«Chúng ta cần bắt đầu nghĩ lại, xem Cộng đồng kinh tế ASEAN có thực sự mang lại lợi ích gì cho Indonesia hay chăng», - hãng Reuters trích dẫn lời quan chức cao cấp của Chính phủ Indonesia tuyên bố hôm qua.
Tại sao Indonesia muốn từ giã ASEAN?
Đề nghị đánh giá lại, cân nhắc thiệt hơn về phần tham gia của Indonesia trong liên kết hội nhập ASEAN được đưa ra sau khi công bố dữ liệu không vui, cho thấy sự sụp đổ dòng vốn đầu tư nước ngoài trực tiếp vào đất nước này trong hai quý liền. Nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á đã thu hút 6,7 tỷ USD đầu tư nước ngoài trực tiếp (FDI) trong quý II, không kể đầu tư vào các lĩnh vực ngân hàng và dầu khí. Con số này thấp hơn 3% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong quý I, các quyết định đầu tư phải gác lại do đại dịch coronavirus tấn công đã giáng đòn vào nền kinh tế Indonesia thậm chí còn nặng nề hơn, khiến chỉ số vốn đầu tư nước ngoài giảm 9,2%.
Indonesia records FDI decrease in second consecutive quarter #jakpost https://t.co/xM8xcDqoZH
— The Jakarta Post (@jakpost) July 23, 2020
Tuy nhiên, sự suy giảm đầu tư nước ngoài trực tiếp ở Indonesia không phải là chuyện của những tháng gần đây, - chuyên gia hàng đầu của Trung tâm Công nghệ Chính trị, ông Nikita Maslennikov nhận xét trong cuộc phỏng vấn của Sputnik.
«Đà suy giảm dòng vốn đầu tư nước ngoài trực tiếp vào các nền kinh tế đang phát triển thì chúng ta đã quan sát thấy trong chí ít là 1,5-2 năm qua. Điều đó có nền tảng sâu xa hơn chứ không chỉ bởi sự co rút mạnh đột ngột nhất thời vì đại dịch. Sự suy giảm đó hiển nhiên gắn với môi trường đầu tư – độ cởi mở của thị trường, trong đó có thị trường tài chính, thực trạng hệ thống tài chính của đất nước, mức nợ công và nợ doanh nghiệp cũng như rủi ro vỡ nợ. Khi đánh giá môi trường đầu tư để ra quyết định bỏ vốn, đây chính là những yếu tố mà các nhà đầu tư nước ngoài phải chú ý đến trước tiên, dù là ở Trung Quốc hay ở các nước ASEAN trong đó có Indonesia. Do đó, ý kiến khởi xướng thay đổi quan hệ của Indonesia đối với Cộng đồng kinh tế ASEAN có mặt hữu ích là một lần nữa cần đánh giá cẩn thận môi trường đầu tư nội địa của chính nước họ», - chuyên gia Maslennikov nói.
Vấn đề đầu tư ở Indonesia
Liệu «Brexit theo kiểu Indonesia» như gợi ý của ông Bahil Lahadalia có giúp tăng mạnh sức hấp dẫn của thị trường Indonesia trước các nhà đầu tư nước ngoài?
Chuyên gia Nikita Maslennikov cho rằng việc xét lại đi đến thay đổi quan hệ của đất nước và Cộng đồng kinh tế ASEAN hàm chứa những rủi ro nghiêm trọng đối với chính Indonesia:
«Tôi những muốn thận trọng khi tiếp cận những đề xuất và đánh giá như vậy. Ở đây mang nặng cảm xúc bột phát hơn là tính toán tỉnh táo về kinh tế và tài chính. Tiềm năng của ASEAN như một tổ chức liên kết hội nhập thực sự đang bắt đầu cho thấy sức mạnh và xu thế triển vọng. Vài năm trước, đã có những quyết định khá nghiêm túc được đưa ra theo hướng này. Đương nhiên, việc thực thi quyết định vấp phải không ít khó khăn. Trong đó có trở ngại từ sự tuột dốc của thương mại thế giới, tiếp sau các cuộc chiến trừng phạt chủ yếu do chính quyền Trump phát động. Đại dịch coronavirus cũng gây ảnh hưởng, nhưng dù sao chăng nữa tiềm năng của ASEAN vẫn được bảo tồn. Vội vã xét lại và thay đổi liên hệ với cơ chế ASEAN hẳn là rất không hợp thời. Tổ chức này đã tiến lên cấp độ mới trong lịch sử phát triển năng động của nó. Vấn đề khác là ngay khi hội nhập bắt đầu có sức hút mật độ mới và cấp thiết hơn thì nảy sinh nhiều mâu thuẫn giữa các nước, đó là hiện tượng tự nhiên. Như đang thấy, lập trường của vị quan chức phụ trách đầu tư của Indonesia gắn với thực tế là những cuộc thảo luận trong ASEAN đã vượt khỏi ranh giới những gì mà Indonesia tự cho là vừa tầm đối với chính mình».
Ngoài ra, theo chuyên gia Nga, việc Anh rời khỏi EU sẽ có kết thúc ra sao vẫn là chuyện mơ hồ khó hiểu chưa có đánh giá đồng nhất. Liệu Anh có được hưởng lợi từ bước đi này hay không, vẫn là câu hỏi lớn chưa có giải đáp, trong khi độ không chắc chắn là rất cao. Cụ thể, chưa ai biết chắc, sau khi Anh rời khỏi EU thì tương lai của London sẽ ra sao trên phương diện là một trung tâm tài chính quốc tế? Và tổ chức WTO tê liệt hôm nay sẽ tái khởi động như thế nào?
Cách này hay cách khác, lập trường tập thể của các nước ASEAN phần nhiều đã phát huy tác dụng bảo vệ lợi ích của các nước thành viên Hiệp hội mỗi khi phát sinh những «chuyện toàn cầu», kể cả trong vấn đề này, và tình hình đó sẽ xuất hiện trong tương lai gần, - chuyên gia dự đoán. Rời khỏi cấu trúc ASEAN ngay trước ngưỡng cuộc đối thoại đa phương toàn cầu vĩ đại, là đồng nghĩa với việc tự làm suy yếu vị thế của bản thân Indonesia khi một mình tách khỏi cộng đồng. Mà bây giờ đang hiện hữu lợi ích tập thể nhất định không thể không tính đến, bởi ASEAN hôm nay là một thực thể tập thể nặng ký trong cán cân kinh tế và tài chính toàn cầu, - chuyên gia Nikita Maslennikov kết luận.
