Theo Cơ quan Thống kê Nhà nước, các chủ sở hữu doanh nghiệp không tin tưởng vào khả năng cải thiện tình hình và dự báo xu hướng sản xuất giảm hơn nữa.
Không ai cần đến sản phẩm của Ukraina
Phát biểu trên kênh truyền hình 112, nghị sĩ nhận xét rằng, để khôi phục ngành công nghiệp, cần phải tạo ra một bộ phận đặc biệt để khôi phục sản xuất hàng hóa trong nước.
"Tôi không hiểu tại sao ở một đất nước từng là nước cộng hòa công nghiệp lớn nhất của Liên Xô với GDP sánh được với Pháp, không có bộ công nghiệp," – nghị sĩ phẫn nộ.
Thật vậy, ngành công nghiệp Ukraina đang trải qua thời kỳ khó khăn. Sản xuất công nghiệp đã giảm suốt nửa cuối năm ngoái, vào tháng 11 đã sụp đổ 7,5% so với cùng kỳ năm 2018.
Cơ quan Thống kê Nhà nước Ukraina lưu ý rằng, trong hầu hết các lĩnh vực đã ghi nhận sự chậm lại nghiêm trọng: sản lượng trong ngành chế biến giảm 5%, ngành khai thác - 8%, nguồn điện lực và khí đốt giảm 12%.
Và triển vọng phát triển hiện nay khá ảm đạm. Cơ quan Thống kê Nhà nước Ukraina đã phỏng vấn các nhà quản lý một nghìn rưỡi doanh nghiệp và phát hiện ra rằng, họ dự báo năng lực sản xuất sẽ giảm gần bốn điểm phần trăm vào cuối quý đầu năm nay so với quý IV năm 2019.
Các nhà phân tích của Cơ quan Thống kê cho rằng, một trong những nguyên nhân của tình hình này là nhu cầu về hàng hóa xuất khẩu từ Ukraina đã giảm.
"Khối lượng đơn đặt hàng nước ngoài trong ngành sản xuất công nghiệp đã giảm 24%, trong ngành chế biến - 29%", - Cơ quan Thống kê Nhà nước cho biết.
Bộ trưởng Phát triển Kinh tế Ukraina Timofey Milovanov cũng chỉ ra vấn đề tương tự. Theo ông, xuất khẩu bị cản trở bởi thuế carbon ở châu Âu. Đây là một loại thuế môi trường đánh vào lượng cacbon của nhiên liệu. Trên thực tế, đây là biểu thuế hải quan bổ sung, khiến việc nhập khẩu hàng hóa từ các quốc gia không đầu tư vào sản xuất thân thiện với môi trường trở nên đắt đỏ hơn, và do đó kém hấp dẫn hơn đối với người tiêu dùng châu Âu.
“Ukraina đã mất thị trường Nga và không thể bù đắp cho điều này bằng cách xuất khẩu sang các nước EU”, - ông Milovanov thừa nhận khi phát biểu tại Verkhovna Rada vào ngày 10/2. Cụ thể, trong những năm 2013-2019, khối lượng xuất khẩu sang Nga các sản phẩm của ngành chế tạo máy đã giảm gần 6 lần từ 5,5 tỷ USD xuống còn ít hơn 1 tỷ USD. Trong thời gian này, xuất khẩu sang các nước EU đã tăng từ 2 tỷ USD đến 3 tỷ USD, và không thể thay thế hoàn toàn những tổn thất đó”, - Bộ trưởng nói.
Công cụ, máy móc đã hết hạn sử dụng
Một yếu tố khác làm giảm khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp Ucraina là mức độ hao mòn của tài sản cố định. Theo ông Milovanov, trung bình trong cả nước, chỉ số này đạt 60% và trong công nghiệp - 66%.
Để khắc phục tình trạng này, cơ quan của ông Milovanov đề xuất sáng kiến thành lập một trung tâm điều phối, trong đó các vấn đề trong ngành sẽ được thảo luận với sự tham gia của những người lãnh đạo các doanh nghiệp lớn, hiệp hội ngành công nghiệp, các trung tâm phân tích và quan chức cấp cao.
Bộ trưởng Milovanov nói thêm rằng, để vượt qua khủng hoảng trong ngành công nghiệp, chính phủ dự định phân bổ thêm 20 tỷ hryvnia (khoảng 800 triệu USD). Số tiền này sẽ được đầu tư vào việc phát triển cơ sở hạ tầng giao thông, các chương trình chuyên ngành và sản xuất quốc phòng.
Tuy nhiên, vẫn chưa rõ đâu là cách kiếm khoản tiền lớn như vậy. Để so sánh, trong 11 tháng năm 2019, toàn bộ ngân sách Ucraina chỉ có 810 tỷ hryvnia - ít hơn 20% so với kế hoạch. Đồng thời, trong năm nay Ukraina phải chi khoảng 420 tỷ hryvnia để trả nợ nước ngoài.
Số lượng người tiêu dùng giảm đi
Tuy nhiên, ngay cả nếu họ tìm được khoản tiền cần thiết, họ sẽ tiêu tốn tiền vô ích, bởi vì hiện nay không có ai mua sản phẩm bổ sung - nhu cầu trong nước đang giảm mạnh. Một thí dụ là hàng hóa thiết yếu.
Trong ba năm qua, doanh số bán lẻ bột mì trong nước đã giảm 21,5%, thịt và các sản phẩm thịt - giảm 13%, đường - 11%, bánh mì - giảm gần 8%. Nguyên nhân chính là dân số Ukraina đang suy giảm nhanh chóng. Trước hết, do di cư.
Người Ukraina tiếp tục tìm kiếm cuộc sống tốt hơn ở nước ngoài, nhiều người đến châu Âu không chỉ để kiếm tiền, mà còn cố gắng định cư ở đó. Không có dữ liệu chính xác, nhưng các nhà phân tích cho rằng tổng số người di cư có thể lên tới 10 triệu.
Chuyên gia kinh tế người Ukraina, Aleksey Kushch nhận xét rằng, “Ở Ukraina có 17 triệu người là dân số hoạt động kinh tế trong độ tuổi lao động, nhưng, chỉ có 7 triệu người làm việc trong các doanh nghiệp. Tức là, 10 triệu người rơi ra. Di cư lao động là khổng lồ. Di cư lao động trên cơ sở thường xuyên (khi người lao động ở nước ngoài ít nhất chín tháng một năm) - khoảng ba triệu người. Di dân con lắc (di cư thời vụ) – thêm 4-5 triệu người nữa”.
Vào cuối năm ngoái, Cơ quan Thống kê Nhà nước ước tính dân số Ukraina là 41,9 triệu người. Nhưng thực ra chỉ có 35 triệu người hiện sống ở nước này. Và điều này không làm hài lòng các nhà đầu tư nước ngoài.
"Thị trường với 50 triệu người tiêu dùng không sánh được với thị trường chỉ có 40 triệu hoặc thậm chí 36 triệu người”, - Chủ tịch Hiệp hội các nhà cung cấp mạng lưới bán lẻ của Ukraina Aleksey Doroshenko cho biết, - “Rõ ràng, điều này khiến lượng tiêu dùng giảm dần, đặc biệt là vì phúc lợi của người dân không thể tăng nhanh".
