Những điểm chính trong chương trình nghị sự là tình hình trên thế giới và trong khu vực, hợp tác của các quốc gia thành viên ASEAN trong lĩnh vực quốc phòng, thống nhất về nguyên tắc một số nội dung, đặc biệt là hai bản Tuyên bố chung của ADMM và ADMM +. Các bộ trưởng rất chú ý đến cuộc chiến chống lại mối nguy hiểm ghê gớm đến từ nước láng giềng phía bắc - sự bùng phát dịch COVID-19.
Việt Nam đã áp dụng các biện pháp hiệu quả để phát hiện virus corona và ngăn chặn sự lây lan của nó. Lực lượng quân đội Việt Nam tham gia trực tiếp vào các biện pháp này. Tại Hội nghị ADMM vừa khai mạc ở Hà Nội, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam Ngô Xuân Lịch tuyên bố rằng, Việt Nam sẽ hợp tác với các nước ASEAN khác để củng cố khả năng của lực lượng quân đội đối phó với nguy cơ lây lan các căn bệnh nguy hiểm.
Giáo sư, Tiến sỹ Dmtriy Mosyakov, Giám đốc Trung tâm Đông Nam Á, Úc và Châu Đại Dương tại Viện Nghiên cứu Phương Đông của Viện Hàn lâm Khoa học Nga, nói:
“Các nước ASEAN rất coi trọng cuộc chiến chống lại dịch COVID-19 vì nó gây nguy hiểm nghiêm trọng cho khu vực Đông Nam Á giáp với Trung Quốc. Nếu dịch bệnh tiếp tục lây lan tại khu vực, thiệt hại về người và kinh tế sẽ rất lớn. Quân đội có thể đóng một vai trò quan trọng trong quá trình thực hiện các biện pháp kiểm dịch và các biện pháp khác phòng chống dịch bệnh. Do đó, sự hợp tác phòng chống COVID-19 là một vấn đề rất quan trọng sẽ được thảo luận tại Hội nghị ADMM ở Hà Nội, tôi hy vọng rằng, cuộc thảo luận sẽ mang lại kết quả thực sự”.
Tất nhiên, ngoài dịch COVID-19, khu vực Đông Nam Á đang phải đối mặt với nhiều vấn đề nghiêm trọng khác, và một trong những chủ đề quan trọng nhất là vấn đề an ninh hàng hải và tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc. Các nước ASEAN vẫn chưa tạo được sự đồng thuận về các vấn đề này. Ví dụ, Myanmar không phải là một quốc gia ven Biển Đông, Lào không giáp biển, và những vấn đề này không quan trọng với họ. Còn Campuchia quá phụ thuộc vào Trung Quốc vì thế ủng hộ lập trường của Bắc Kinh. Philippines muốn “gần Trung, xa Mỹ” và đang củng cố mối quan hệ với Trung Quốc. Còn Indonesia và Malaysia gần đây có giọng điệu cứng rắn với chính sách của Trung Quốc tại Biển Đông. Ví dụ, Bộ Ngoại giao Indonesia tuyên bố, các hành động của Trung Quốc trong vùng đặc quyền kinh tế của Indonesia “không có cơ sở pháp lý và chưa bao giờ được UNCLOS công nhận”.
Nhiều chuyên gia cho rằng, Việt Nam, nước kiên quyết phản đối mọi hành động xâm phạm chủ quyền tại Biển Đông, và trong năm 2020 không chỉ giữ chức chủ tịch ASEAN, mà còn là ủy viên không thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, sẽ sử dụng tầm ảnh hưởng, uy tín quốc tế và kinh nghiệm ngoại giao của mình để đoàn kết lại ASEAN chống lại các hành vi phi pháp của Trung Quốc ở Biển Đông.
Một số nhà phân tích chính trị nêu ý kiến rằng, Việt Nam sẽ nỗ lực để Hiệp hội ASEAN nói lên lập trường cứng rắn hơn trong cuộc đàm phán về Bộ quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông kéo dài gần hai thập kỷ, và sẽ cố gắng ký Bộ quy tắc trong tương lai gần. Một số nhà quan sát không chia sẻ ý kiến này, họ cho rằng, không thể đoàn kết lại tất cả các nước ASEAN chống lại Trung Quốc, mỗi quốc gia theo đuổi chính sách cân bằng giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ, và Bộ quy tắc không có tính ràng buộc về pháp lý sẽ không thể ngăn Trung Quốc hành động dựa trên thế mạnh.
Hãy xem các sự kiện sẽ phát triển như thế nào. Cần phải thừa nhận rằng, xét theo thông tin từ Đông Á và Đông Nam Á, toàn bộ khu vực này nhất trí hợp tác chống dịch COVID-19. Hy vọng rằng, những nỗ lực chung sẽ đánh bại virus và quân đội ASEAN sẽ đóng một vai trò quan trọng trong việc này.
