năm 2018.
Không còn có thể mượn cớ "chống khủng bố", từ đầu năm 2018, Mỹ ráo riết chuẩn bị kịch bản can thiệp quân sự trực tiếp nhằm tiêu diệt Tổng thống Syria Bashar al-Assad và kịch bản Iraq năm 2003 đã được tính đến xuất phát từ toan tính Syria đã từng sở hữu vũ khí hóa học.
Tuy nhiên, do Syria đã tiến hành hủy bỏ hoàn toàn vũ khí hóa học dưới sự kiểm chứng của Liên Hợp Quốc, nên để tái hiện kịch bản Iraq, Mỹ cần phải tạo ra sự đồng thuận trong dư luận quốc tế.
Một số nguồn tin cho rằng, tương tự như ở Iraq năm 2003 và Libya năm 2011, Mỹ có thể đã tạo ra chứng cử giả, núp dưới bỏ bọc của mục đích giả để đạt được mục đích thật là tấn công trên quy mô lớn nhằm tàn phá hạ tầng cơ sở quân sự và kinh tế của Syria, thậm chí tiêu diệt Tổng thống Syria Bashar al-Assad.
Tuy nhiên, thực tế cuộc tấn công đã không được như tính toán của Mỹ.
Trong mấy ngày qua, báo chí Mỹ và một số nước phương Tây đã nói tới sự "thất bại" hay là "cuộc chiến tranh vấy bẩn của Mỹ ở Syria". Nếu Mỹ tiếp tục cuộc chiến, phóng tới hàng ngàn tên lửa Tomahawk thì cái kết còn đau đớn hơn nữa. Nhiều ý kiến nhận định trong chiến dịch này, chính Nga là bên chiến thắng mà không cần bắn một viên đạn!
Vì thế mà Mỹ đã phải vội vàng ngừng cuộc chiến và tuyên bố "đã giành chiến thắng". Trên thực tế, Mỹ thất bại trong giải pháp quân sự để tiêu diệt Tổng thống Nam Tư, ông Milosevich, và phải chuyển sang áp dụng chiến thuật "cách mạng nhung" thì mới lật đổ được ông.
Diễn biến tương tự đang diễn qua xung quanh Syria: Mỹ đang chuyển sang giải pháp gây sức ép chính trị và ngoại giao để loại bỏ Tổng thống Bashar al-Assad ra khỏi tiến trình chính trị sắp tới. Biểu hiện rõ nhất về sự chuyển hướng đó là Mỹ vừa ban bố gói cấm vận mới nhằm vào Nga với cáo buộc "Mosvow bao che cho Damascus sử dụng vũ khí hóa học".
Dĩ nhiên, không loại trừ khả năng Mỹ và liên quân sẽ rút kinh nghiệm từ thất bại trong chiến dịch không kích vừa qua để tổ chức một chiến dịch mới. Để tránh bất ngờ, Nga tuyên bố đang cân nhắc khả năng chuyển giao cho Syria hệ thống tên lửa phòng không S-300 — một hệ thống phòng thủ có khả năng bắn hạ tất cả các khí tài bay xâm nhập không phận quốc gia này.
theo Thời đại
Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả
