Tàu ngầm Nga luyện cách tránh đòn của tàu chiến NATO

Gần đây, tàu ngầm diesel-điện Kolpino (Dự án 636.3 lớp Varshavyanka - tàu ngầm Kilo được trang bị cho Hải quân Việt Nam) của Hạm đội Biển Đen trong quá trình tập trận ở Biển Đen đã tránh được cuộc tấn công của các tàu mặt nước của đối phương giả định. Sau đây là bài của Sputnik về những “trò chơi nguy hiểm dưới đáy biển” và những cách hiệu quả nhất tránh cuộc tấn công bằng ngư lôi.

Lặn xuống đáy biển

Các chỉ huy tàu ngầm không thích nổi lên mặt nước để liên lạc với bờ - thao tác này ngay lập tức tiết lộ vị trí tàu ngầm. Đối phương có thể phát hiện chiếc tàu ngầm ngay cả khi nó hiện diện ở độ sâu của kính tiềm vọng với các thiết bị thu vào: máy bay chống ngầm và máy bay trực thăng của đối phương có khả năng phát hiện nguồn gốc tín hiệu sóng vô tuyến.

Tuy nhiên, các tàu ngầm hiện đại cũng được trang bị hệ thống phát hiện nguồn sóng radar của máy bay chống ngầm. Ngay sau khi thấy rõ tàu ngầm đang bị theo dõi, thủy thủ đoàn thực hiện thao tác lặn xuống biển khẩn cấp, sau đó di chuyển rất nhanh khỏi nơi tàu đã nổi lên mặt nước. Trong tình huống này, thủy thủ tàu ngầm được rèn luyện để hoạt động rất nhanh, họ chỉ có một vài phút, và người chỉ huy phải nhanh chóng tính toán tốc độ và độ sâu tối ưu.

Trong cuộc phỏng vấn của Sputnik, ông Igor Kurdin, cựu chỉ huy tàu ngầm nguyên tử nói:

“Không nên nghĩ rằng, chiếc tàu ngầm ngay lập tức chạy hết tốc lực. Trong trường hợp này chiếc tàu sẽ ngay lập tức bị phát hiện và sẽ bị thua trong cuộc đối đầu. Hơn nữa, tốc độ của tàu ngầm điện diesel không quá cao, nó không thể nhanh chóng tránh sự truy lùng của đối phương. Các thủy thủ tàu ngầm sử dụng những phương pháp chiến thuật khác, bao gồm cả các biện pháp đối phó bằng sonar".

Tàu ngầm Nga luyện cách tránh đòn của tàu chiến NATO

Chuyển đến kho ảnh

Theo ông Kurdin, ưu điểm chính của tàu ngầm diesel-điện là khả năng lặn xuống đáy biển và “im hơi lặng tiếng”. Vào thời điểm này, trên tàu ban bố chế độ “im lặng”. Tất cả các thiết bị đều bị tắt, các chuyển động trên tàu được giảm đến mức tối thiểu, các thủy thủ không thể nói to và gây tiếng ồn.

Chiếc tàu ngầm diesel có thể nằm trên đáy biển trong vài ngày. Tàu ngầm hạt nhân không thể làm như vậy bởi vì các hệ thống phụ của lò phản ứng không thể bị tắt.

"Ivan điên dại"

Theo ông Igor Kurdin, các phương pháp tránh truy đuổi của Nga và NATO không có những khác biệt cơ bản.

"Câu chuyện hư cấu". Nhà phân tích chính trị về "cuộc chiến" của NATO chống lại tàu ngầm Liên Xô

16 Tháng Chín 2019, 19:29

Tuy nhiên, theo các chuyên gia quân sự, các tàu ngầm Nga đạt được trình độ cao hơn so với các thủy thủ phương Tây khi thực hiện các động thái "đánh lạc hướng", vì thủy thủ Nga không sử dụng phương pháp rập khuôn mà có thái độ sáng tạo.

Một động thái "đánh lạc hướng" được phát minh ra trong những năm Chiến tranh Lạnh, người Mỹ gọi là Ivan điên dại (Crazy Ivan). Vào thời điểm đó, các tàu ngầm Mỹ thường "bám đuôi” tàu ngầm Liên Xô để đi vào “vùng mù” (với sonar) sau đuôi tàu. Và các tàu ngầm xô viết đã sử dụng động tác không thể đoán trước như quay đảo hướng đôi khi lên tới 180 độ, đổi độ sâu để phát hiện kẻ địch. Động tác cơ động đột ngột đó người Mỹ gọi là động tác cơ động "Ivan điên dại" ("Crazy Ivan"). Để tránh đụng độ, tàu ngầm Mỹ buộc phải giữ khoảng cách.

Tàu ngầm Nga luyện cách tránh đòn của tàu chiến NATO

Chuyển đến kho ảnh

Các thủy thủ Liên Xô đã học được cách vượt qua thậm chí cả Hệ thống giám sát âm thanh dưới biển (SOSUS) của Mỹ. Ví dụ, vào năm 1985 và 1987, Hải quân Liên Xô đã thực hiện các hoạt động độc đáo. Hai nhóm tàu ngầm hạt nhân, mỗi nhóm gồm 5 tàu, đã bí mật tiến vào Đại Tây Dương. Mỹ không thể không chú ý đến đội tàu ngầm hạt nhân lớn như vậy cùng lúc ra biển khơi, và đã mở ra “cuộc săn lùng” quy mô lớn. Tuy nhiên, các tàu ngầm tuần dương tên lửa Liên Xô vẫn có thể đến bờ biển Mỹ mà không bị phát hiện.

Máy bay tuần tra săn ngầm

Nếu nói về hoạt động phát hiện và truy lùng tàu ngầm, thì các phương pháp của Nga và NATO rất giống nhau. Cả Nga và NATO đều sử dụng rộng rãi lực lượng không quân hải quân - máy bay và trực thăng.

“Yasen” so tài với “Virginia”: hai "tay bắn tỉa" ở độ sâu đại dương

8 Tháng Mười 2018, 21:27

Ví dụ, Hải quân Nga được trang bị máy bay động cơ phản lực cánh quạt chống ngầm IL-38 (được phát triển trên cơ sở máy bay chở khách Il-18V). Máy bay Il-38 được trang bị hệ thống tìm kiếm và định vị Berkut hoặc Novella. Bán kính chiến đấu của IL-38 là 2.200 km. Nhưng, Hải quân Nga có cả nhiều máy bay "tầm xa" hơn - Tu-142 (trinh sát hải quân hiện đại Tu-95RTS), có phạm vi bay thực tế đến 5.000km. Ở cự ly gần, trực thăng Ka-27 chống ngầm cũng có thể được sử dụng.

Trong khu vực tuần tra, máy bay hoặc trực thăng phóng đến độ sâu chỉ định nhiều thiết bị cảm biến để phát hiện và tiêu diệt tàu ngầm như: định vị thủy âm treo (sonar), phao âm thanh sonar và ngư lôi hạng nhẹ. Ngay sau khi có tín hiệu từ phao, phi hành đoàn liên lạc với các tàu chống ngầm. Vị trí của tàu ngầm được xác định bởi hoạt động của các phao khác. (Ban ngày trên mặt biển yên tĩnh, hình bóng của chiếc tàu ngầm ở độ sâu cạn cũng có thể được xác định bằng mắt thường). Sau khi nhận được thông tin về tọa độ của tàu ngầm đối phương, các tàu chống ngầm bắt đầu truy đuổi nó, phóng ngư lôi và bom chống tàu ngầm.

Tàu ngầm Nga luyện cách tránh đòn của tàu chiến NATO

CC BY 4.0 / Ministry of Defence of the Russian Federation (cropped photo) /

Trong quá trình các cuộc tập trận, nếu tàu ngầm của đối phương giả định bị "phát hiện" và bị "bám đuôi", nhiệm vụ được coi là hoàn thành. Và nếu chiếc tàu ngầm (của đối phương giả định hoặc của Nga) có thể tránh khỏi sự truy lùng thì có nghĩa là thủy thủ đoàn trên tàu có trình độ cao nhất!

Tuy nhiên, trong thời chiến mọi thứ đều có thật. Hơn nữa, không nhất thiết phải bắn trúng chiếc tàu ngầm bằng quả bom chống tàu – quả bom có thể phát nổ gần đó, và sóng nổ vẫn sẽ thực hiện công việc của mình.