Vi phạm như thách thức sự kiên nhẫn của cử tri?
Chất vấn Bộ trưởng Xây dựng Phạm Hồng Hà trước Quốc hội chiều 30/10, nhiều đại biểu nêu bức xúc về tình trạng các công trình xây dựng sai phép, không phép đang diễn ra ở nhiều nơi nhưng chưa biết đến bao giờ mới được xử lý dứt điểm.
Đại biểu Nguyễn Thanh Hồng (đoàn Bình Dương) nêu thực tế: Hiện nay các công trình xây dựng trái phép không phép điển hình là vụ 8B Lê Trực như thách thức sự kiên nhẫn của cử tri, và hỏi Bộ trưởng Xây dựng Phạm Hồng Hà có cam kết không để xảy ra những vụ việc tương tự hay không, đồng thời đề nghị Bộ trưởng cho biết lộ trình giải quyết vi phạm nhà ở, chung cư cao tầng hiện nay.
Bộ trưởng xây dựng Phạm Hồng Hà cho hay, những năm qua, công tác trật tự xây dựng dần dần đi vào nề nếp, số vụ vi phạm giảm dần, bình quân 3 năm từ 2016 đến 9 tháng đầu năm 2018, số vụ vi phạm giảm bình quân 13,2%, tương đương hơn 1.000 vụ vi phạm.
Tuy nhiên, Bộ trưởng Phạm Hồng Hà cũng thừa nhận, tình trạng vi phạm còn diễn ra khá phổ biến và diễn biến phức tạp, một số vụ vi phạm chưa được phát hiện kịp thời, nếu được phát hiện cũng có một số vụ việc chưa được giải quyết dứt điểm, nghiêm minh.
Bộ trưởng dẫn chứng hàng loạt con số như trong 9 tháng năm 2018 có đến hơn 10.800 công trình vi phạm, trong đó không phép là hơn 3.000 công trình, sai phép là hơn 5.000 và các sai phạm khác là 2.000. Theo Bộ trưởng xây dựng, mặc dù đã giảm bình quân 2-3% so với năm 2017 nhưng mà số lượng cũng còn nhiều, diễn biến phức tạp.
Nguyên nhân được Bộ trưởng Phạm Hồng Hà chỉ ra là do còn thiếu một số quy định của pháp luật, một số quy định đã có nhưng chưa đủ rõ dẫn tới các sai phạm; do ý thức chấp hành pháp luật về trật tự xây dựng của một số chủ thể như các nhà thầu, các chủ đầu tư và một bộ phận nhân dân chưa tốt.
Bên cạnh đó, do công tác kiểm tra, phát hiện sớm vi phạm chưa tốt, việc xử lý chưa nghiêm minh, dứt điểm, công tác cưỡng chế, phá dỡ trả lại nguyên trạng ban đầu còn kéo dài, ông Hà cho hay.
Người đứng đầu Bộ trưởng Xây dựng đưa ra nhiều giải pháp như tiếp tục hoàn thiện quy định của pháp luật về tiêu chuẩn xây dựng và các quy định về xử phạt hành chính trong hoạt động xây dựng; Tăng cường công tác quản lý Nhà nước về xử lý vi phạm, tăng cường thanh tra, kiểm tra, tăng cường tuyên truyền để các chủ thể am hiểu về quy định xây dựng, tránh vi phạm.
Bộ trưởng Phạm Hồng Hà không đưa ra lời hứa cụ thể, nhưng cam kết với Quốc hội sẽ "làm hết sức mình", tập trung hoàn thiện thể chế, sửa đổi đúng tiêu chuẩn, quy chuẩn, cùng địa phương tăng cường kiểm tra, thanh tra, xử lý vi phạm. Ông cũng hy vọng với sự phối hợp giữa các cấp, các ngành, các địa phương thì vi phạm trong hoạt động xây dựng sẽ giảm.
Bao cát đổ trong hẻm cũng phát hiện mà tòa nhà xây trái phép giữa Thủ đô lại không phát hiện được?
Đại biểu Nguyễn Mai Bộ (đoàn An Giang) thì chất vấn Bộ trưởng Phạm Hồng Hà về trách nhiệm chấn chỉnh chủ đầu tư chiếm đoạt quỹ bảo trì, diện tích sử dụng chung của các chung cư như thế nào? Trách nhiệm của Bộ ra sao?
Còn đại biểu Trương Trọng Nghĩa (đoàn TP Hồ Chí Minh) thì thẳng thắn đặt vấn đề: "Vi phạm nghiêm trọng giữa thanh thiên bạch nhật, kéo dài nhiều tháng mà không phát hiện ra… bao cát đổ trong hẻm cũng phát hiện mà tòa nhà xây trái phép nhiều tầng ngay tại Thủ đô lại không phát hiện được?"
Về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho biết: "Với sự cố gắng của cả hệ thống chính trị, các cấp ngành, vi phạm trật tự xây dựng đã giảm dần, bình quân mỗi năm giảm 13%. Nhưng vi phạm còn phức tạp, một số vi phạm chưa được phát hiện kịp thời và xử lý nghiêm minh".
Trách nhiệm của Bộ Xây dựng trong thời gian qua: "Bộ đã hoàn thiện thể chế pháp luật, đang trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội sửa đổi 4 luật liên quan đến xây dựng, đang xây dựng Luật Kiến trúc, đã tham mưu Thủ tướng ban hành nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vục xây dựng".
Năm 2017 — 2018 đã tổng kiểm tra toàn quốc về việc cấp phép xây dựng tại các đô thị. Năm 2018 đã tổ chức nhiều đoàn xuống địa phương kiểm tra quản lý nhà nước về hoạt động xây dựng, yêu cầu địa phương làm tốt hơn nữa. Mỗi năm có 80 — 90 cuộc thanh tra với khoảng 200 công trình xây dựng
Đại biểu Trương Trọng Nghĩa tranh luận lại rằng, ông không đồng tình với cách trả lời của Bộ trưởng khi các sai phạm trong lĩnh vực xây dựng ngày càng lan tỏa và dai dẳng.
Bộ trưởng Phạm Hồng Hà nói: "Chúng tôi chịu trách nhiệm với những tồn tại trong quá trình quản lý nhà nước của mình và xin hứa làm tốt trong trách nhiệm của mình, nhưng tôi chỉ chịu trách nhiệm với những vấn đề mà chỉ do mình tôi quyết định, mong đại biểu thông cảm".
