Các công ty vũ khí sản xuất hàng trăm mẫu súng ngắn và súng lục ổ quay khác nhau, và mỗi loại đều tốt theo cách riêng của mình. "Sputnik" điểm qua về năm mẫu vũ khí cá nhân, đáng tin cậy và mạnh mẽ nhất trong thế kỷ qua, một số vẫn tồn tại cho đến ngày nay.
«Súng bỏ túi» Mauser
Trong Chiến tranh thế giới thứ nhất, một phiên bản sửa đổi đã được phát triển dùng đạn 9 mm "Parabellum". (có thể sử dụng đạn Mauser 7.63x25, Parabellum 9x19, Mauser 9x25 và thậm chí 11,43x23 Colt (0,45 ACP). Sau đó xuất hiện phiên bản nòng ngắn (99 mm thay vì 140). Súng được sử dụng trong một thời gian dài, cho đến tận Thế chiến thứ hai. Ở Nga, Mauser có liên quan nhiều đến cuộc Nội chiến 1918-1922, rất nổi tiếng trong số các nhân viên an ninh Treka — cơ quan an ninh Liên Xô trẻ tuổi, cũng như các băng đảng xã hội đen ở thành phố và làng mạc. Trong những năm khó khăn đó, có nhu cầu về vũ khí cá nhân mạnh mẽ, nhưng có thể được mang theo một cách kín đáo; thậm chí cưa nòng súng trường để dễ che giấu.
"Stechkin" - "súng máy nhỏ gọn"
Súng ngắn tự động Liên Xô của nhà thiết kế Igor Stechkin (APS) dùng cho các lực lượng đặc biệt và đội xe bọc thép, được trang bị trong quân đội vào năm 1951. Băng đạn - 20 viên, tốc độ bắn kỷ lục cho loại này - 750 viên mỗi phút, tốc độ đầu nòng - 340 m / s. Đáng tin cậy và không hư hỏng. Để có độ chính xác và thuận tiện hơn khi bắn, giống như "Mauser", bao gỗ được sử dụng, có thể làm báng súng. Việc sử dụng hộp đạn tiêu chuẩn 9x18 mm với độ giật thấp làm APS trở thành một vũ khí rất chính xác. Điểm đặc biệt của những sửa đổi sau này là nòng mạ crôm và khả năng sử dụng với bộ giảm thanh (biến thể APB).
Tuy nhiên, Stechkin có nhược điểm: quá nặng (1,7 kg), đồ sộ và dài. Mặc dù APS đã bị loại khỏi sản xuất vào năm 1958, nhưng vẫn phục vụ cho các lực lượng đặc biệt của Nga. Ngoài ra, "Stechkin" được trang bị cho phi công Nga phục vụ tại Syria.
"Súng lục ổ quay cổ điển"
Smith & Wesson Military & Police (Model 10) - khẩu súng lục ổ quay phổ biến nhất thế kỷ XX. Quân đội Hoa Kỳ đã trang bị sớm nhất vào năm 1899. Kể từ đó, đã sản xuất hơn 6 triệu (!) súng các phiên bản sửa đổi khác nhau. Các quân đội và cảnh sát trên khắp thế giới đã mua Smith Wesson .
Theo tiêu chuẩn thời đó, đó là một vũ khí sáng tạo. Hệ thống nạp đạn mới làm giảm thời gian chuẩn bị: khi mỗi giây đồng hồ đều quý giá, điều đó rất quan trọng. Smith & Wesson được biết đến do khả năng xuyên phá lớn, sức mạnh và độ chính xác cao. Súng lục ổ quay tiện lợi, đơn giản và đáng tin cậy đến mức nhiều sĩ quan cảnh sát ở Hoa Kỳ vẫn sử dụng đến ngày nay. Vũ khí này có một vị trí đặc biệt ở Hollywood - các chiến binh anh hùng trong những tình huống khó khăn thường nhờ đến sự trợ giúp của «anh già tốt bụng» S & W.
Huyền thoại "Parabellum"
Súng ngắn cỡ nòng 7,65 mm được Georg Luger của Đức phát triển vào năm 1898. Sau đó xuất hiện phiên bản 9 mm, thường được gọi là Parabellum. Các pháo thủ và xạ thủ thường được trang bị phiên bản đặc biệt «Luger», tác xạ ở khoảng cách 800 mét (trong trường hợp này, súng được lắp báng và hộp đạn hình trống bổ sung). Khẩu súng lục trải qua "lễ rửa tội" trong Chiến tranh thế giới thứ nhất, trở thành vũ khí tiêu chuẩn của các sĩ quan Đức trong Thế chiến thứ hai: gần 1,5 triệu khẩu súng ngắn này được sử dụng trong Wehrmacht (quân đội Đưc).
Nhờ tay cầm thoải mái, súng khá tiện dụng. Trọng lượng nhẹ và cò súng trơn tru cho phép đạt độ chính xác cao ngay từ phát bắn đầu tiên, và lực giật nhỏ làm tăng độ chụm khi tác xạ. «Parabellum» được lắp ráp cẩn thận theo truyền thống Đức, kết cấu sử dụng số lượng lớn các bộ phận chi tiết nhỏ - tất cả được kết hợp chặt chẽ với nhau. Nhưng điều này làm cho khẩu súng trở nên đắt đỏ khi chế tạo và khó vận hành trên thực địa. Ngoài ra, "Luger" rất nhậy cảm với chất lượng đạn dược, và do đặc điểm thiết kế, nó bất tiện khi bắn "tỳ bụng": vỏ đạn bắn ra bay vào mặt. Tuy nhiên, hiện nay tại một số quốc gia, «ông già Parabellum» vẫn có thể được nhìn thấy trong trang bị của các sĩ quan.
"Tokarev từ Tula". Còn có tên Type 54 hay K-14-VN.
Súng ngắn tự nạp đạn TT (Tokarev từ Tula) được phát triển ở Liên Xô từ những năm 1930 để thay thế cho Mauser và súng lục ổ quay Nagan đã lỗi thời. Để đạt được độ xuyên phá và hiệu quả trong khoảng cách xa, đạn 7.62x25 mm đã được chọn. (Cùng một loại đạn này đã được sử dụng với súng tiểu liên Liên Xô PPD, PPSh và PPS)
TT theo truyền thống Nga đơn giản, rẻ tiền, nhưng đủ độ đáng tin cậy. Nhiều đặc tính không chỉ vượt qua các mẫu trong nước, mà cả các đối tác nước ngoài. Mặc dù nhiều giải pháp thiết kế đã được vay mượn từ các sản phẩm nước ngoài (sơ đồ khóa nòng Browning và đạn Mauser), TT cũng áp dụng các giải pháp độc đáo riêng. Ví dụ cơ chế kim hỏa kích hoạt được đặt trong một khoang riêng biệt và hệ thống an toàn cò súng bảo đảm không bị một phát bắn ngẫu nhiên (Nhưng như thực tế cho thấy, đó không phải là một hệ thống rất đáng tin cậy. Không hiếm trường hợp súng tự bắn khi rơi xuống mặt phẳng cứng)
Khẩu súng này được sử dụng lần đầu tiên vào năm 1939 trong các trận chiến chống lại người Nhật tại Khalkhin Gol và Thế chiến II. Cho đến năm 1953, hơn 1,7 triệu súng TT đã được sản xuất. Mặc dù vào năm 1951, súng ngắn PM 9 mm đã được đưa vào sử dụng trong Quân đội Liên Xô, TT vẫn tiếp tục hoạt động trong nhiều thập kỷ. Được trang bị quân đội của hơn 30 quốc gia, và sử dụng tích cực trong các cuộc chiến tranh địa phương.
Ngày nay tại Việt Nam nhà máy súng ngắn Z111 sản xuất K-14-VN. Nhưng đây là một bản sao, đúng hơn không phải từ "Tokarev", mà là của Type-54 Trung Quốc. Khác với TT ở điểm nòng dài hơn và băng đạn 13 viên so với 8 viên trong khẩu súng lục Liên Xô.