Những ngày qua, việc Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Đắk Nông khởi tố, bắt tạm giam Trịnh Sướng, Giám đốc Công ty TNHH Mỹ Hưng (My Hung Petrol) về hành vi sản xuất, mua bán xăng RON95-II giả khiến dư luận cả nước đặc biệt quan tâm.
Bởi không chỉ bán xăng giả ở khu vực miền Tây Nam Bộ, Tây Nguyên, xăng giả của Trịnh Sướng còn được đưa ra tiêu thụ ở một số tỉnh phía Bắc như Nghệ An, Hải Phòng. Câu hỏi đặt ra là vì sao Trịnh Sướng có thể ngang nhiên kinh doanh hàng trăm triệu lít xăng giả trong suốt hơn 2 năm qua?
Hơn 2 năm bán ra thị trường 174 triệu lít xăng giả
Ngoài làm xăng giả, Trịnh Sướng còn nổi tiếng với “nghề”… buôn lậu. Ngày 27/6/2015, tại sông Hậu đoạn thuộc ấp Lợi Đức, xã Long Đức, huyện Long Phú (tỉnh Sóc Trăng), lực lượng chức năng phát hiện tàu Đông Hải, số hiệu SG-6532 đang bơm dầu sang một tàu khác.
Qua kiểm tra, lực lượng chức năng phát hiện tàu này đang bơm xăng không rõ nguồn gốc để bán cho Công ty Gia Thành với số lượng 2 triệu lít, trị giá hơn 40 tỷ đồng. Hành vi này đã bị lực lượng chức năng xử phạt hành chính số tiền 50 triệu đồng riêng số xăng 2 triệu lít được trả lại cho Trịnh Sướng. Sau đó không lâu, Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển lại phát hiện tàu của ông này chở 200.000 lít xăng trái phép.
Nói về thân thế Trịnh Sướng, một người dân ở thị trấn Lịch Hội Thượng, huyện Trần Đề (Sóc Trăng) cho biết:
“Ông Sướng sinh ra và lớn lên ở thị trấn Lịch Hội Thượng. Sau khi cưới vợ, ông Sướng bắt đầu kinh doanh xăng dầu và phất lên rất nhanh, sở hữu rất nhiều cửa hàng kinh doanh xăng dầu ở nhiều tỉnh, thành Đồng bằng sông Cửu Long.
Ngoài ra, ông này có hẳn một đội xe vận chuyển xăng dầu hàng chục chiếc và nhiều sà lan chở xăng, dầu. Ngoài kho xăng vừa bị khám xét ở đường Huỳnh Văn Chính (thị trấn Mỹ Xuyên, huyện Mỹ Xuyên), ông Sướng còn có thêm một kho xăng dầu khác cũng tại thị trấn Mỹ Xuyên; ở thị trấn An Lạc Thôn, huyện Kế Sách (Sóc Trăng) và đang xây dựng một kho xăng dầu được cho có trữ lượng lớn nhất nhì ở Việt Nam, cùng nhiều kho xăng dầu ở Tiền Giang, Cà Mau và TP Cần Thơ.
Không chỉ nắm trong tay nhiều cơ sở kinh doanh xăng dầu, ông Sướng còn sở hữu nhiều bất động sản trị giá hàng trăm tỉ đồng… Theo tìm hiểu của chúng tôi, ông Sướng đã chi 38 tỉ đồng để mua lại một nhà hàng tiệc cưới trên đường Mạc Đĩnh Chi (phường 4, TP Sóc Trăng) và một khách sạn lớn ở TP Sóc Trăng hơn 40 tỉ đồng.
Tại khu đô thị (KĐT) 5A của Công ty CP Đầu tư và phát triển đô thị dầu khí Cửu Long, đại gia này cũng chi nhiều tỉ đồng mua nhiều lô đất nền; trên đường Nguyễn Chí Thanh, ông cũng có khu đất khá lớn cho người thân mở quán kinh doanh; trên đường Trần Hưng Đạo, ông Sướng cũng có bất động sản. Tại ấp Thạnh Lợi, cán bộ ấp cho biết, ông mua xong một khu đất có diện tích hàng chục ngàn mét vuông...
Đặc biệt, ông Sướng đã tham gia đầu tư lớn vào Công ty CP Đầu tư và phát triển đô thị dầu khí Cửu Long (PVCL) - chủ đầu tư KĐT 5A quy mô 112ha và được bầu vào HĐQT của PVCL năm 2017.
Đến đầu năm 2018, Trịnh Sướng đầu tư 50 tỷ đồng để mua 5 triệu cổ phiếu phát hành riêng lẻ, dù giá cổ phiếu PVCL trên sàn chứng khoán vào thời điểm đó chỉ khoảng 4.000 đồng/cổ phiếu, để từ đó chính thức trở thành cổ đông lớn nhất với tỷ lệ sở hữu 10,53%, vượt xa hai cổ đông lớn còn lại là Chủ tịch HĐQT Nguyễn Triệu Dõng (7,07%) và thành viên HĐQT Dương Thế Nghiêm (6,32%).
Không chỉ hào phóng bỏ số tiền gấp 2,5 lần thị giá để đầu tư, ông Sướng còn cho PVCL vay từ 30-40 tỷ đồng không cần thế chấp trong giai đoạn 2017-2018. Tuy nhiên, ngày 6-6, PVCL có văn bản thông tin về việc miễn nhiệm chức vụ thành viên HĐQT của Trịnh Sướng. Việc miễn nhiệm này bắt đầu từ ngày 6-6-2019.
Theo thông tin từ cơ quan điều tra, Trịnh Sướng và các bị can khai bắt đầu pha dung môi vào xăng từ 1-1-2017. Như vậy, đến ngày bị bắt, đường dây sản xuất, mua bán xăng giả này có thời gian hoạt động là 29 tháng. Cơ quan điều tra xác định, mỗi tháng Trịnh Sướng cùng đồng phạm tung ra thị trường 6 triệu lít xăng giả, tính sơ bộ đã có 174 triệu lít xăng giả đến tay người tiêu dùng.
Một chủ kinh doanh xăng dầu ở phường 3 (TP Sóc Trăng) nhẩm tính: “Chỉ tính đơn giản, mỗi lít xăng được bán với 20.000 đồng thì nhóm của Trịnh Sướng thu về khoảng 3.480 tỷ đồng. Trừ 3.000 tỷ đồng mua dung môi và các chi phí khác, nhóm này bỏ túi khoảng 135 tỷ đồng.
Lãnh đạo tỉnh Sóc Trăng nói gì?
Tuy nhiên, điều khiến dư luận quan tâm, tại sao Trịnh Sướng cùng đồng phạm đã sản xuất, bán xăng giả từ năm 2017 nhưng một số cơ quan chức năng ở tỉnh Sóc Trăng như Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN), Chi cục Quản lý thị trường, Chi cục Tiêu chuẩn do lường chất lượng… không hề phát hiện ra?
Trao đổi với chúng tôi, Giám đốc Sở KH&CN Sóc Trăng Vũ Thị Hiếu Đông cho biết:
“Chúng tôi phối hợp với các ngành chức năng thường xuyên kiểm tra hoạt động của các đại lý xăng dầu trên địa bàn tỉnh và cũng có phát hiện một số đơn vị sai phạm, đã xử lý theo qui định”.
Theo báo cáo của Sở KH&CN Sóc Trăng, từ năm 2017 đến 6 tháng đầu năm 2019, Thanh tra Sở phối hợp với Chi cục Quản lý thị trường, Chi cục Tiêu chuẩn do lường chất lượng và Phòng Cảnh sát kinh tế, Công an tỉnh Sóc Trăng đã tiến hành thanh tra nhiều cơ sở kinh doanh xăng dầu, phát hiện một số cơ sở vi phạm.
Cụ thể, năm 2017, thanh tra 31 cơ sở, phát hiện 7 cơ sở vi phạm (1 cơ sở không niêm yết giá bán lẻ; 2 cơ sở vi phạm đo lường, trong đó có 1 cơ sở của Công ty Gia Thành đại diện pháp luật là bà Trương Như Tuyết, em vợ ông Sướng, số 33 Huỳnh Văn Chính, thị trấn Mỹ Xuyên, huyện Mỹ Xuyên, với tên gọi là kho xăng dầu Phú Mỹ Hưng.
Đây cũng chính là địa điểm mà cơ quan Công an đã khám xét trước đó); 1 cơ sở kinh doanh xăng RON95-II có chất lượng không phù hợp qui chuẩn kỹ thuật quốc gia và vi phạm đo lượng; 1 cơ sở vi phạm chất lượng; 1 cơ sở tháo dỡ niêm phong phương tiện đo; 1 cơ sở không chấp hành quyết định thanh tra và bán xăng RON 95-II có chất lượng không phù hợp qui chuẩn kỹ thuật quốc gia; kiểm tra về đo lường, chất lượng xăng dầu của 4 cơ sở không phát hiện vi phạm. Số tiền xử phạt vi phạm hành chính là trên 133 triệu đồng, truy thu số tiền thu lợi bất chính gần 6 triệu đồng.
Năm 2018, thanh tra về việc chấp hành các quy định của pháp luật về đo lường, chất lượng trong kinh doanh xăng dầu của 57 cơ sở, phát hiện 13 cơ sở vi phạm, phạt tiền gần 349 triệu đồng và không có tên doanh nghiệp của Trịnh Sướng.
Kiểm tra về đo lường chất lượng xăng dầu của 16 cơ sở (trong đó có 1 cơ sở của Công ty Gia Thành của em vợ ông Sướng và kho xăng dầu Phú Mỹ Hưng), có 3 cơ sở vi phạm và không có tên của công ty em vợ ông Sướng. Đầu năm 2019, thanh tra về tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng sản phẩm, hàng hóa của 15 cơ sở (trong đó có cơ sở của Công ty Gia Thành), chỉ phát hiện 1 cơ sở vi phạm nhưng không phải là Công ty Gia Thành.
Như vậy, trong 30 tháng, có 4 cơ sở có liên quan đến Trịnh Sướng được thanh tra nhưng chỉ có 1 cơ sở vi phạm về đo lường, còn chất lượng luôn đảm bảo (?). Trong khi đó, theo tìm hiểu của chúng tôi, ngoài nhiều cửa hàng của công ty, tại Sóc Trăng, ông Sướng còn phân phối xăng, dầu cho trên 80 cửa hàng khác (?).
Tại cuộc họp báo công bố thông tin ban đầu vụ án “Sản xuất, buôn bán hàng giả” liên quan đến Trịnh Sướng, ông Lê Văn Hiểu, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng thừa nhận vụ án làm xăng giả của Trịnh Sướng xảy ra thời gian hơn 2 năm, với quy mô rất lớn, rất nghiêm trọng.
Đây là hành vi nguy hiểm, ảnh hưởng đến tài sản, tính mạng của người dân. Đặc biệt hơn, doanh nghiệp làm giả xăng, dầu với quy mô vậy nhưng cơ quan chức năng địa phương không phát hiện được, cơ quan kiểm tra cũng không phát hiện kịp thời, làm ảnh hưởng đến tín nhiệm của người dân đối với chính quyền tỉnh. UBND tỉnh Sóc nghiêm túc nhận trách nhiệm về vai trò quản lý nhà nước đối với vụ việc này.
Theo ông Hiểu, sự phối hợp kiểm tra giữa các cơ quan chức năng chưa đảm bảo chặt chẽ, chưa phát hiện được các tổ chức, cá nhân vi phạm.
“UBND tỉnh Sóc Trăng xin nhận khuyết điểm trước Chính phủ và nhân dân ở Sóc Trăng. Đây bài học cho địa phương, chúng tôi sẽ tiếp chỉ đạo các cơ quan chuyên môn tìm ra những thiếu sót, kịp thời chấn chỉnh về công tác quản lý xăng dầu trong thời gian tới”, ông Hiểu nhấn mạnh.
Cho tới lúc này, Cơ quan điều tra vẫn đang tiếp tục điều tra làm rõ hành vi phạm tội của Trịnh Sướng và đồng phạm.