Đài phát thanh Premiere của Bỉ gọi công ước về tình trạng pháp lý của biển Caspian được các nhà lãnh đạo Nga, Azerbaijan, Iran, Kazakhstan và Turkmenistan ký kết là một quyết định lịch sử — công việc chuẩn bị đã được tiến hành trong hơn 20 năm qua.
Tổng thống Kazakhstan Nursultan Nazarbayev gọi tài liệu này là "hiến pháp" của Biển Caspian, sẽ bảo đảm an ninh trong khu vực.
"Sau 20 năm đàm phán, đã đạt được một quyết định lịch sử ", đài Premiere bình luận.
Theo công ước này, các khu vực chính của bề mặt nước Biển Caspian vẫn do các bên sử dụng chung, đáy và lòng biển được chia thành nhiều phần cho các nước láng giềng theo một thỏa thuận giữa họ trên cơ sở luật pháp quốc tế. Vận chuyển, đánh bắt cá, nghiên cứu khoa học và lắp đặt các tuyến đường ống được thực hiện theo các quy tắc do các bên thỏa thuận. Khi thực hiện các dự án biển quy mô lớn, yếu tố sinh thái nhất thiết phải được tính đến.
Công ước cũng sửa đổi quy định về phòng ngừa sự hiện diện của các lực lượng vũ trang của các cường quốc ngoài khu vực trong vùng biển Caspian, xác định năm quốc gia ven biển Caspian chịu trách nhiệm duy trì an ninh hàng hải và quản lý tài nguyên.
Oleg Matveichev, nhà khoa học và giáo sư chính trị học tại Trường Kinh tế cao cấp, đã bày tỏ ý kiến trong cuộc phỏng vấn với Sputnik.
"Nếu không xuất hiện tình huống với Iran, Mỹ rút khỏi "thỏa thuận với Iran" và các biện pháp trừng phạt có thể chống lại đất nước này trong tương lai gần, thỏa thuận này có lẽ sẽ không đạt được. Một trong những trở ngại chính là Iran, những người cho đến bây giờ vẫn muốn có nhiều đặc quyền hơn. Tất cả các quốc gia khác đã đồng ý: Kazakhstan, Azerbaijan, Nga, ít nhất đã có những thỏa thuận nhất định, và định dạng này đã tồn tại trong một thời gian dài. Mặc dù đã có một số lo ngại về việc một quốc gia nào đó cho phép lực lượng quân sự của các cường quốc ngoài khu vực hiện diện ở khu vực biển Caspian. Thành tựu quan trọng nhất của chúng tôi — căn cứ quân sự của các nước thứ ba sẽ không có mặt ở đó", Oleg Matveychev cho biết.
Ông cũng ước tính việc đạt được thỏa thuận, lĩnh vực nào sẽ có lợi nhiều hơn — kinh tế, chính trị hay an ninh.
"Kinh tế rất quan trọng, bởi vì Caspian là mỏ dầu, đường huyết giao thông chính. Bây giờ tất cả các tranh chấp sẽ được điều chỉnh theo Công ước, và, tất nhiên, sẽ cung cấp động lực để đảm bảo các thành viên có thể dễ dàng xây dựng kế hoạch kinh tế của họ. Về ý nghĩa quân sự — sẽ không xuất hiện lực lượng từ bên thứ ba. Tầm quan trọng chính trị — biểu dương tình đoàn kết truyền thống của các nước vùng biển Caspi, ít nhất là trong một số vấn đề — tất cả đều có thể thảo luận, mặc dù có những lợi ích khác nhau", Oleg Matveychev kết luận.
