Ông Trump bị đẩy khỏi quyền lực: ở Washington xuất hiện "tổng thống Bolton"

Quyết định của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc rút quân đội Mỹ khỏi Syria lộ diện cuộc xung đột từ lâu đã hiện diện trong bộ máy chính quyền tổng thống và toàn bộ hệ thống chính quyền ở Hoa Kỳ, Sputnik viết.
Sputnik

Ở thời điểm hiện tại, không rõ ai là người thực sự kiểm soát Hoa Kỳ: tổng thống chính thức Donald Trump, hay cố vấn an ninh quốc gia John Bolton. Một số phương tiện truyền thông Mỹ đã gọi John Bolton là "tổng thống Bolton" do ảnh hưởng chính trị của ông và khả năng đưa ra các quyết định đi ngược lại với lập trường chính thức của Trump.

Mỹ sẵn sàng đàm phán với Nga về an ninh của người Kurd ở Syria
Vụ bê bối mới đây, sự kiện cho thấy vị thế và khả năng đặc biệt của Bolton, xảy ra trong bối cảnh bắt giữ ái nữ của người đứng đầu tập đoàn Huawei Trung Quốc. Theo chính lời tự nhận của Bolton, ông đã biết trước về hành động hung hăng này đối với Trung Quốc và được thông báo về vụ bắt giữ sắp xảy ra trước khi bắt đầu các cuộc đàm phán cá nhân quan trọng giữa Tổng thống Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình.

Vấn đề là chính bản thân Trump không hề biết về điều đó — và điều này có nghĩa là ông không chỉ tiến hành đàm phán với Chủ tịch Tập "một cách mù mờ", mà còn chưa đồng ý với việc để xảy ra một sự cố ngoại giao nghiêm trọng và nhục nhã đối Trung Quốc trước cuộc gặp gỡ quan trọng nhường đó. Trong ngữ cảnh này, tình hình rõ ràng bắt đầu mang tính chất phá hoại. Bởi chăng bằng cách cố tình phá hoại những nỗ lực ngoại giao của Trump mới có thể giải thích hành vi của một người trong chính quyền của ông, dường như người chịu trách nhiệm về an ninh quốc gia  nhẽ ra phải là người ủng hộ đáng tin cậy và nắm nhiều thông tin nhất của tổng thống. Nhà lãnh đạo Mỹ được biết đến với tính khí nóng, giận bất thường và đã sa thải các thành viên cấp cao trong chính quyền do những vi phạm nhỏ hơn nhiều, nhưng với Bolton không có gì xảy ra trong vụ bê bối này. Điều đó khiến mọi người phải nghĩ rằng vị trí cấp dưới của ông cố vấn không gì khác hơn là chỉ là về mặt hình thức.

Trump sẵn sàng chiến đấu ở Afghanistan cho đến người lính Ấn Độ cuối cùng
Bản thân Tổng thống Hoa Kỳ đã nhiều lần tuyên bố vấn đề chính của ông và các đối thủ chính trị quan trọng nhất là cái gọi là khối "nhà nước ngầm " (the deep state) —  nhóm không chính thức bao gồm những chính trị gia không được bầu, các quan chức và tướng lĩnh an ninh, trên thực tế kiểm soát Hoa Kỳ bất kể ai là tổng thống chính thức của đất nước. Nhìn vào hiện tượng "không thể bị nhấn chìm" của Bolton, có vẻ như Trump đã không thể loại bỏ các đại diện của nhóm "nhà nước ngầm " này ngay cả trong chính quyền của mình, mặc dù thực tế là ông vẫn đang cố gắng thực hiện một chính sách mang tính độc lập ít nhiều.

Một bằng chứng sống động về mong muốn thay đổi điều gì đó của Trump là quyết định bất ngờ của ông về việc rút quân khỏi Syria. Theo "các nguồn tin"của giới truyền thông Mỹ có uy tín, quyết định này được đưa ra trước sự phản kháng trực tiếp của các quan chức cao cấp Lầu Năm Góc và các viên chức cấp cao Bộ Ngoại giao. Đó chính là đại diện của "nhà nước ngầm ". Điều này đặc biệt quan trọng nếu tính đến thực tế là nhóm "nhà nước ngầm" đã tìm cách hủy bỏ một quyết định của Trump về việc rút quân khỏi Syria vào tháng 4 năm 2018.

Lần này, ngay sau khi tuyên bố rút quân, Bolton đã khẩn trương đàm phán với Thủ tướng Israel Netanyahu, và sau đó tuyên bố rằng sẽ không rút quân ngay lập tức. Bằng cách đó, ông ta đã gây sốc ngay cả đối với các nhà báo Mỹ giàu kinh nghiệm, những người rõ ràng không mong đợi một mâu thuẫn trực tiếp như vậy giữa những quyết định của nguyên thủ quốc gia và tuyên bố của cấp dưới tổng thống. Ông cố vấn nói như thể chính ông là người lãnh đạo Hoa Kỳ.

Ý kiến chuyên gia: Liệu shutdown ở Mỹ có đưa tới việc luận tội ông Trump hay không?

Trong nhiều ngày sau đó, tất cả những người tham gia xung đột chính trị nội bộ của nước Mỹ đã đưa ra những tuyên bố trái ngược nhau, đồng thời tạo ra cái vẻ mọi thứ đều ổn định, mặc dù phần còn lại của thế giới nhận thức rõ ràng rằng hiện tượng hai chính quyền đã được xác lập ở Washington và bây giờ đang diễn ra một cuộc đấu tranh để kiểm soát các lực lượng vũ trang Mỹ. Và cuối cùng, Donald Trump đã có thể giành được một chiến thắng chiến thuật — việc rút thiết bị kỹ thuật ra khỏi Syria dường như đã bắt đầu. Ít nhất, điều này được một số phương tiện truyền thông có uy tín của Mỹ đưa tin. Trong khi đưa tin về việc bắt đầu rút quân, Newsweek nhấn mạnh điều này đã được thực hiện bất chấp lập trường của Bolton, còn The Wall Street Journal đặc biệt chú ý đến lời nói của một sĩ quan quân đội cấp cao Mỹ giấu tên, người cho rằng cần phải thông báo cho giới báo chí và đông đảo khán giả Mỹ nói chung: " Kế hoạch không thay đổi. Chúng tôi không phải là thuộc hạ của Bolton". Trong mọi trường hợp, một phần của quân đội rõ ràng ủng hộ lập trường của chính Trump và  tuân phục ông, chứ không theo lệnh của "nhà nước ngầm".

Tuy nhiên liệu điều này có đủ để ông Trump thực hiện đầy đủ quyền lực tổng thống của mình hay không —  đó là một vấn đề lớn.Vì những mâu thuẫn giữa các bên tham gia cuộc xung đột mang tính cơ bản và khó khắc phục. Thế giới còn lại sẽ chỉ được hưởng lợi từ cuộc đối đầu này: nước Mỹ càng suy yếu do tình huống này, thì sau đó càng dễ dàng hơn để đàm phán hoặc «gây áp lực" lên những người chiến thắng trong cuộc tranh chấp tại Washington.

Thảo luận