Căn biệt thự sang trọng ở số 82 đường Trần Quốc Toản (Đà Nẵng), một đêm lạnh giá cuối năm 2017 của đại gia Vũ "nhôm" đông nghẹt người.
Bên trong, cơ quan điều tra đóng kín cổng và thực hiện thủ tục theo pháp luật lệnh khám xét, khởi tố chủ nhân căn biệt thự: ông Phan Văn Anh Vũ.
Bên ngoài, hàng trăm người dân tò mò, choáng váng khi vị đại gia giàu có nhất nhì Đà Nẵng, nổi tiếng với việc làm từ thiện bị khởi tố.
Người Đà Nẵng từ trước đến nay ai cũng biết đến Vũ "nhôm" nhưng họ không biết ông Vũ làm gì, kinh doanh gì, mua bán thứ gì để giàu có, sang trọng đến vậy.
Một năm sau đêm đông lạnh giá 2017, người Đà Nẵng đã phần nào thấy được bộ mặt thật của Vũ "nhôm" sau 2 phiên tòa xét xử và tổng án phạt 25 năm tù mà Tòa án tuyên trong năm 2018.
21 quan chức khác cũng theo chân Vũ vào tù vì có liên quan đến vị đại gia này.
Vỏ bọc đại gia làm từ thiện
Vũ bước xuống từ chiếc xe thùng chở tội phạm. Vũ vẫn mang phong thái đại gia như ngày trước. Áo quần chỉnh tề, đầu tóc bóng mượt. Trên tay Vũ là một tờ báo.
Số báo đó có hàng loạt tin tức nóng hổi. Ở trang bìa là bức ảnh của Vũ cùng thông tin về phiên tòa xét xử đại án Ngân hàng Đông Á. Vũ đọc ngấu nghiến tờ báo, không sót một bản tin nào và dừng sự chú ý ở một ca bệnh hiểm nghèo trên mục từ thiện.
Vợ chồng anh Lợi phải bán hết tài sản và vay mượn bà con xóm giềng mới được 45 triệu đồng để có chi phí thực hiện ca mổ nhưng không đủ tiền.
Ngay ngày hôm sau, Vũ đã ủy quyền cho luật sư chuyển 50 triệu đồng giúp đỡ cháu bé và vợ chồng anh Võ Khắc Lợi.
Đó không phải là lần đầu tiên Vũ "nhôm" vung tiền làm từ thiện để giúp đỡ trường hợp gặp khó khăn. Vũ sở hữu hàng loạt bằng khen, giấy khen, thư cảm ơn đến từ các cơ quan chức năng hoặc từ những người được giúp đỡ.
Vũ "nhôm", với tư cách là Chủ tịch Hội đồng quản trị công ty cổ phần xây dựng Bắc Nam 79, tặng hàng nghìn căn nhà tình nghĩa cho các hộ nghèo, gia đình chính sách không chỉ ở riêng Đà Nẵng mà còn trên cả nước. Vũ cùng công ty của mình mang quà ra tận đảo Cồn Cỏ để hỗ trợ cho người dân.
Ở Đà Nẵng, dịp Tết nguyên đán hàng năm, Vũ đều có quà gửi đến các bệnh nhân nghèo điều trị tại bệnh viện Đà Nẵng. Miền Trung mưa bão, lũ lụt hàng năm, Vũ đều vung tiền quyên góp hỗ trợ người dân gặp thiên tai. Hàng chục trường hợp thương tâm, mang bệnh hiểm nghèo cũng được Vũ hỗ trợ chạy chữa.
Ông Nguyễn Bốn, Tổ trưởng tổ dân phố 6 (phường Hải Châu 1), nơi gia đình Vũ sinh sống, khẳng định rằng, gia đình và cá nhân ông Vũ rất tốt. Ông Bốn dẫn chứng, Vũ năm nào cũng ủng hộ giúp đỡ tổ dân phố khi ít 10 triệu, khi nhiều 20 — 30 triệu đồng và trước lúc bị bắt Vũ cũng kịp ủng hộ 50 triệu đồng.
Người Đà Nẵng từ trước đến nay ai cũng biết đến Vũ "nhôm" nhưng họ không biết ông Vũ làm gì, kinh doanh gì, mua bán thứ gì để giàu có, sang trọng đến vậy.
"Ông Vũ giàu nhưng chúng tôi không biết cụ thể là ông ấy làm gì, kinh doanh những gì", ông Bốn thú nhận khi nói về ông Vũ.
Cũng như ông Bốn, người Đà Nẵng chỉ thật sự biết đến một Vũ "nhôm" đích thực khi Bộ Công an thực hiện lệnh khởi tố, bắt giữ và tòa án xét xử hàng loạt hành vi phạm tội của vị chủ nhân căn biệt thự 82 Trần Quốc Toản.
Bộ mặt thật của Vũ "nhôm"
Hai lần liên tiếp vào tháng 10 và tháng 11/2018, Vũ "nhôm" đứng trước vành móng ngựa trong những phiên tòa xét xử mình. Vị đại gia một thời cúi đầu, thừa nhận những hành vi phạm pháp của mình. Tổng cộng 25 năm tù đã được Tòa tuyên phạt dành cho Phan Văn Anh Vũ.
Đó chưa phải là án phạt cuối cùng khi Vũ "nhôm" vẫn đang tiếp tục đối diện với phiên tòa thứ 3 sẽ tiếp tục được xét xử trong thời gian tới ở quê nhà Đà Nẵng.
Ở Đà Nẵng, Vũ "nhôm" một mình thâu tóm cả chục căn nhà công sản không cần qua đấu giá rồi bán kiếm lời. Đà Nẵng cũng là nơi có đến 13 quan chức bị bắt, bị khởi tố vì liên quan đến các hành vi phạm pháp của Vũ "nhôm".
Đó là những người từng giữ chức vụ cao nhất của chính quyền thành phố như 2 cựu Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng gồm Trần Văn Minh, Văn Hữu Chiến. Ngoài ra còn có hàng loạt lãnh đạo Sở, ban ngành như Nguyễn Điểu, nguyên Giám đốc Sở Tài nguyên môi trường Đà Nẵng; Nguyễn Văn Cán, nguyên Chánh văn phòng UBND TP Đà Nẵng; Phan Xuân Ít, nguyên Phó chánh văn phòng UBND TP Đà Nẵng.
Không chỉ Đà Nẵng, chiếc vòi bạch tuộc của Vũ "nhôm" còn vươn vào vùng đất TP.HCM. Tại đây, Vũ nhôm làm tha hóa không ít cán bộ và 4 quan chức đã bị khởi tố, bắt giữ trong đó có nguyên Phó Chủ tịch UBND TP.HCM là ông Nguyễn Hữu Tín cùng ông Đào Anh Kiệt, nguyên Giám đốc Sở Tài nguyên môi trường.
Ngoài những quan chức dân sự, 3 vị tướng ngành công an gồm Trung tướng Phan Hữu Tuấn, nguyên Phó Tổng Cục trưởng Bộ công an; nguyên Thứ trưởng Bùi Văn Thành, nguyên Thứ trưởng Trần Việt Tân đều bị khởi tố, bắt giam vì có sai phạm liên quan đến Vũ "nhôm".
Ông Đặng Vân, một Đại tá về hưu — cử tri Đà Nẵng, bày tỏ mong mỏi phiên tòa xét xử Vũ "nhôm" ở Đà Nẵng sớm được tổ chức. Ông Vân tâm sự rằng vô cùng đau đớn khi theo dõi 2 phiên tòa trước đó. Vũ "nhôm" thản nhiên khai bằng cách dùng tiền, dùng quan hệ để phạm tội suốt một thời gian dài mới bị phát hiện.
"Ở Đà Nẵng này bây giờ ai cũng biết Vũ "nhôm" mua hàng loạt nhà công sản ở vị trí đắc địa với giá rẻ mạt rồi chuyển nhượng để kiếm lời. Quan chức từ trên xuống dưới bao che cho Vũ nên Vũ mới lộng hành như vậy. Là cán bộ về hưu, tôi đau đớn, xót xa khi danh sách quan chức dính vòng lao lý vì bao che cho Vũ nhiều như vậy. Nhưng tôi tin còn nữa chứ không phải chừng đó. Việc xét xử Vũ "nhôm" phải thật công tâm, đúng pháp luật, thích đáng để cảnh tỉnh những người khác. Tôi tin rằng việc hàng loạt quan chức bị phanh phui trong vụ án này càng chứng tỏ quyết tâm trong cuộc chiến chống tham nhũng mà Đảng, nhà nước đang thực hiện", ông Vân chia sẻ.
Trước khi bị bắt, Vũ "nhôm là Chủ tịch Hội đồng quản trị công ty xây dựng Bắc Nam 79, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Nova Bắc Nam 79.
Ngày 21/12/2017, Cơ quan điều tra Bộ Công an công bố quyết định khám xét nhà riêng ông Phan Văn Anh Vũ.
Ngày 22/12/2017, Vũ "nhôm" bị khởi tố hành vi cố ý làm lộ bí mật nhà nước và bị xét xử ngày 30/7/2018. Tại phiên tòa, Vũ nhôm bị tuyên phạt 9 năm tù.
Ngày 7/2/2018, Vũ "nhôm" bị bắt tạm giam 4 tháng sau thời gian bỏ trốn và bị khởi tố thêm hành vi lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Ngày 18/4/2018, Vũ "nhôm" tiếp tục bị khởi tố hành vi lợi dụng chức vụ, chiếm đọa tài sản trong khi thi hành công vụ tại ngân hàng Đông Á và bị tuyên phạt 17 năm tù trong phiên tòa xét xử diễn ra vào tháng 11/2018.
Ở TP.HCM, ông Nguyễn Hữu Tín (nguyên Phó chủ tịch UBND); Đào Anh Kiệt (nguyên Giám đốc Sở Tài nguyên môi trường) cùng 2 cán bộ cấp dưới cũng đã bị bắt, khởi tố.
Ngoài ra, nguyên Thứ trưởng Bộ Công An là ông Trần Văn Thành, Nguyễn Việt Tân cùng Trung tướng Phan Hữu Tuấn cũng bị khởi tố, bắt giam vì liên quan đến Vũ "nhôm".
