Các chuyên gia cho rằng, những kết quả đạt được trong chuyến thăm Matxcơva của phái đoàn Taliban* sẽ giúp Trung Quốc xây dựng mối quan hệ với tổ chức này.
Ông Vương Nghị sẽ gặp các nhà lãnh đạo của Turkmenistan, Tajikistan và Uzbekistan, sẽ hội đàm với ngoại trưởng các nước này trong chuyến công tác tới khu vực vào ngày 12-16 / 7. Việc Mỹ và các đồng minh rút quân khỏi Afghanistan gây ra những mối đe dọa nghiêm trọng đối với an ninh của các nước láng giềng, vì vậy tình hình trong khu vực sẽ là một trong những chủ đề chính trong chuyến công du của Bộ trưởng Trung Quốc.
Trung Quốc sẽ thay thế Mỹ tại Afghanistan?
Trung Quốc muốn sớm khắc phục tình trạng bất ổn xung quanh Afghanistan, vì vậy ông Vương Nghị sẽ cố gắng tăng cường hợp tác với các nước Trung Á trong lĩnh vực an ninh khu vực. Trung Quốc có thể cung cấp cho Turkmenistan, Tajikistan và Uzbekistan hỗ trợ tài chính, kỹ thuật và có thể hỗ trợ quân sự để các quốc gia này có thể ứng phó hiệu quả phù hợp với tình hình trên biên giới với Afghanistan.
Ông Boris Dolgov, chuyên gia cao cấp của Trung tâm Nghiên cứu Ả Rập và Hồi giáo, Viện nghiên cứu phương Đông thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga, nhận xét rằng, Bộ trưởng Vương Nghị cũng sẽ cố gắng đóng vai trò điều phối viên phát triển các giải pháp cho vấn đề Afghanistan cùng với các nước trong khu vực. Trả lời phỏng vấn của Sputnik, ông Dolgov dự đoán Trung Quốc sẽ tăng cường vai trò trung gian trong vấn đề này:
Chuyến công du của Bộ trưởng Trung Quốc tới các quốc gia có chung đường biên giới với Afghanistan và những thỏa thuận có thể đạt được ở đó cho thấy rằng, Trung Quốc đang củng cố vai trò của mình trong khu vực và đang đóng góp rất ích cực cho việc tăng cường an ninh, bao gồm cả an ninh quân sự của các quốc gia này. Trung Quốc đang trên đà phát triển mạnh mẽ. Ảnh hưởng của Trung Quốc đang gia tăng không chỉ ở Trung Á, mà còn trên toàn thế giới. Bắc Kinh biến những thành tựu của mình trong nền kinh tế và các lĩnh vực khác thành ảnh hưởng ngày càng tăng đối với an ninh khu vực và sự phát triển hợp tác kinh tế và kỹ thuật quân sự. Nhờ đó, Trung Quốc sẽ "thay thế" người Mỹ ở một mức độ nào đó tại Afghanistan - không phải về mặt quân sự, mà trong lĩnh vực mở rộng sự hiện diện kinh tế. Chiến lược này khác cơ bản với chiến lược của Mỹ.
Trung Quốc là người bạn “bấy lâu mong đợi” của Taliban*
Mới đây, phát ngôn viên của Taliban* ông Suhail Shaheen đã hoan nghênh các khoản đầu tư của Trung Quốc vào công cuộc tái thiết Afghanistan. Ông gọi Trung Quốc là người bạn “bấy lâu mong đợi” trong công cuộc tái thiết Afghanistan. Taliban* hiện kiểm soát 85% lãnh thổ đất nước, đảm bảo an toàn cho các nhà đầu tư và công nhân Trung Quốc trong trường hợp họ quay trở lại. Đồng thời, ông hứa rằng, Taliban* sẽ không cho phép các tay súng ly khai người Uyghur nhập cảnh vào Afghanistan, mà trước đây chúng đã tìm cách ẩn náu ở nước này.
Rõ ràng, những tuyên bố này có thể tạo ra một nền tảng mới cho cuộc đàm phán giữa Bắc Kinh và Taliban*.
Chuyên gia Boris Dolgov cho rằng, ông Vương Nghị sẽ tranh thủ dịp gặp gỡ trong khuôn khổ cuộc họp cấp bộ trưởng ngoại giao của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) và cuộc họp của nhóm liên lạc SCO-Afghanistan để nhận thông tin từ các đồng nghiệp Nga về kết quả chuyến công tác gần đây của đại diện Taliban* tới Matxcơva.
Tất nhiên, các cuộc tiếp xúc và trao đổi thông tin về Afghanistan giữa các ngoại trưởng Nga và Trung Quốc là cần thiết, những cuộc gặp như vậy là sự phát triển hợp lý của mối quan hệ Nga-Trung. Đây cũng là một yếu tố tích cực tác động đến tình hình trong khu vực.
Ông Yang Shu, Giám đốc Viện Nghiên cứu Trung Á thuộc Đại học Lan Châu, đồng ý với ý kiến của chuyên gia Nga. Theo ông, SCO là một trong những nền tảng phù hợp nhất từ quan điểm pháp lý cho vai trò trung gian hòa giải của Trung Quốc trong quá trình giải quyết vấn đề Afghanistan, vì cả Tajikistan và Uzbekistan đều là các quốc gia thành viên SCO, và Afghanistan có tư cách quan sát viên.
"Afghanistan là láng giềng của Trung Quốc, Uzbekistan và Tajikistan là các thành viên của SCO. Theo tôi, mục đích chính trong chuyến công du của Bộ trưởng Ngoại giao Vương Nghị là tăng cường hợp tác với các nước Trung Á nhằm ngăn chặn Taliban* và tình hình hỗn loạn ở Afghanistan ảnh hưởng đến Trung Quốc. <...> Tôi cho rằng, SCO là nền tảng phù hợp nhất để Trung Quốc đóng vai trò trung gian".
Đồng thời, theo chuyên gia Trung Quốc, sau khi Mỹ và các đồng minh phương Tây rút quân, một trong những lợi ích của Trung Quốc ở Afghanistan sẽ là phát triển hợp tác trong lĩnh vực năng lượng.
* Tổ chức khủng bố bị cấm ở Nga.
