Việt Nam có thể tránh cú sốc lớn
© Ảnh : Bùi Doãn Tấn TTXVN
Đăng ký
Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu bình tĩnh, chủ động đàm phán thuế quan với Mỹ, thúc đẩy quan hệ thương mại công bằng, bền vững – hai bên cùng có lợi với Hoa Kỳ.
Việt Nam đã giữ được thái độ bình tĩnh, bản lĩnh, đồng thời có những phản ứng phù hợp với bối cảnh và luật pháp quốc tế, qua đó nhận được đánh giá tích cực từ phía Mỹ. Nếu bản lĩnh đàm phán thành công, Việt Nam có thể tránh được cú sốc lớn.
Cuộc họp lần thứ 5
Sáng 22/4, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp Thường trực Chính phủ với các bộ, ngành, cơ quan liên quan nhằm bàn giải pháp thúc đẩy quan hệ thương mại công bằng, bền vững với Hoa Kỳ trong bối cảnh chính sách thuế quan của nước này có nhiều thay đổi.
Đây là lần thứ năm Thủ tướng Phạm Minh Chính triệu tập họp riêng về nội dung này, thể hiện quyết tâm của Chính phủ trong việc thực hiện kết luận của Bộ Chính trị, đặc biệt là chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm liên quan đến việc thích ứng kịp thời với các chính sách thương mại mới từ Hoa Kỳ.
Phát biểu kết luận cuộc họp, Thủ tướng đánh giá cao nỗ lực của các bộ, ngành trong thời gian qua khi đã chủ động, linh hoạt và hiệu quả trong việc phản ứng trước những thay đổi về chính sách thuế quan toàn cầu, bắt đầu từ thời Tổng thống Donald Trump.
Người đứng đầu Chính phủ cho biết, sau tuyên bố về chính sách thuế quan của Mỹ, Việt Nam đã có hàng loạt giải pháp kịp thời, linh hoạt về chính trị, ngoại giao; chủ động ban hành Nghị định của Chính phủ, cắt giảm các dòng thuế có thể giảm đối với hàng hóa từ Hoa Kỳ về 0. Đến nay, một số dự án Hoa Kỳ quan tâm cũng lần lượt giải quyết trong khuôn khổ của pháp luật và thỏa thuận giữa 2 nước.
Bên cạnh dự án mà Mỹ quan tâm thì Việt Nam cũng chủ động thúc đẩy các dự án quan tâm; nghiên cứu đưa thương mại cân bằng bền vững, có lợi cho cả hai bên như: đặt hàng các doanh nghiệp mua các khí, máy bay Boeing, máy bay vận tải... để giúp cân bằng thương mại.
Đặc biệt, trên nền tảng quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam – Hoa Kỳ, Tổng Bí thư Tô Lâm đã trực tiếp điện đàm với Tổng thống Donald Trump để trao đổi quan điểm. Đồng thời, lãnh đạo cấp cao của Việt Nam cũng đã cử Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc làm Đặc phái viên của Tổng Bí thư, và Bộ trưởng Bộ Công Thương làm Đặc phái viên của Thủ tướng Chính phủ sang làm việc trực tiếp với phía Hoa Kỳ.
Ngoài ra, các lãnh đạo Đảng, Nhà nước cũng đã tăng cường tiếp xúc với Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam, các chính trị gia, chuyên gia và doanh nghiệp Hoa Kỳ để trao đổi, lắng nghe và phân tích tình hình nhằm tạo dựng lòng tin và hiểu biết lẫn nhau.
Phải bản lĩnh đàm phán
Đứng trước tình hình mới, Thủ tướng đề nghị sắp tới phải rất linh hoạt, sáng tạo, bản lĩnh đàm phán và phát huy những kinh nghiệm đã có từ trước tới nay để đàm phán.
Thủ tướng Phạm Minh Chính nhắc lại tinh thần đàm phán là: bình tĩnh, sáng suốt, kiên định; tăng cường đối thoại, tránh căng thẳng; tôn trọng lẫn nhau, hài hòa lợi ích và cùng có lợi. Đặc biệt, Việt Nam cần kiên quyết bảo vệ lợi ích cốt lõi quốc gia, phù hợp với đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa mà Nghị quyết 59-NQ/TW của Bộ Chính trị mới đây đã nhấn mạnh.
“Với tinh thần bình tĩnh, chủ động, bản lĩnh, chúng ta đưa ra những ứng xử phù hợp, tập trung vào đối thoại, không đẩy việc căng thẳng không cho lợi cho cả 2 bên, không có lợi cho người tiêu dùng, không có lợi cho các doanh nghiệp. Chúng ta làm cái gì cũng phải cân bằng lợi ích chung, giữ được lợi ích cốt lõi của Việt Nam. Có thể nói cho đến giờ này những đối sách là kịp thời, có hiệu quả, phù hợp với đường lối chủ trương của Đảng ta, nhất là Nghị quyết 59 của Bộ Chính trị vừa ban hành về hội nhập quốc tế”, VOV dẫn phát biểu của Thủ tướng nhấn mạnh.
Về nguyên tắc, Thủ tướng khẳng định, hàng hóa Việt Nam không cạnh tranh trực tiếp với Hoa Kỳ, mà thực tế đã mang lại lợi ích cho người tiêu dùng Hoa Kỳ và thúc đẩy xuất khẩu của Việt Nam. Do đó, Việt Nam sẵn sàng đàm phán theo đề nghị từ phía Hoa Kỳ, trên nguyên tắc bảo đảm lợi ích song phương.
Người đứng đầu Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành – đặc biệt là Đoàn đàm phán – chuẩn bị kỹ lưỡng, bám sát các chỉ đạo của Bộ Chính trị, Tổng Bí thư và Thủ tướng để đàm phán hiệu quả, tránh phức tạp hóa vấn đề, không làm ảnh hưởng đến các cam kết quốc tế của Việt Nam, cũng như duy trì ổn định với các thị trường khác.
“Tất nhiên không ảnh hưởng đến những thỏa thuận quốc tế đã được định hình, đã được ký kết, không vì việc này mà ảnh hưởng việc kia; nắm chắc, xác định rõ yêu cầu, mục đích và có giải pháp hợp lý để hai bên đều có lợi, tinh thần là lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ, chuẩn bị các phương án, các kịch bản cho phù hợp với tình hình; phù hợp với điều kiện hoàn cảnh chúng ta hiện nay xu thế của thế giới”, lãnh đạo Chính phủ nhắc nhở.
Bên cạnh đàm phán, Việt Nam cũng phải tiếp tục các biện pháp ngoại giao, biện pháp chính trị, vận động doanh nghiệp... đảm bảo được mục tiêu, tiến độ trong 90 ngày.
Liên quan đến các vấn đề có tính chất kỹ thuật về thuế quan, Thủ tướng giao Bộ Tài chính chủ trì phân tích, còn các vấn đề liên quan phi thuế quan, đề nghị các bộ, các ngành có liên quan chuẩn bị phương án. Riêng đối với đoàn đàm phán, Thủ tướng đề nghị trước mắt tạm hoãn các công việc khác lại, tập trung cho việc đàm phán. Ông nhắc lại một lần nữa rằng phải linh hoạt, nắm chắc luật pháp, nắm chắc tình hình.
Thủ tướng và Chủ tịch Quốc hội chủ trì Hội nghị về Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khoá XV
© Ảnh : Bùi Doãn Tấn TTXVN
Biến thách thức thành cơ hội
Trong bối cảnh thương mại toàn cầu nhiều biến động, Thủ tướng cho rằng đây cũng là cơ hội để Việt Nam tái cơ cấu lại động lực xuất khẩu và mô hình tăng trưởng.
Việt Nam cần đa dạng hóa thị trường, sản phẩm, chuỗi cung ứng; chú trọng nâng cao chất lượng, giảm giá thành; phát triển các lĩnh vực công nghệ cao, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức và kinh tế chia sẻ – dựa trên khoa học công nghệ và chuyển đổi số.
Thủ tướng giao nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành và địa phương: phối hợp giải quyết các vấn đề phía Hoa Kỳ quan tâm; hoàn thiện thể chế liên quan đến xuất xứ hàng hóa, chống gian lận thương mại, hàng giả, hàng nhái; tiếp tục cải cách thủ tục hành chính, cắt giảm chi phí và thời gian theo Nghị quyết 66/NQ-CP của Chính phủ.
Đặc biệt, Thủ tướng yêu cầu thành lập ngay Cổng đầu tư một cửa quốc gia, các Trung tâm xúc tiến và kêu gọi đầu tư cấp quốc gia và cấp tỉnh, từ đó kiểm soát, hỗ trợ và thu hút đầu tư có chọn lọc vào các lĩnh vực công nghệ cao, bền vững, gắn với chiến lược phát triển của Việt Nam.
Đồng thời, khuyến khích các nhà đầu tư nước ngoài chuyển giao công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực, nghiên cứu phát triển và tích cực hỗ trợ doanh nghiệp Việt tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu.
“Song song với việc chủ động đàm phán thì phải chủ động tái cấu trúc lại động lực xuất khẩu, tái cấu trúc lại doanh nghiệp”, Thủ tướng nêu rõ.
Thủ tướng yêu cầu Bộ Công Thương nhanh chóng hoàn thiện để trình Chính phủ ký Nghị định về kiểm soát thương mại, chiến lược; thực hiện cho bằng được nghị quyết của Chính phủ về cắt giảm thủ tục hành chính, cắt giảm chi phí hành chính.
Liên quan đến chính sách thuế quan mới của Hoa Kỳ và các cuộc đàm phán song phương đang diễn ra, có nhiều ý kiến cho rằng, dù khó có thể dự đoán kết quả cuối cùng của quá trình đàm phán, nhưng kỳ vọng đang được đặt vào khả năng hai bên có thể thống nhất một mức thuế quan hợp lý hơn, giảm bớt tính cực đoan so với mức thuế 46% mà cựu Tổng thống Donald Trump công bố hôm 2-4 vừa qua – dù mức này hiện đã được tạm hoãn trong 90 ngày để đàm phán.
Nếu thuế quan cuối cùng được điều chỉnh về mức tương tự như đối với các nước như Indonesia, Ấn Độ hoặc Bangladesh (dao động trong khoảng 10 – 15%), ngành xuất khẩu của Việt Nam có thể tránh được cú sốc lớn, dù vẫn đối mặt với khả năng tăng trưởng chậm lại trong ngắn hạn. Trong bối cảnh đó, một trong những chiến lược dài hạn quan trọng đối với Việt Nam là tiếp tục đa dạng hóa thị trường, giảm sự phụ thuộc vào cả Trung Quốc (về nhập khẩu nguyên liệu, máy móc) và Hoa Kỳ (về xuất khẩu hàng hóa).
Cần nhấn mạnh rằng, việc đàm phán với Hoa Kỳ vì thế không chỉ là nỗ lực bảo vệ thị phần xuất khẩu ngắn hạn, mà còn là cơ hội để tái cấu trúc toàn diện chuỗi giá trị của nền kinh tế Việt Nam.
Trong cuộc chơi mới, các doanh nghiệp nội địa cần chủ động hơn trong việc nâng cấp công nghệ, cải thiện năng suất và gắn kết sâu hơn với các chuỗi cung ứng quốc tế – điều sẽ quyết định vị thế lâu dài của Việt Nam trên bản đồ thương mại thế giới.
