Vì sao Bộ Công Thương bất ngờ đổi ý?
Đăng ký
Bộ Công Thương bất ngờ đổi ý về việc tước giấy phép kinh doanh xuất nhập khẩu xăng dầu của 5 doanh nghiệp đầu mối gồm Saigon Petro, Xăng dầu Tín Nghĩa, Hùng Hậu Petro, Dầu khí Đồng Tháp và Dầu khí Phương Đông.
Theo đó, tại họp báo Chính phủ chiều ngày 6 tháng 9, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho biết, Bộ sẽ tạm thời chưa tước giấy phép của 5 doanh nghiệp đầu mối xăng dầu như thông báo của Thanh tra Bộ Công Thương trước đó, nhưng chắc chắn sẽ có xử phạt.
Bộ Công Thương đổi ý?
Tại họp báo Chính phủ thường kỳ chiều 6 tháng 9, phóng viên đã đề nghị Bộ Công Thương nêu ý kiến, lý do cũng như ảnh hưởng của việc tước giấy phép của 5 doanh nghiệp đầu mối xăng dầu.
Trả lời về việc tước giấy phép của 5 doanh nghiệp, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho biết, ngày 15/2, Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định thanh tra số 192/QĐ-BCT thanh tra việc chấp hành quy định của pháp luật trong kinh doanh xăng dầu của một số thương nhân kinh doanh xăng dầu.
“Đây cũng là hành động của Bộ Công Thương thực hiện theo chỉ đạo của Chính phủ là kiên quyết xử lý những hành vi vi phạm của các doanh nhân, doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu cũng như các hệ thống của họ là các thương nhân, tổng đại lý”, Thứ trưởng nhấn mạnh.
Đại diện Bộ Công Thương lưu ý, trên cơ sở các biên bản vi phạm hành chính, giải trình của các đơn vị, ngày 31/8, Chánh Thanh tra Bộ Công Thương ký ban hành 18 quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kinh doanh xăng dầu đối với 11 thương nhân đầu mối và các công ty con của các thương nhân đầu mối này.
Theo Thứ trưởng, tính đến nay đã xử phạt các đơn vị này 13 tỷ 343 triệu đồng. Ngoài hình thức phạt tiền thì có 5 quyết định xử phạt áp dụng hình phạt bổ sung là tước quyền sử dụng giấy phép kinh doanh xuất nhập khẩu xăng dầu với 5 thương nhân đầu mối bao gồm: Công ty cổ phần Thương mại Dầu khí Đồng Tháp; Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu Xăng dầu Tín Nghĩa; Công ty TNHH MTV Dầu khí TPHCM; Công ty TNHH Xăng dầu Hùng Hậu và Công ty cổ phần Dầu khí Đông Phương.
“Lỗi của họ chủ yếu do không đáp ứng được điều kiện về hệ thống phân phối theo quy định hiện hành và chắc chắn việc khi 5 doanh nghiệp này nếu đã bị tước quyền theo Điều 9 của Nghị định 83 thì họ không còn 19 quyền lợi, quyền hạn để họ thực hiện, kể cả việc không được mua xăng dầu từ các nhà máy lọc dầu trong nước, không được bán xăng dầu cho các thương nhân khác”, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải làm rõ thêm.
“Nhiều cân nhắc”
Ông Hải cho biết, vào sáng nay, Bộ Công Thương cũng đã có báo cáo tại cuộc họp Chính phủ thường kỳ và chiều nay Ban Cán sự Đảng Bộ Công Thương họp và cũng đã báo cáo hướng xử lý.
Theo đó trước mắt là phạt hành chính, còn hình thức tước giấy phép trong một thời hạn thì vẫn áp dụng nhưng sẽ áp dụng trong một thời điểm phù hợp.
“Vì chúng ta có 3 nguyên tắc xử lý quan trọng nhất. Đó là xử lý nghiêm khắc theo quy định của pháp luật, dù là thương nhân đầu mối hay các công ty của họ, nhưng thứ hai chúng ta cũng cần lưu ý đến những khó khăn của các doanh nghiệp hiện nay nhất là trong đại dịch vừa qua”, ông Hải nói.
Thứ trưởng Công Thương cho biết thêm, điều quan trọng nhất (thứ ba) là việc phải bảo đảm được nguồn cung xăng dầu cho các doanh nghiệp sử dụng xăng dầu làm đầu vào cho hoạt động sản xuất kinh doanh.
“Do đó chúng tôi đang xử lý, hy vọng tìm được biện pháp phù hợp nhất, tốt nhất trong thời điểm hiện nay”, ông Đỗ Thắng Hải khẳng định và cho biết, Bộ Công Thương vẫn giữ quan điểm xử lý nghiêm hành vi vi phạm pháp luật của các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu trên cả nước.
Giá xăng dầu Việt Nam: Tại sao giá dầu cao hơn giá xăng?
Liên quan đến việc giá dầu lần đầu tiên cao hơn giá xăng, theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải, về góc độ điều hành giá xăng dầu cùng với Bộ Tài chính, Bộ thấy rằng 2 loại giá này đều cao.
Ông Hải cho biết Bộ Công Thương còn mong muốn giá thấp hơn nữa sẽ tốt hơn cho tất cả các đối tượng, đó là doanh nghiệp sử dụng xăng dầu làm đầu vào và người dân, người tiêu dùng.
“Đúng là có việc từ trước tới nay, chúng ta vẫn quen giá bán lẻ dầu hỏa và dầu diesel thấp hơn giá xăng, nhưng kỳ điều hành ngày 5/9 vừa qua thì lần đầu tiên giá dầu cao hơn giá xăng”, theo Thứ trưởng.
Nói về nguyên nhân, theo đại diện Bộ Công Thương, trước hết tại thị trường thế giới từ đầu năm 2022 đến nay, sau xung đột giữa Nga-Ukraina thì nguồn cung khí đốt cho thị trường châu Âu và Mỹ giảm nên nhu cầu đối với dầu hỏa và dầu diesel tăng, nhằm thay thế nhu cầu về khí đốt, dẫn đến giá sản phẩm dầu tăng khá cao, nằm ở mức tương đương hoặc cao hơn so với giá xăng.
Chưa kể, những tháng gần đây, để chuẩn bị cho nhu cầu sử dụng tăng vào mùa lạnh, mùa đông và nhu cầu người dân đang dần chuyển sang dầu khi giá năng lượng tăng cao thì giá dầu đã tăng khá mạnh và cao hơn nhiều so với giá xăng.
6 Tháng Chín 2022, 16:15
Ông Hải lưu ý, hiện nay, trung bình trên thế giới bình quân giá xăng ở mức 105 USD/thùng trong khi giá dầu đang ở mức 143 USD/thùng. Còn ở trong nước, trong cơ cấu giá xăng và dầu, các mức thuế, chi phí kinh doanh cũng rất khác nhau. Thực tế cho thấy, nhu cầu bình quân của các loại dầu chỉ ở mức 0-0,72%, thuế nhập khẩu xăng bình quân là 9,7%, thuế tiêu thụ đặc biệt của dầu là 0% và xăng là 8-10%. Do đó giá bán lẻ xăng trong nước từ trước đến nay vẫn tăng cao hơn so với giá dầu.
“Tuy nhiên ở kỳ điều hành giá xăng dầu vừa qua (ngày 5/9), do giá xăng và giá dầu trên thế giới có sự chênh lệch lớn. Giá dầu cao hơn giá xăng khoảng 30-35 USD/thùng nên giá bán lẻ dầu trong nước lần đầu tiên cao hơn giá xăng”, Thứ trưởng lưu ý.
Ông Hải nhắc lại, Bộ Công Thương rất chia sẻ với những đối tượng sử dụng dầu, chủ yếu là dầu diesel, đặc biệt trong ngành vận tải và ngư dân đánh bắt cá. Tuy nhiên, theo vị lãnh đạo, hiện nay Việt Nam đang điều hành xăng dầu theo cơ chế thị trường nhưng có sự điều hành của Nhà nước.
Bộ Công Thương cũng đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ và ngày gần đây nhất (12/8/2022), Văn phòng Chính phủ có công văn 5142 truyền đạt ý kiến của lãnh đạo Chính phủ yêu cầu Bộ LĐ-TB&XH phối hợp với các bộ, các cơ quan liên quan nghiên cứu, tham mưu các biện pháp về chính sách an sinh xã hội hỗ trợ các đối tượng có thu nhập thấp và hỗ trợ giá xăng dầu cho các ngư dân và các đối tượng có liên quan.
“Về giá xăng dầu ở các nước châu Âu, hầu như giá dầu cao hơn giá xăng như Italy, Hungary, Đức, Pháp, Áo, Anh... Còn ở Việt Nam, kỳ điều hành ngày 5/9 là lần đầu tiên giá dầu cao hơn giá xăng”, theo ông Hải.
Vẫn cần quỹ bình ổn xăng dầu
Đối với câu hỏi liên quan đến 7 kỳ điều hành vừa qua, theo ý kiến được báo chí nêu là đã chi gần 4.500 đồng cho mỗi lít xăng và khoảng 1.800 đồng cho mỗi lít dầu.
Tuy nhiên, theo ông Hải, hiểu như thế là chưa đúng vì trong mọi trường hợp chi bao nhiêu sẽ có con số và bộ máy kiểm tra kiểm soát.
Còn về câu hỏi liệu có gây thiệt hại cho người dân và doanh nghiệp hay không, theo Thứ trưởng, hiện nay công tác điều hành giá xăng dầu được liên Bộ Công Thương-Tài chính phối hợp rất chặt chẽ.
“Việt Nam là 1 trong những nước được đánh giá là bảo đảm được nguồn cung năng lượng, đặc biệt là mặt hàng xăng dầu tương đối tốt”, ông Đỗ Thắng Hải khẳng định.
Về quỹ bình ổn xăng dầu, theo đại diện Bộ Công Thương, đây rõ ràng gọi là quỹ thì khi cần sẽ trích và chi nhưng quan trọng là trích lúc nào và chi lúc nào. Ông Hải lấy ví dụ, 8 kỳ chi liên tục từ ngày 21/1/2022 đến kỳ ngày 21/4/2022, sau đó 5 kỳ liên tục từ 1/4/2022 đến 21/6/2022 đều bình ổn giá xăng dầu trong nước vì khi đó tăng liên tục, chúng ta phải chi liên tục, vì vậy giá bình quân một số mặt hàng thành phẩm xăng dầu thế giới. Ở đây là giao dịch trên thị trường Singapore là biến động từ 11,38% đến 45,95% nhưng giá xăng dầu trong nước đến kỳ điều hành 22/8 vừa qua, chỉ tăng từ 1,14% đến 40,37%. Đấy là cái lợi của quỹ. Nhưng nếu giảm thì sẽ lại trích 1 phần để đưa vào quỹ trong lúc quỹ có giới hạn.
“Một điều hết sức quan trọng ở Việt Nam nếu giá xăng tăng thì tất cả các mặt hàng khác đều tăng nhưng nếu giá xăng giảm thì các mặt hàng khác lại chưa giảm. Chính vì vậy, Chính phủ và các bộ ngành đang hết sức giải quyết các vấn đề này”, Thứ trưởng lưu ý.
Ông Hải nhấn mạnh, đấy cũng là tác dụng của quỹ bình ổn. Theo đó, quỹ bình ổn là quỹ tài chính không nằm trong ngân sách nhà nước và toàn bộ trích lập tham gia việc bình ổn giá xăng dầu trong nước. Quỹ này hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận, không phát sinh cơ chế quản lý tập trung và không có cơ chế tài chính riêng.
