Nguyên nhân tiền điện tăng cao
Thực tế sử dụng điện, trong tháng 4-2019, nền nhiệt độ ở cả ba miền đều tăng cao, đặc biệt là khu vực miền Bắc và miền Nam. Nhiệt độ trung bình toàn quốc tháng 4-2019 tăng 16% so với tháng 3; đây là nguyên nhân chính dẫn đến nhu cầu phụ tải điện quốc gia và cả ba miền trong tháng 4-2019 tăng hơn so với tháng 3 và cùng kỳ 2018.
Bên cạnh đó, theo báo cáo của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), tổng điện năng thương phẩm tăng 10,26% so với cùng kỳ năm 2018 và tăng 14,23% so với tháng 3-2019. Trong đó, phụ tải quản lý, tiêu dùng (bao gồm sinh hoạt) tăng 14,15% so với cùng kỳ năm 2018 và tăng 21,23% so với tháng 3-2019.
Đồng thời, thông qua phần mềm Hệ thống thông tin quản lý khách hàng của EVN, cho thấy lượng khách hàng sử dụng lượng khách hàng sử dụng điện dưới 200kWh có giảm, trong khi lượng khách hàng sử dụng điện trên 200kWh có tăng. Tuy nhiên, phần lớn khách hàng sinh hoạt trên cả nước ngay trong tháng 4 nắng nóng cũng chỉ sử dụng điện dưới 200kWh. Cụ thể, trong tháng 4-2019, khách hàng sử dụng điện sinh hoạt dưới 200kWh chiếm 68,15%, dưới 100kWh chiếm 31,6%.
Qua kết quả kiểm tra tình hình thực hiện Quyết định số 648/QĐ-BCT, trong đó hoạt động niêm yết công khai giá, ghi chỉ số, tính tiền điện, thanh toán tiền điện được thực hiện đúng quy định tại Điều 6 Luật Giá, đảm bảo việc thông tin điều chỉnh giá điện đến khách hàng kịp thời.
Cụ thể, trong hóa đơn của khách hàng sinh hoạt trong tháng 4-2019 tăng là do ba nguyên nhân sau: Sản lượng điện tiêu thụ của khách hàng tăng do thời tiết nắng nóng, nhiệt độ tăng cao; Tác động của việc điều chỉnh tăng giá điện 8,36%; Kỳ ghi chỉ số công tơ của tháng 4 là 31 ngày, dài hơn ba ngày so với kỳ ghi chỉ số công tơ của tháng 3 là ba ngày.
Xây dựng biểu giá điện bậc thang mới
Đánh giá về giá điện bán lẻ bậc thang, Bộ Công thương cho biết điện năng là một hàng hóa đặc biệt nên việc sản xuất và tiêu dùng diễn ra đồng thời, việc lưu trữ điện năng rất đắt và tốn kém. Khi huy động các nhà máy phát điện về nguyên tắc ngành điện sẽ huy động các nhà máy điện có giá rẻ phát trước, nhà máy đắt phát sau cho đến khi đủ cung cấp điện cho khách hàng. Vì vậy, việc xây dựng biểu giá điện bậc thang là khuyến khích người dân sử dụng tiết kiệm điện, hiệu quả và hiện nay có nhiều nước trên thế giới đang áp dụng biện pháp này như Thái Lan, Malaysia, Indonesia, Philipine…
Trong thời gian qua, Bộ Công thương đã nghiên cứu và lấy ý kiến rộng rãi về phương án giá điện bậc thang. Tuy nhiên, khi tính đến các mục tiêu như đảm bảo an sinh xã hội, khuyến khích sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả thì phương án điện bậc thang vẫn được số đông chấp nhận.
Ở nước ta, năm 2018, số hộ dân sử dụng điện sinh hoạt dưới 100kWh là 9 triệu hộ, chiếm 35% tổng số hộ dân sử dụng điện sinh hoạt. Việc xây dựng bậc 1 và bậc 2 thấp hơn giá điện bán lẻ bình quân nhằm mục tiêu hỗ trợ tiền điện cho các hộ thu nhập thấp, các bậc thang còn lại có giá cao hơn.
Tuy nhiên, đời sống nhân dân ngày càng được cải thiện, nhu cầu sử dụng điện sinh hoạt tăng cao thì việc nghiên cứu, xây dựng biểu giá điện bậc thang mới cho các hộ gia đình là cần thiết. Vì vậy, thời gian tới, Bộ Công thương sẽ nghiên cứu, đề xuất biểu giá điện mới với mục tiêu giảm bù chéo giữa các hộ tiêu thụ, khuyến khích sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả trong khi vẫn phải đảm bảo về mục tiêu an sinh xã hội.
