TP.HCM: Độc đáo ngôi mộ cổ nằm ngay giữa ngã ba đường
© AP Photo / Felipe Dana
Đăng ký
Tại một con hẻm thuộc phường 16, quận 11, TP.HCM, có một ngôi mộ với tấm bia mộ cổ bằng đá hoa cương nằm áng ngữ ngay ngã ba đường đã hàng trăm năm nay. Ngôi mộ cho đến nay vẫn ngày ngày được người dân khói nhang, cúng kiến và tu bổ.
Theo một cán bộ khu vực này, trước đây địa phương từng có ý định di dời ngôi mộ để đặt cống thoát nước, nhưng do người dân nơi đây không đồng ý nên việc này cũng được gác lại. Hiện chính quyền địa phương đã cho lắp đèn phía trên bia mộ để người dân thuận tiện đi lại trong đêm tối, tránh va vào ngôi mộ cổ.
Ngôi mộ hàng trăm tuổi đời
Theo những người dân sinh sống xung quanh, ngôi mộ đã nằm đó từ rất lâu, có khi phải trên 100 năm. Bà Nguyễn Thị Giàu (64 tuổi) cho biết, từ khi sinh ra, bà đã thấy ngôi mộ này trước nhà. Khi còn bé, bà thường cùng các bạn đồng trang lứa đến ngồi nghỉ bên những tảng đá xanh quanh mộ.
“Chúng tôi chơi trốn tìm bên những ngôi mộ. Thậm chí, có đứa lớn gan còn leo lên, ngồi trên bia mộ. Sau này lớn lên, có hiểu biết, chúng tôi mới không leo trèo lên mộ nữa”, - bà Giàu hồi tưởng.
Còn theo ông Phan Minh Tâm, Phó Ban điều hành khu phố 3 (phường 16), ngôi mộ đã ở đó từ trước năm 1975, khi miền Nam giải phóng. Ngày xưa, ngôi mộ nằm khá cao so với mặt đất, bia mộ làm bằng đá được dựng ngay ngắn, cao khoảng 1,5m. Tuy nhiên, qua năm tháng, ngôi mộ dần bị mưa gió bào mòn nên giờ không còn được như trước.
“Đến khi địa phương tiến hành đào đường, đặt ống cống thoát nước, mộ được cải táng, đem đi nơi khác. Hiện, vị trí ngôi mộ chỉ còn lại tấm bia bằng đá. Tuy vậy, do nâng đường, tấm bia cũng bị chôn vùi 1 nửa”, - ông Tâm cho biết.
Tấm bia trước mộ được làm bằng đá hoa cương rất cứng. Mặt bia có khắc nhiều chữ Hán, được khắc nổi hoa văn trang trí tinh xảo phía trên. Dù đã qua hàng trăm năm lịch sử, những chữ Hán được khắc trên bia vẫn có thể nhìn thấy rõ.
Hàng ngang bên trên bia khắc 2 chữ Đại Nam. Đây là Quốc hiệu của Việt Nam từ năm 1806 đến tháng 8/1945. Ở cột bên phải theo hướng nhìn người đọc có khắc chữ “Mậu Tuất niên” (năm Mậu Tuất). Cột giữa khắc chữ “Bá phụ húy…” (tạm dịch: Bia mộ của người bác ruột tên…)
Có thể phía dưới cột chữ này còn có tên của người đã khuất. Tuy nhiên, đoạn này đã bị chôn lấp bởi hương án đơn sơ mà người dân địa phương tự xây bằng bê tông. Do đó, hiện hầu như không ai biết tên tuổi của chủ nhân ngôi mộ.
Hiện tượng tâm linh quanh ngôi mộ cổ
Dựa vào Quốc hiệu Đại Nam và dòng chữ “Mậu Tuất niên”, rất có thể ngôi mộ được xây dựng từ năm 1898. Nếu thực sự như vậy, ngôi mộ này đã hơn 120 năm tuổi. Từ khi được phát hiện cho đến bây giờ, ngôi mộ vẫn nằm chơ vơ giữa ngã ba con hẻm ở phường 16, quận 11.
“Trước đây, khi làm đường, đặt ống cống thoát nước, cơ quan chức năng có họp bàn người dân để lấy ý kiến việc di dời bia mộ. Tuy nhiên, người dân sinh sống xung quanh mộ không đồng ý”, - ông Tâm cho biết.
Trong khi đó, bà Giàu cho rằng, xung quanh ngôi mộ cổ có niều hiện tượng tâm linh kỳ bí. Khi cơ quan chức năng đào đường làm cống có cho người nhổ bia mộ lên. Lúc nhổ lên, bia mộ còn rơi xuống hố ga ống cống.
Tuy nhiên, người trực tiếp lấy bia mộ sau đó tự nhiên đau bệnh. Cộng với việc người dân mong muốn bia mộ được trả về chỗ cũ, chính quyền địa phương cũng đồng ý không di dời mộ bia nữa.
Cho đến tận ngày nay, bia mộ vẫn nằm sát mép miệng ống cống, áng ngữ ở giữa ngã ba đường hẻm. Để người dân không va chạm vào bia mộ khi đi lại trong hẻm ban đêm, chính quyền địa phương đã lắp đèn chiếu sáng ngay bên trên bia mộ.
“Người dân ở đây có niềm tin tâm linh vào ngôi mộ cổ này. Trước đây, bà con truyền tai nhau câu chuyện, chủ nhà ở gần mộ muốn bán căn nhà để sang nước ngoài định cư. Chẳng hiểu thế nào, họ rao bán mãi mà không được. Sau đó, họ đem nhang đèn, hoa quả ra chỗ mộ bia van vái, cầu xin. Ít lâu sau, họ bán được căn nhà một cách dễ dàng. Bán xong nhà, họ còn cúng tạ lễ nữa”, một người phụ nữ sống gần đó cho biết.
Theo bà, dù mộ đã được cải táng, chỉ còn lại tấm bia bằng đá nhưng người dân xung quanh vẫn ngày ngày nhang khói, cúng kiếng.
Ngoài ngôi mộ nói trên, trên con hẻm này còn có một số ngôi mộ khác nữa, đều nằm ở những vị trí rất đặc biệt. Có ngôi mộ nằm sát tường nhà, có ngôi bia mộ thậm chí trở thành một phần tường nhà người dân. Đặc biệt, có những ngôi mộ gần như không còn dấu vết, chỉ còn lại một lỗ nhỏ để cắm chân nhang.
Mặc dù vậy, người dân địa phương đều rất quan tâm bảo quản, chăm sóc các mộ phần này. Trong số đó, ngôi mộ nằm giữa ngã ba đường được người dân nhang khói hàng ngày. Vì không có người thân đến chăm sóc, mọi người đã tự nguyện dùng vữa, xi măng, gạch ống để làm chỗ thắp hương cho người quá cố.
“Trong năm, vào ngày mùng 2 và 16 hàng tháng, người dân xung quanh mộ đều đem hoa quả, đồ mặn đến cúng cho người đã khuất. Hàng ngày, mọi người tự động thay phiên nhau nhang khói cho các ngôi mộ”, ông Tâm nói.
Theo ông, người dân nơi đây đã quá quen với những ngôi mộ này, nhất là ngôi mộ nằm giữa ngã ba đường. Vì vậy, không ai lấy làm phiền hay cho rằng điều này gây cản trở, khó khăn trong việc lưu thông.
