Át chủ bài khiến Mỹ cũng bị bất ngờ: Phạm Xuân Ẩn còn hơn cả một điệp viên hoàn hảo
20:41 24.10.2025 (Đã cập nhật: 20:48 24.10.2025)
© AP Photo / Charles Dharapak
Đăng ký
Phạm Xuân Ẩn, biệt danh X6-Trần Văn Trung, là một thiếu tướng tình báo và được coi là "át chủ bài" của Cách mạng Việt Nam trong lòng địch, khiến chính kẻ thù bên kia chiến tuyến của Mỹ cũng phải thừa nhận, Việt Nam đã có một điệp viên hoàn hảo trong lịch sử.
Vừa qua, Tổng cục II (Bộ Quốc phòng) phối hợp với cấp ủy, chính quyền xã Tân Nhựt (TP.HCM) tổ chức Lễ khánh thành Nhà tưởng niệm Thiếu tướng, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân (AHLLVTND) Phạm Xuân Ẩn.
Đây là công trình có ý nghĩa lịch sử sâu sắc, nhằm tôn vinh cuộc đời, sự nghiệp và những cống hiến thầm lặng nhưng vĩ đại của vị tướng tình báo huyền thoại.
Bộ Quốc phòng dựng nhà tưởng niệm tướng tình báo Phạm Xuân Ẩn
Buổi lễ có sự tham dự của ông Nguyễn Văn Nên, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Tiểu ban Văn kiện Đại hội XIV, nguyên Bí thư Thành ủy TP.HCM; ông Trần Hoàng Kiếm, Vụ trưởng Vụ Địa phương 3, Ban Nội chính Trung ương; Trung tướng Nguyễn Đức Lợi, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Tổng cục II; ông Dương Anh Đức, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy TP.HCM; cùng Đại tá, AHLLVTND Nguyễn Văn Tàu (Tư Cang) – Cụm trưởng Cụm Tình báo H63, đơn vị từng trực tiếp hoạt động với tướng Phạm Xuân Ẩn trong kháng chiến.
Đại diện lãnh đạo các cơ quan Trung ương và TPHCM thực hiện nghi thức khánh thành công trình.
© Ảnh : SGGP
Công trình Nhà tưởng niệm Thiếu tướng Phạm Xuân Ẩn do Cục 12 – Tổng cục II, Bộ Quốc phòng làm chủ đầu tư, tổng kinh phí hơn 11,3 tỷ đồng, tọa lạc tại Khu Truyền thống cách mạng Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968 (xã Tân Nhựt, TP.HCM).
Khởi công tháng 6/2025 và hoàn thành tháng 10/2025, công trình gồm nhà tưởng niệm chính với diện tích 190m², không gian khánh tiết 30m², cùng các hạng mục phụ trợ và khu trưng bày tư liệu, hiện vật gắn với cuộc đời hoạt động tình báo của Thiếu tướng.
Phát biểu tại buổi lễ, Trung tướng Nguyễn Đức Lợi, Chính ủy Tổng cục II, khẳng trong suốt 80 năm qua, Tình báo Quốc phòng đã trưởng thành và lớn mạnh không ngừng, đạt được nhiều thành tích xuất sắc, góp phần cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta thực hiện thắng lợi nhiệm vụ giải phóng dân tộc, xây dựng, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa và làm tròn nghĩa vụ quốc tế cao cả.
Để có được truyền thống đó, 1.141 liệt sĩ đã cống hiến cả cuộc đời mình cho ngành tình báo, cho sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc. Cùng với đó, 276 thương binh, gần 1.000 cán bộ, chiến sĩ Tình báo Quốc phòng bị địch giam giữ, tù đày đã dũng cảm, kiên trung, hy sinh một phần máu xương của mình để tô thắm thêm cho lá cờ Tổ quốc.
“Trong những chiến công thầm lặng mà rất đỗi tự hào đó, thế hệ Tình báo Quốc phòng hôm nay không bao giờ quên tấm gương sáng ngời chủ nghĩa anh hùng cách mạng của Thiếu tướng, AHLLVTND Phạm Xuân Ẩn - người cán bộ tình báo mà nhân dân ta tôn vinh là nhà tình báo huyền thoại, còn bên kia chiến tuyến cũng phải thừa nhận là một điệp viên hoàn hảo”, Thiếu tướng Nguyễn Đức Lợi khẳng định.
Ông Lê Như Hải Long, Chủ tịch UBND xã Tân Nhựt, bày tỏ niềm tự hào khi địa phương là nơi đặt Nhà tưởng niệm Thiếu tướng Phạm Xuân Ẩn, trong hơn 20 năm hoạt động thầm lặng, ông đã thể hiện bản lĩnh, trí tuệ và lòng trung nghĩa hiếm có, trở thành biểu tượng sáng ngời của ngành tình báo cách mạng Việt Nam.
“Cuộc đời và sự nghiệp của Thiếu tướng Phạm Xuân Ẩn là tấm gương sáng của lòng yêu nước sắt son, của niềm tin tuyệt đối vào sự thắng lợi của cách mạng. Niềm tin ấy là nguồn sức mạnh giúp ông vượt qua mọi hiểm nguy, giữ vững bản lĩnh, kiên định với lý tưởng cách mạng”, ông Lê Như Hải Long nhấn mạnh.
Ông Long nhấn mạnh địa phương sẽ bảo tồn, phát huy giá trị của Nhà tưởng niệm như một địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống cách mạng, nơi truyền cảm hứng yêu nước và tự hào dân tộc cho các thế hệ trẻ.
Thay mặt gia đình, ông Phạm Xuân Hoàng Ân, con trai Thiếu tướng, xúc động bày tỏ, bản thân cũng như gia đình và dòng họ vô cùng tự hào, xúc động khi được ôn lại những chiến công tình báo đặc biệt xuất sắc, phẩm chất cao quý và những cống hiến vì Tổ quốc của vị Thiếu tướng tình báo lỗi lạc.
Ông Ân cám ơn sự quan tâm, tạo điều kiện của chính quyền TPHCM, các đơn vị thuộc Bộ Quốc phòng, chính quyền và cơ quan quản lý văn hóa địa phương, các đơn vị tài trợ, hỗ trợ.
“Chúng tôi xin hứa gìn giữ, phát huy truyền thống yêu nước của gia đình và những kỷ vật của Thiếu tướng, AHLLVTND Phạm Xuân Ẩn để con cháu trong gia đình mãi mãi noi theo, luôn sống có đạo đức, trách nhiệm với xã hội và sẵn sàng hy sinh vì Tổ quốc”, ông Ân khẳng định.
Cuộc đời và sự nghiệp của Thiếu tướng Phạm Xuân Ẩn
Thiếu tướng, nhà tình báo Phạm Xuân Ẩn (bí danh X6, Trần Văn Trung) sinh ngày 12/9/1927 tại Biên Hòa, Đồng Nai. Ông tham gia cách mạng từ năm 1945, được kết nạp Đảng năm 1953, rồi được giao nhiệm vụ hoạt động trong lực lượng điệp báo chiến lược.
Với vỏ bọc là phóng viên các hãng thông tấn lớn như Reuters, Time, The New York Times, ông đã thâm nhập sâu vào giới báo chí và quân sự Mỹ, kết nối với nhiều sĩ quan cao cấp, nhân viên tình báo và CIA, từ đó thu thập hàng trăm tài liệu tuyệt mật, góp phần quan trọng vào thắng lợi của cách mạng Việt Nam.
Nhiều tư liệu quý giá được lưu trữ tại Nhà lưu niệm Thiếu tướng Phạm Xuân Ẩn.
© Ảnh : Ngô Tùng
Vì những cống hiến đặc biệt xuất sắc, ông được trao tặng Huân chương Chiến công Giải phóng hạng Nhất, hai Huân chương hạng Nhì, một Huân chương hạng Ba và 6 lần đạt danh hiệu Chiến sĩ thi đua. Ngày 15/11/1976, Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa phong tặng ông danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.
Cuộc đời và sự nghiệp của ông được ghi lại trong nhiều cuốn sách nổi tiếng, trong đó có cuốn “Điệp viên hoàn hảo X6” (Perfect Spy X6) của Giáo sư sử học Mỹ Larry Berman, xuất bản tại Mỹ năm 2007 – một năm sau khi Phạm Xuân Ẩn qua đời.
Cuốn sách tái hiện quá trình hoạt động đầy hiểm nguy của vị tướng tình báo Việt Nam – người hòa nhập sâu vào giới truyền thông Mỹ, kết giao với các nhân vật có ảnh hưởng để thu thập thông tin phục vụ Tổ quốc.
Giáo sư Larry Berman nhấn mạnh rằng, cuộc đời của Ẩn không chỉ là câu chuyện về chiến tranh, mà còn là câu chuyện về hàn gắn – về lòng trung thành tuyệt đối với đất nước và cả tình cảm chân thành với bạn bè bên kia chiến tuyến.
Theo giáo sư, Phạm Xuân Ẩn là điệp viên giỏi nhất nếu so sánh với các điệp báo viên của Mỹ hay Trung Quốc, bởi ông vừa thông minh, linh hoạt, vừa có nhân cách sâu sắc và lòng trung thành tuyệt đối.
