Hôm nay (5-3), trang tin News.com.au (Úc) dẫn nguồn tin từ hãng AFP cho biết đảo Thị Tứ — thuộc quần đảo Trường Sa — đã bị quân Trung Quốc vây quanh, kiểm soát các bãi cát và ngăn cản ngư dân của Philippines tiếp cận ngư trường ở đây.
Salvador Panelo, người phát ngôn của Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte, hôm nay (5-3) cho biết Bộ Quốc phòng nước này đang kiểm ra thông tin tàu Trung Quốc ngăn chặn người dân Philippines tiếp cận đảo Thị Tứ, theo báo Japantimes.
Các Quan chức Philippines trước đó cũng cho biết Trung Quốc điều các tàu hải quân và bảo vệ bờ biển tới bãi cát Sandy Cay nằm ngoài khơi đảo Thị Tứ trên Biển Đông từ 2017 để ngăn Philippines kiểm soát khu vực này.
Trong khi đó, trang Benarnews.org đưa tin hôm qua (4-3), nhiều người Philippines đã tập trung trước Đại sứ quán Trung Quốc để phản đối việc các tàu Trung Quốc ngăn ngư dân Philippines vào ngư trường đảo Thị Tứ.
Đảo Thị Tứ là một đảo san hô thuộc cụm Thị Tứ của quần đảo Trường Sa, xếp thứ hai trong quần đảo về mặt diện tích. Nơi này là ngư trường lớn với nhiều tiềm năng. Ngoài ra, giới quan sát cho rằng hòn đảo này có vị trí địa chiến lược quan trọng đối với tuyến hàng hải quốc tế.
Hành động phi pháp này của Trung Quốc diễn ra chỉ vài ngày sau khi Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo tuyên bố Mỹ cam kết đảm bảo Biển Đông vẫn mở cho tất cả các kiểu lưu thông hàng hải và "Trung Quốc không đặt ra mối đe dọa" về việc đóng các tuyến đường biển đang tranh chấp.
Ông Pompeo đã trấn an Philippines trong chuyến thăm Manila rằng Mỹ sẽ bảo vệ các lực lượng, máy bay hoặc tàu của Philippines trong trường hợp đảo quốc này bị tấn công vũ trang ở khu vực Biển Đông.
Theo hãng tin AFP, phát biểu của ông Pompeo đánh dấu lần đầu tiên một quan chức Mỹ công khai tuyên bố ý định của Washington trong việc phòng thủ bảo vệ đồng minh tại Biển Đông.
Trung Quốc lâu nay vẫn thường xuyên cho tàu tiếp cận với đảo Thị Tứ, và đây là lần nước này chính thức dùng "quân dân" (lực lượng dân sự được trang bị vũ trang) kiểm soát các bãi cát xung quanh và cấm ngư dân tiếp cận đảo này.
Trung Quốc đã ngang nhiên tuyên bố chủ quyền đối với gần như toàn bộ biển Đông, khu vực có lợi nhuận hàng hải đến khoảng 5.000 tỉ USD mỗi năm. Bắc Kinh cho đến nay đã chiếm đóng trái phép nhiều thực thể tại Trường Sa, Hoàng Sa của Việt Nam. Nước này còn tiến hành xây dựng sân bay và các hệ thống hạ tầng, quân sự hóa các "đảo nhân tạo" do nước này bồi lấp.
Đối với quần đảo Trường Sa, Việt Nam có chủ quyền không thể tranh cãi đối với khu vực này. Theo đó, mọi hoạt động xây dựng, cải tạo tại các cấu trúc thuộc khu vực quần đảo Trường Sa mà là không được sự cho phép của Việt Nam đều phi pháp.