Chuyển đổi số, cách mạng công nghiệp mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam
Diễn đàn cấp cao và triển lãm quốc tế về công nghiệp 4.0- Industry 4.0 Summit diễn ra do Ban Kinh tế Trung ương phối hợp với một số bộ, ngành liên quan tổ chức từ ngày 2-3.10 tại Hà Nội.
Phát biểu tại phiên họp trọng thể, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT ) Nguyễn Mạnh Hùng đã phân tích, làm rõ những nội dung chủ yếu trong Nghị quyết số 52 của Bộ Chính trị về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4, đồng thời chỉ ra những lợi thế mà Việt Nam cần phát huy để trở thành quốc gia đi đầu.
“Nghị quyết 52 của Bộ Chính trị đã định hướng cho chuyển đổi số tại Việt Nam. Tinh thần của nghị quyết là đặt mục tiêu cao, nhất là mục tiêu kinh tế số tiến tới 30% GDP vào năm 2030 để từ đó phải đổi mới tư duy, tạo thuận lợi cho cái mới phát triển, giải pháp phải đột phá, Việt Nam phải vượt lên”, ông Nguyễn Mạnh Hùng tái khẳng định.
Lãnh đạo Bộ Thông tin và Truyền thông đánh giá quá trình chuyển đổi số đã diễn ra nhiều năm qua nhưng chỉ thực sự tăng tốc khi xuất hiện các công nghệ của nền tảng cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Theo đó, chuyển đổi số sẽ giúp tiến tới kinh tế số, xã hội số. Đó mới là môi trường tốt nhất cho đổi mới sáng tạo.
“Chuyển đổi số là cuộc cách mạng vĩ đại của loài người. Chúng ta sống trong thế giới thực từ khi xuất hiện thế giới loài người. Đây là lần đầu tiên chúng ta bước vào một thế giới khác. Sẽ xuất hiện kinh tế số và xã hội số, và chỉ lúc này, các công nghệ số mới phát huy hết sức mạnh của nó, cả sức mạnh xây dựng và sức mạnh huỷ diệt”, Dân Trí trích lời Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định.
Người đứng đầu ngành Thông tin và Truyền thông cho rằng khi nhắc đến chuyển đổi số nghĩa là môi trường số, môi trường không gian mạng.
“Chúng ta đã quen thuộc với các môi trường trên không, trên bộ, trên biển, trong vũ trụ và sóng điện từ. Một môi trường mới cũng tức là thách thức mới và cơ hội mới, là nhận thức mới và luật lệ mới, là cách thức sản xuất mới và hạ tầng mới”, Bộ trưởng Hùng cho biết.
Bộ trưởng Bộ TT&TT cho hay, chuyển đổi số giúp hình thành các mối quan hệ mới và đây mới là thách thức lớn nhất của quá trình chuyển đổi số, nhưng cũng chính những mối quan hệ mới này, những mô hình kinh tế mới sẽ phát huy hiệu quả của chuyển đổi số.
“Chấp nhận cái mới phụ thuộc vào chuyển đổi nhận thức của con người, nhưng lại là lợi thế của các nước đi sau, vì sự chuyển đổi nhận thức này không phụ thuộc vào cơ sở vật chất mà một nước đang sở hữu”, Bộ trưởng cho biết. “Các nước đi sau thì ít bị gánh nặng của quá khứ. Về hạ tầng vật chất và thể chế, cả về năng lực cạnh tranh của thời 2.0, 3.0. Những gánh nặng quá khứ này có thể lại là cản trở cho 4.0, vì 4.0 cần năng lực cạnh tranh mới, hạ tầng mới và thể chế mới”, Bộ trưởng nhấn mạnh.
Việt Nam sẽ nằm trong Top 30 về chuyển đổi số vào năm 2030
Theo đánh giá của ông Nguyễn Mạnh Hùng, nếu Việt Nam có chính sách phù hợp, có thể tận dụng cơ hội này để vượt lên thành nước phát triển.
“Chuyển đổi số là một cuộc cách mạng về chính sách và thể chế nhiều hơn là cách mạng về công nghệ. Theo đó, đây càng là lợi thế của Việt Nam khi chúng ta có Đảng lãnh đạo, có thể đưa ra được những quyết sách lớn một cách nhanh và tập trung. Nghị quyết 52 là một thí dụ như vậy”, ông Hùng bổ sung.
Cụ thể, chuyển đổi số cũng mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam nhưng theo lãnh đạo Bộ TT&TT, đây là sự thay đổi mang tính toàn diện đến từng doanh nghiệp, từng tổ chức, từng người dân, đến mọi lĩnh vực.
“Việt Nam muốn thay đổi thứ hạng trên thế giới thì phải đi nhanh và đi đầu để có lợi thế cạnh tranh. Chúng ta có thể làm được, vì văn hoá người Việt Nam là thích ứng nhanh với cái mới, ham học hỏi cái mới, sáng tạo trong ứng dụng cái mới, và Việt Nam luôn là nước mạnh nhất thế giới trong các cuộc cách mạng toàn dân”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định.
Theo đánh giá, phân tích của Bộ trưởng, Việt Nam phải cần đến sự “đồng tâm hiệp lực” của hàng ngàn doanh nghiệp ICT trên khắp các tỉnh thành của cả nước để đẩy nhanh chuyển đổi số tại nước ta. Và theo ông Hùng, chính chuyển đổi số sẽ thúc đẩy “Make in Vietnam”, và hình thành các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam để từ đó vươn ra toàn cầu.
“Năm nay, Việt Nam sẽ tuyên bố chiến lược về chuyển đổi số quốc gia để tiến tới một nền kinh tế số, xã hội số. Các yếu tố nền tảng sẽ được nhấn mạnh, sẽ được đầu tư trước, sẽ đi trước, sẽ phải có thứ hạng cao trên thế giới, phải nằm trong top 50 vào năm 2025, và top 30 vào năm 2030”, Bộ trưởng cho biết.
5 nền tảng để Việt Nam chuyển đổi số và thành cường quốc an ninh mạng
Những yếu tố nền tảng mà Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng hướng đến bao gồm: Thể chế, hạ tầng, platform, an ninh mạng và giáo dục đào tạo.
Yếu tố đầu tiên – thể chế, theo ông Hùng, quan trọng nhất chính là phải có chính sách thu hút nhân tài toàn cầu. Thêm vào đó còn là sự chấp nhận các công nghệ mới, mô hình kinh doanh mới, các mối quan hệ mới trong thế giới ảo. Đi đôi với việc bảo vệ các giá trị căn bản của nhân loại, của văn hóa Việt Nam, luôn lấy con người làm trung tâm trong quá trình chuyển đổi số.
“Cơ chế sandbox, nghĩa là cho thí điểm nhưng giới hạn trong không gian và thời gian, là cách tiếp cận cái mới một cách tốt nhất, Nghị quyết 52 cũng đã chỉ ra”, Bộ trưởng nhấn mạnh.
Về hạ tầng, theo Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông, quan trọng nhất là chuyển đổi hạ tầng viễn thông, hạ tầng ICT và làm chủ các công nghệ nền tảng của chuyển đổi số như IoT, Cloud, Big Data, AI. Rất nhiều công nghệ mới đang xuất hiện cho phép Việt Nam chuyển đổi nhanh chóng hạ tầng viễn thông thành hạ tầng ICT thế mới. Và không chỉ là việc mua công nghệ, thiết bị, mà còn là cơ hội cho Việt Nam làm chủ công nghệ và sản xuất thiết bị công nghệ hạ tầng, ICT.
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng việc 100% người Việt sở hữu smartphones (điện thoại thông minh) là yếu tố quan trọng giúp đẩy nhanh chuyển đổi số. Theo vị tư lệnh, Bộ Thông tin và Truyền thông đã nghiên cứu phương án sớm ngắt sóng công nghệ 2G.
“Về an ninh mạng, đây là một lĩnh vực vô cùng quan trọng. Nếu chúng ta coi mục tiêu của chuyển đổi số là phát triển quốc gia hùng cường, động lực của chuyển đổi số là thể chế, là công nghệ và đổi mới sáng tạo, thì tiền đề của chuyển đổi số chính là an toàn, an ninh không gian mạng. Việt Nam muốn dựa vào chuyển đổi số để phát triển thành quốc gia hùng cường, thì Việt Nam phải là cường quốc về an ninh mạng, để đảm bảo an toàn cho quá trình này, tạo niềm tin số cho mọi người”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh.
Về platform, ông Hùng cho rằng, đây cũng là yếu tố giúp đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số bởi khi thực hiện chuyển đổi số, khó nhất, là toàn dân, toàn xã hội, nhưng nó chỉ phát huy hết sức mạnh khi cả toàn dân, toàn xã hội đều kết nối số.
“Một nền tảng platform có thể giúp kết nối hàng triệu người, hàng nghìn doanh nghiệp. Platform văn minh ở chỗ giá trị tạo ra sẽ chia sẻ người tham gia và người tạo platform, do đó sẽ thúc đẩy chuyển đổi số. Việt Nam có lợi thế có nhiều doanh nghiệp công nghệ thông tin có năng lực, có thể phát triển nhiều platform”, Zing dẫn lời Bộ trưởng nhấn mạnh.
Về khâu tổ chức đào tạo nhân lực cho chuyển đổi số thì trước mắt Việt Nam phải tập trung vào đào tạo lại và đào tạo nâng cấp. Một ngàn chuyên gia chuyển đổi số có mặt tại tất cả các Bộ, Ngành và địa phương sẽ là hạt nhân của quá trình chuyển đổi số.
“Chuyển đổi số là chặng đường dài nhiều thập kỷ, liên quan tới mọi người, nên muốn căn cơ thì ICT phải được coi là kỹ năng cơ bản như đọc, viết cho học sinh từ cấp học thấp nhất”, Bộ trưởng khẳng định.
Theo vị lãnh đạo ngành TT&TT, chuyển đổi số quốc gia bao gồm chuyển đổi số chính phủ, doanh nghiệp và chuyển đổi số xã hội. Muốn đi nhanh, thì chính phủ phải đi đầu.
Phát biểu chỉ đạo tại Phiên họp toàn thể, Bộ trưởng TT&TT cho biết, để chuyển đổi số, Việt Nam có thể lựa chọn chiến lược 3 bước, gồm: Đẩy nhanh việc số hoá và ứng dụng công nghệ thông tin trong các lĩnh vực; sử dụng chuyển đổi số như một lợi thế cạnh tranh trong từng lĩnh vực; tiến tới nền kinh tế số toàn diện, hình thành các ngành công nghiệp số thế hệ mới. Các ngành công nghiệp mới này chính là động lực mới giúp tăng trưởng cho nền kinh tế.
“Tương lai không nằm trên một đường kéo dài của quá khứ, nó tạo ra cơ hội cho đổi mới sáng tạo. Việt Nam có cơ hội bứt phá. Phải là tư duy mới, không truyền thống, không tuần tự”, ông Hùng kết luận.