Việt Nam cần có trung tâm tài chính quốc gia
Ông Donald Lambert, chuyên gia cấp cao của ADB về phát triển khu vực tư nhân, trong bài phân tích được gửi đi sáng 17.11 cho rằng, với những cải cách tài chính quan trọng, TP.HCM có tiềm năng phát triển theo mô hình của Tokyo, Thượng Hải, Mumbai và các thành phố khác để trở thành các trung tâm nổi trội về tài chính toàn cầu.
Trước khi đề cập đến những giải pháp cụ thể cho TP. HCM, ông Donald Lambert đã điểm lại hành trình trở thành trung tâm tài chính toàn cầu của Dubai – một trong bảy tiểu vương quốc của Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE). Đây cũng được xem như là hình mẫu để một đô thị năng động vươn lên thành trung tâm tài chính toàn cầu.
“Vào những năm 2000, Dubai nổi lên như một trung tâm tài chính toàn cầu. Sự kiện này đã tác động đáng kể đến kinh tế của UAE. Ở đầu thiên niên kỷ, GDP của UAE đạt 104 tỷ USD. Mười tám năm sau, 2018, quy mô kinh tế của UAE không chỉ tăng gấp 4 lần mà quốc gia này còn giảm lệ thuộc vào dầu mỏ, các dịch vụ tài chính là động lực chính cho sự tăng trưởng. Dubai đạt được vị trí này phần lớn nhờ sức mạnh của ý chí chính trị. Dubai đã trở thành một trong những trụ cột của nền kinh tế thế giới như New York hay London”, VNF dẫn bình luận của ông Donald Lambert cho biết.
Tuy nhiên, theo vị chuyên gia, câu chuyện thành công của Dubai rất khó để lặp lại.
Chuyên gia cấp cao của ADB về phát triển khu vực tư nhân lý giải những lý do cho lập luận trên của mình. Theo đó, ông Lambert nhận định, có 4 lý do để Dubai trở thành trung tâm tài chính một cách thuận lợi như thế.
Thứ nhất, thành phố này có một số lợi thế về mặt địa lý, như là trung tâm vận tải hàng không toàn cầu và có những láng giềng giàu có với nguồn tiền nhàn rỗi từ dầu mỏ sẵn sàng đầu tư. Thứ hai, nó không có bất kỳ đối thủ tương đương rõ rệt nào trong khu vực cho các dịch vụ tài chính và đã có thể lấp vào khoảng trống hiếm hoi còn lại, xét tới sự nở rộ sau đó của các trung tâm tài chính đầy khát vọng. Thứ ba, ý chí chính trị của nó là hết sức mạnh mẽ và đã mở rộng tới mức sửa đổi Hiến pháp Các Tiểu vương quốc Ả rập thống nhất năm 2004 để cung cấp khuôn khổ pháp lý cần thiết cho một trung tâm tài chính toàn cầu. Và cuối cùng, nó sẵn sàng chi tiêu. Các Tiểu vương quốc Ảrập thống nhất đầu tư cho những thay đổi pháp lý, mức lương cho chuyên gia nước ngoài, cơ sở hạ tầng vật chất và ưu đãi thuế. Theo vị chuyên gia, có rất nhiều quốc gia có nhiều nhu cầu cơ bản hơn cần phải đáp ứng trước khi cân nhắc những khoản chi tiêu lớn như vậy.
Từ việc phân tích những lợi thế của Dubai, ông Donald Lambert tin tưởng, cách tiếp cận tốt hơn cho hầu hết các quốc gia, bao gồm Việt Nam, là trước hết tập trung vào việc trở thành một trung tâm tài chính quốc gia.
4 giải pháp để TP.HCM trở thành trung tâm tài chính toàn cầu
Donald Lambert cho rằng, “muốn biến một trung tâm tài chính quốc gia thành trung tâm tài chính quốc tế cần đầu tư vào cơ sở hạ tầng cũng như giáo dục - đào tạo, nhưng cải cách chính sách là điều kiện thiết yếu”. Từ cơ sở đó, ông đề xuất 4 giải pháp mà Việt Nam có thể tiến hành, với mục tiêu đưa TP.HCM trở thành trung tâm tài chính toàn cầu. Và đây cũng chính là đặc điểm chung của rất nhiều trung tâm tài chính khác trên thế giới hiện nay.
Điều đầu tiên, đó là phải xây dựng khung pháp lý toàn diện. Đối với các nhà đầu tư quốc tế, luật pháp cần phải rõ ràng, và việc thực thi có thể dự đoán được.
“Hiện nay, Việt Nam có một số luật quan trọng cần được sửa đổi, tăng cường hoặc ban hành, bao gồm Luật Chứng khoán, Luật Các Tổ chức tín dụng và luật về đầu tư theo hình thức đối tác công - tư (PPP) nhằm thu hút thêm đầu tư vào chứng khoán, ngân hàng và phát triển cơ sở hạ tầng trong nước”, ông nói.
Thứ hai, là xây dựng cơ sở hạng tầng vừa chắc cho thị trường. Giới đầu tư thường quan tâm đến những thị trường mà giao dịch của họ đó diễn ra hiệu quả, tiết kiệm chi phí. Hiện Việt Nam đang tụt lại phía sau ở một số lĩnh vực quan trọng. Thời gian thanh toán (T+) vẫn đang được hoàn thiện. Cơ chế bù trừ ròng chưa đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế, buộc các ngân hàng nước ngoài phải giữ lại lượng vốn lớn để phòng ngừa rủi ro ở Việt Nam. Bên cạnh đó, Việt Nam cũng không có đường cong lãi suất chuẩn ngắn hạn theo thị trường - nền tảng cho rất nhiều thành phần khác của thị trường vốn hiện đại.
Thứ ba, là chính sách tiền tệ độc lập. Nhà đầu tư mong muốn các quyết sách tiền tệ phải được thực hiện độc lập ở một mức độ nhất định. Điều này bao gồm tính linh hoạt của tỷ giá hối đoái, sự ổn định của lãi suất liên ngân hàng, và xác định tỷ lệ lạm phát.
Và cuối cùng, đó là cam kết mạnh mẽ trong hoạt động chống rửa tiền và chống tài trợ khủng bố. Việt Nam đã cam kết thực hiện khuyến nghị của Lực lượng đặc nhiệm hành động tài chính (FATF) về chống rửa tiền và chống tài trợ cho khủng bố. Đây là yếu tố quan trọng để đảm bảo rằng các ngân hàng và nhà đầu tư nước ngoài có thể giao dịch an toàn tại thị trường trong nước.
Chuyên gia cho biết, đến 2050, Việt Nam được dự báo sẽ nằm trong top 20 nền kinh tế lớn nhất thế giới. Nếu có thể phối hợp với chính quyền trung ương thực hiện những cải cách tài chính quan trọng nói trên, TP.HCM hoàn toàn có khả năng đi theo mô hình của Tokyo, Thượng Hải, Mumbai và những nơi khác để trở thành trung tâm tài chính toàn cầu.