Ông Phan Huy Lê thuộc thế hệ các nhà khoa học Việt Nam sớm tham gia cộng đồng khoa học của đất nước ngay sau khi kết thúc cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, — quan sát viên Piotr Tsvetov của Sputnik nhận xét. Khởi đầu môn khoa học lịch sử của nước Việt Nam XHCN đến khi đó đã được đặt nền móng với những chuyên gia nổi bật như Trần Văn Giàu, Trần Huy Liệu, Minh Tranh, Nguyễn Khánh Toàn, không chỉ là nhà khoa học mà còn là những chiến sĩ cách mạng mà danh tính được in đậm trong biên niên sử đấu tranh giải phóng của nhân dân Việt Nam.
Đồng thời, Giáo sư cũng dành quan tâm nghiên cứu chủ đề có tầm quan trọng to lớn đối với việc giáo dục chủ nghĩa yêu nước trong quần chúng Việt Nam. Một trong những công trình lớn đầu tiên của Phan Huy Lê là về khởi nghĩa Lam Sơn, tái hiện những sự kiện trong cuộc đấu tranh giải phóng của dân tộc Việt Nam ở thế kỷ 15. Các công trình khác của Giáo sư Phan Huy Lê tổng kết những trận đánh trên sông Bạch Đằng, khởi nghĩa Tây Sơn. Các tác phẩm khoa học lịch sử này đã phát huy tác dụng nâng cao tinh thần chiến đấu và chiến thắng của nhân dân Việt Nam trong những năm tháng kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược.
Tâm thế nghề nghiệp như vậy của Giáo sư Phan Huy Lê cũng như nội dung hầu hết các công trình đồ sộ của ông cho phép chúng ta vinh danh ông là "hiệp sĩ khoa học", những con người mà việc tìm kiếm sự thật chân lý là mục đích tối thượng trong cuộc đời.
Giáo sư Phan Huy Lê được tôn kính sâu sắc ở Việt Nam. Trong nhiều năm liền, ông được bầu giữ trọng trách Chủ tịch Hội Sử học Việt Nam, được trao giải thưởng Hồ Chí Minh và danh hiệu Nhà giáo nhân dân cao quý. Các đồng nghiệp nước ngoài cũng đánh giá cao về ông. Nhà nước Pháp và Nhật Bản trao tặng Giáo sư Phan Huy Lê những phần thưởng sáng giá. Ở Nga cũng biết rõ danh tiếng Phan Huy Lê, nhiều tác phẩm của Giáo sư được nghiên cứu trong các trường đại học của đất nước. Giáo sư Dega Deopik trân trọng tình bạn đặc biệt với nhà khoa học người Việt Phan Huy Lê, còn ông Alexei Polyakov chuyên nghiên cứu về Việt Nam thời Trung cổ thì luôn luôn coi Giáo sư Phan Huy Lê là người thầy kính mến của mình.
Xin nghiêng mình tưởng nhớ Giáo sư Phan Huy Lê.