Việt Nam không đổi mới chính trị dựa trên ảo tưởng hư vô
© Sputnik / Taras Ivanov
Đăng ký
Về câu hỏi - “đổi mới kinh tế ở Việt Nam có cần thay đổi chế độ chính trị?” – chuyên gia cho rằng, Việt Nam không từ bỏ con đường xã hội chủ nghĩa và không đổi mới chính trị dựa trên một ảo tưởng hư vô.
GS.TSKH Phan Xuân Sơn, giảng viên Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh đã có những lập luận phản bác quan điểm xuyên tạc được các thế lực xấu đưa ra rằng “đổi mới kinh tế đã đến lúc phải thay đổi chế độ chính trị”.
Sự khác biệt của Việt Nam
Như đã biết, kể từ Đại hội lần thứ VI (12/1986), Đảng chủ trương đổi mới toàn diện và triệt để tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, trong đó Đảng đã xác định đúng trọng tâm, trọng điểm và bước đi trong quá trình đổi mới kinh tế và đổi mới chính trị.
Theo GS. Sơn trả lời Đài tiếng nói Việt Nam, để lập luận thì cần phải chỉ cho rõ quan hệ sản xuất thay đổi như thế nào, có mấy phần. Chuyên gia của Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh cho biết, thứ nhất là chế độ sở hữu. Thứ 2 là chế độ quản lý. Thứ 3 là chế độ phân phối.
Ông nhấn mạnh, vai trò của các chế độ này trong các mô hình kinh tế rất khác nhau. Nguyên tắc phân phối hoàn toàn theo thị trường tự phát chỉ vì lợi nhuận. Đó cũng là cách để kích thích thị trường.
“Trong nền kinh tế thị trường định hướng CNXH, phân phối không thuần tuý chỉ vì lợi nhuận”, GS.TS Phạm Xuân Sơn nói.
Theo ông, ngoài lợi nhuận còn có đóng góp vốn, đóng góp sức lao động, các vấn đề về trách nhiệm xã hội, xoá đói giảm nghèo, bênh vực những người dễ bị tổn thương để không ai bị bỏ lại phía sau… Những vấn đề này trong nền kinh tế thị trường cổ điển (lúc ban đầu) không có. Nền kinh tế thị trường văn minh hiện nay ở các nước nhìn chung đều đề cập những nội dung trên với những mức độ khác nhau.
“Nhưng nền kinh tế thị trường của Việt Nam trở thành cương lĩnh, chương trình hành động chung của toàn Đảng, toàn xã hội, của chế độ chính trị. Tất nhiên có thể đạt được nhanh hay chậm, ít hay nhiều. Nhưng đó là mục tiêu, con đường chúng ta phải làm. Khác là khác chỗ đó”, chuyên gia Phạm Xuân Sơn phân tích.
Ông đánh giá chế độ chính trị dựa trên những quan hệ thị trường như vậy là rất tốt, rất phù hợp, rất nhân văn, nhân đạo, thấm nhuần tinh thần cộng đồng của người Việt Nam, văn hoá cộng đồng của người Việt Nam, không chỉ đơn giản là mạnh ai nấy được.
Còn về việc nền chính trị, chế độ chính trị trên nền tảng kinh tế thị trường định hướng XHCN có gò ép hay không? Hoặc thậm chí, có ý kiến cho rằng, Việt Nam gò ép nền kinh tế thị trường vào định hướng XHCN, GS. Sơn khẳng định, không có nền kinh tế thị trường nào không có bóng dáng của mối quan hệ chính trị, vai trò của chính trị, chỉ có nhiều hay ít và mục tiêu thế nào, kể cả đó là nền kinh tế thị trường tự do.
Bình luận về Việt Nam đang phát triển kinh tế thị trường, nhưng lại đang bị kìm hãm bởi định hướng XNCH, GS.TS Phan Xuân Sơn nhìn nhận, quan điểm này đã rất xa với mối quan hệ giữa kinh tế và chính trị.
Nền kinh tế thị trường là sản phẩm của văn minh kinh tế nhân loại, không có đặc quyền của chế độ nào cả. Đây cũng là tất yếu khách quan, được đưa vào đường lối và áp dụng.
Tuy nhiên, cần hiểu kinh tế thị trường có rất nhiều mô hình. Ngay như phương Tây có mô hình kinh tế thị trường tự do, mô hình kinh tế thị trường tự do mới, mô hình kinh tế thị trường định hướng xã hội, mô hình thị trường xã hội…
“Chúng ta có mô hình kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Cái này chúng ta khác thế giới, nhưng khác ở đây không nhiều lắm”, chuyên gia nhận định.
Theo giảng viên Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Việt Nam không từ bỏ con đường XHCN, vì vậy không thể từ bỏ nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
“Thành quả ở Việt Nam cho đến nay có thể nói đã sáng tạo theo hướng đó và đã thu hoạch được kết quả rất khả quan”, ông Sơn cho biết nền kinh tế thị trường phục vụ cho cuộc sống của nhân dân, nâng cao phúc lợi của nhân dân
Thành tựu rất lớn
Trong bài viết “Một số vấn đề về lý luận, thực tiễn về CNXH và con đường đi lên CNXH ở Việt Nam”, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nêu rõ những đặc trưng của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam.
Theo GS.TS Phan Xuân Sơn, mục tiêu của nền kinh tế Việt Nam khác với mục tiêu săn lùng lợi nhuận mà hướng đến con người, xã hội, nhân đạo, công bằng, bình đẳng, không để ai ở lại phía sau.
“Đấy có lẽ là điều mang tính bản chất nhất liên quan đến nền kinh tế thị trường định hướng XHCN của chúng ta. Tôi hoàn toàn nhất trí với cái đó và chúng ta trong thực tiễn đã cố gắng thực hiện cái đó, càng ngày càng tốt hơn. Tuy nhiên, cũng còn nhiều vấn đề, còn nhiều khuyết điểm cần phải giải quyết, chứ không phải mọi việc đã xong xuôi, nhưng càng ngày càng tốt hơn”, ông thẳng thắn.
Về góc độ đổi mới chính trị, đổi mới kinh tế, ông Sơn cho rằng, nhìn bằng trực quan đã thấy Việt Nam làm được rất nhiều mà không tạo ra sự bất bình đẳng, khoảng cách giàu nghèo, không bỏ lại phía sau.
Ông chỉ rõ, nếu như trước đây Việt Nam đóng cửa, có quan hệ bang giao với bên ngoài rất ít thì ngày nay đã mở cửarất rộng, có thể nói là chào đón bất kỳ ai.
Việc đi lại của công dân hiện nay rất dễ dàng, đó cũng là quyền của con người, quyền tự do đi lại, tự do cư trú... Nếu trước đây còn có định kiến thế này, định kiến thế nọ về nhà doanh nghiệp, nhà buôn, về giai cấp công nông. Bây giờ không phải giai cấp không tồn tại mà “chúng ta đã bỏ đi định kiến”.
Doanh nghiệp, người nông dân, công nhân lao động giỏi đều được tôn vinh…. Đó là đổi mới chính trị.
“Như vậy, câu chuyện ở đây tôi muốn nói rằng “không có đổi mới chính trị gì ở Việt Nam là không đúng, đổi mới rất là nhiều”, GS.TS Phan Xuân Sơn khẳng định.
GS. Sơn nhấn mạnh, dù Việt Nam mới xây dựng kinh tế thị trường hơn 20 năm, nhưng những thành tựu cũng rất lớn dù còn nhiều thiếu sót, còn nhiều khó khăn.
Theo vị chuyên gia: “Điều này là bởi chúng ta đi sau, còn chậm, dựa trên hàng ngàn năm lịch sử của nhà nước chuyên chế và hàng trăm năm thống trị của chủ nghĩa thực dân, do đó, phải tháo gỡ dần dần chứ không thể trách chúng ta không đổi mới chính trị”.
Ông dẫn chứng việc cải cách hành chính, trải thảm đóncác nhà đầu tư…khắc phục những tồn tại, vướng mắc cho thấy thực tiễn đổi mới chính trị từng bước, đồng bộ với đổi mới kinh tế của Việt Nam.
“Không đổi mới chính trị dựa trên một ảo tưởng hư vô. Đó là nguyên tắc. Chúng ta rất thận trọng trong đổi mới chính trị chứ không phải không đổi mới”, giảng viên Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh nêu rõ.
