Hội nghị thượng đỉnh APEC-2018: "rắc rối" không có nghĩa là "thất bại"

Hội nghị thượng đỉnh APEC mới nhất được tổ chức vào ngày 17 - 18 tháng 11 vừa qua tại Port Moresby (Papua - New Guinea), bất thường không chỉ do địa điểm tổ chức, mà còn vì trên thực tế không có tuyên bố chung nào được thông qua.
Sputnik

Đây quả là sự phiền toái, nhưng không có nghĩa là APEC đã trở nên lỗi thời. Nga cần tiếp tục làm việc hợp tác trong định dạng này. Đó là tuyên bố của Đại sứ đặc mệnh ủy nhiệm của  Bộ Ngoại giao Nga, quan chức cấp cao của Nga tại APEC Valery Sorokin phát biểu tại một cuộc họp báo được tổ chức tại trung tâm báo chí Sputnik.

Quan điểm của Việt Nam về việc APEC không đưa ra được tuyên bố chung
Cuộc gặp gỡ vừa rồi của các nhà lãnh đạo APEC ở Papua New Guinea, nhiều chuyên gia đã vội vã gọi là một thất bại. Đúng vậy, đã không có tài liệu nào được thông qua  tại Port Moresby. Tuy nhiên, bất chấp những rắc rối phiền toái, APEC vẫn là một diễn đàn mang tính khả thi, một nền tảng thuận lợi để thảo luận các vấn đề phát triển kinh tế và hội nhập của các quốc gia nằm ở cả hai phía Thái Bình Dương. Đó là đánh giá tình hình của  Đại sứ đặc mệnh ủy nhiệm Bộ Ngoại giao Liên bang Nga, quan chức chính của Liên bang Nga tham gia APEC Valery Sorokin.

"Diễn biến của hội nghị thượng đỉnh APEC kỳ này thực sự khá lạ. Papua New Guinea lần đầu tiên chủ trì APEC. Tất cả các sự kiện trước hội nghị thượng đỉnh, cũng như cuộc gặp gỡ của các nhà lãnh đạo quốc gia tham dự được tổ chức ở một mức độ cao — ông Valery Sorokin nói. — Về phần nội dung, lần đầu tiên trong lịch sử APEC, có một sự khác biệt quan điểm về các tài liệu cuối cùng: tuyên bố chung của các ngoại trưởng, bộ trưởng thương mại và một tuyên bố chung của các nhà lãnh đạo. Không thể đạt được sự đồng thuận về nội dung của cả hai tài liệu. Điều này gây phiền nhiễu và xúc phạm. Việc  phối hợp thỏa thuận các văn bản tài liệu diễn ra trong chín ngày, các chuyên gia — bao gồm cả những cán bộ Nga từ Bộ Phát triển Kinh tế và Trung tâm Nghiên cứu APEC — đã thực hiện một công việc to lớn. Các điều khoản của tài liệu cuối cùng đã được thỏa thuận ở mức 90%. Không thể đồng thuận trên các đoạn liên quan đến WTO và hỗ trợ nhà nước cho doanh nghiệp. Đồng thời, tôi cho rằng không có "thảm kịch khủng khiếp" nào xảy ra ở đây. APEC hoạt động trên hai nguyên tắc cơ bản: tự nguyện và đồng thuận trong việc ra các quyết định và cách thức thực hiện. Và tất cả các quyết định trong khuôn khổ APEC hoàn toàn chỉ mang tính chất đề xuất, khuyến cáo".

Đại sứ đặc mệnh ủy nhiệm Bộ Ngoại giao Liên bang Nga, quan chức chính của Liên bang Nga tham gia APEC Valery Sorokin

Những "kẻ gây rối" chính tại hội nghị thượng đỉnh là Hoa Kỳ và Trung Quốc, quan điểm của họ trong một số vấn đề đã bị phản đối. Theo Valery Sorokin, ấn tượng là cả hai nước — hai nền kinh tế hàng đầu thế giới — đang chơi "trò chơi của họ", kiếm thêm điểm trước G20 tại Buenos Aires và trước cuộc gặp gỡ giữa nhà lãnh đạo hai nước.

Việt Nam lạc quan về tương lai

Điều này có nghĩa là có sự chia rẽ trong APEC? Ông Valery Sorokin đã trả lời như sau:

"Quan điểm của Trung Quốc, mặc dù phản ánh tâm trạng của đa số người tham gia, là đòi hỏi tối đa. Các đồng nghiệp Trung Quốc cố ý bảo vệ điều đó, dù biết rằng sẽ không cho phép tất cả đạt được sự đồng thuận. Nhưng trong khuôn khổ APEC, không ai hoan nghênh sự ngoan cố, sự không sẵn sàng thỏa hiệp. Kết quả là các đồng nghiệp Trung Quốc, thật không may, nằm trong nhóm thiểu số. Nga, Thái Lan và Philippines bày tỏ sự sẵn sàng ủng hộ Trung Quốc, trong khi 17 đoàn còn lại đã nghiêng về lựa chọn do nước chủ nhà New Guinea đề xuất, có sự thỏa hiệp tính đến quan điểm của đối tác Mỹ".

Hội nghị thượng đỉnh APEC thất bại. Và không đáng ngạc nhiên
Đó không phải là một sự chia rẽ, nhưng những mâu thuẫn trong APEC là điều hiển nhiên. Và làm thế nào có thể nhìn vào triển vọng hội nhập kinh tế trong khu vực trong những điều kiện này? Và nói chung có thích hợp để nói về điều đó trong hoàn cảnh hiện tại hay không? Theo quan chức chính của Liên bang Nga tại APEC, từ bỏ mục tiêu chiến lược này là sự không khôn ngoan.

"Chủ đề chính vẫn là phát triển khái niệm khu vực thương mại tự do châu Á-Thái Bình Dương. Đây là một mục tiêu dài hạn, và APEC ở đây đóng vai trò như một "vườn ươm" những ý tưởng có tính đến ý kiến tất cả các nền kinh tế trong khu vực rộng lớn này của thế giới, — ông Valery Sorokin lưu ý. — Tất nhiên tương tác trong khuôn khổ các cấu trúc tích hợp hiện tại, nhưng phạm vi hẹp hơn cũng đang được xem xét đến. Đó là TPP được sửa đổi, Cộng đồng Kinh tế ASEAN và Liên minh Thái Bình Dương. Nga đang thúc đẩy hướng này sau kinh nghiệm hợp tác trong EAEU. Triển vọng thâm nhập khu thương mại tự do châu Á-Thái Bình Dương vẫn còn. Có một số khó khăn trên đường đi. Vì vậy, các đối tác Mỹ hiện đang tập trung vào các cơ chế song phương. Nhưng họ vẫn không từ chối thảo luận về vấn đề khu vực thương mại tự do châu Á-Thái Bình Dương. Và chúng tôi chắc chắn sẽ làm việc với mục tiêu tầm xa này. "

Chỉ một câu khiến Trung Quốc phản đối, tuyên bố chung của APEC "đổ vỡ"
Theo ông Valery Sorokin, đối với tất cả những người tham gia APEC, kinh nghiệm chưa nhiều của FTA EAEU-Việt Nam, các cuộc đàm phán đang diễn ra về FTA EAEU-Singapore và câu hỏi về FTA EAEU-ASEAN có thể được các nước quan tâm đến.

Kết luận lại Đại sứ của Bộ Ngoại giao Liên bang Nga Valery Sorokin lưu ý: APEC không đánh mất giá trị của mình như một nền tảng đối thoại duy nhất về các vấn đề quan hệ kinh tế song phương và đa phương. Nga dự định sẽ tiếp tục tích cực tham gia vào các hoạt động APEC, không chỉ thúc đẩy đưa ra các đề xuất, mà còn học hỏi kinh nghiệm từ các đối tác.

Thảo luận