Sử dụng các tính năng vĩ mô và vi mô của đá, các nhà địa chất có thể xác định được phần trồi lên của vỉa đất mà chúng được lấy lên.
Những phương pháp như vậy cho phép các nhà khoa học phát hiện ra rằng hầu hết các "viên đá màu xanh" nhỏ của Stonehenge được khai thác ở phía tây nam xứ Wales. Tuy nhiên, với đá sarsens thì mọi thứ lại khác. Theo một trong những tác giả của công trình, nghiên cứu sinh Đại học Reading Katie Whitaker, những viên đá này rất giống nhau.
"Khi bạn nhìn chúng dưới kính hiển vi, bạn chỉ thấy những hạt cát thạch anh có chứa rất nhiều thạch anh", - Science American trích lời cô.
Tất cả các viên đá được khai thác ở cùng một nơi
Do đó, các nhà khoa học đã phải chuyển sang phương pháp sử dụng quang phổ huỳnh quang tia X. Phương pháp này cho phép xác định thành phần hóa học từ các bước sóng ánh sáng mà mẫu phản xạ khi bắn phá bằng tia X.
Thì ra, hầu như tất cả các loại đá sarsens của Stonehenge có thành phần hóa học giống nhau đến mức đáng ngạc nhiên. Điều này chứng tỏ rằng những viên đá đã được khai thác ở một nơi. Tuy nhiên, dữ liệu này không đủ để xác định chính xác vị trí của mỏ đá.
Bước đột phá xảy ra bất ngờ vào năm 2018, khi một mẫu được lấy trong lần phục chế 60 năm trước từ một trong những hòn đá sarsens của Stonehenge đã được trả lại cho Anh từ một bộ sưu tập tư nhân. Các nhà khoa học đã được phép sử dụng một mẩu của đá để phân tích chi tiết hơn.
"Chúng tôi lặng đi vì vui mừng", - nhà địa lý học David Nash thuộc Đại học Brighton, tác giả chính của nghiên cứu thừa nhận.
Làm thế nào mà người dân thời đại đồ đá mới có thể vận chuyển những tảng đá lớn trên quãng đường dài?
Bằng cách sử dụng hai loại khối phổ, nhóm nghiên cứu đã xác định được 22 nguyên tố vi lượng trong một mẫu và so sánh kết quả với các mẫu đá từ 20 địa điểm khác nhau ở miền nam nước Anh. "Chữ ký hóa học" hoàn toàn khớp với một trong các mỏ - West Woods.
Nhóm của David Nash đã có thể truy tìm nguồn gốc của 50 sarsens. Nhưng còn hai sarsen nữa không tương ứng với bất kỳ khu vực nghiên cứu nào, và cũng không giống nhau. Nash lưu ý rằng phát hiện hấp dẫn nhất là những viên đá từ West Woods có lẽ đã được di chuyển trong giai đoạn thứ hai của quá trình xây dựng tượng đài. Điều này xảy ra vào khoảng 2500 trước Công nguyên. Thật đáng kinh ngạc khi mọi người trong thời đại đồ đá mới đã vận chuyển được những viên đá khổng lồ với trọng lượng trung bình khoảng 20 tấn trên một quãng đường dài như thế. Các nhà khảo cổ đều có chung một quan điểm, rằng cần có sự phối hợp xã hội quy mô lớn thì mới có thể thực hiện việc này.
