Trong lễ khai mạc Năm Chéo tại Matxcơva, các Thủ tướng Dmitry Medvedev và Nguyễn Xuân Phúc cùng lưu ý rằng năm này nhấn mạnh tính chất đa dạng đặc biệt của sự hợp tác Nga-Việt và tinh thần sẵn sàng củng cố tăng cường quan hệ đó. Và năm này sẽ trở thành một trang quan trọng mới trong lịch sử bang giao của chúng ta, thúc đẩy phát triển sự hiểu biết lẫn nhau của hai dân tộc và hai đất nước.
Nước Nga và Chủ tịch Hồ Chí Minh
Nói về mối quan hệ và sự hiểu biết lẫn nhau của các dân tộc chúng ta, trước hết chúng ta nhớ lại nhân vật đứng ở cội nguồn giao lưu này, nhớ về Chủ tịch Hồ Chí Minh, về thời gian dài và công tác của Người trong những năm 1920 - 1930 ở Matxcơva và những thành phố khác của nước Nga. Nhà cách mạng lỗi lạc Hồ Chí Minh đã từng thăm Vladivostok ba lần, kể cả vào năm 1934, khi Người bị cảnh sát Anh, Pháp và Tưởng Giới Thạch theo dõi truy đuổi. Từ đó, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gọi đô thị vùng Viễn Đông của nước Nga là thành phố cứu sinh của mình. Năm 2019, hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh một lần nữa trở lại với Vladivostok – tượng đài kỷ niệm người con vĩ đại của dân tộc Việt Nam đã được dựng lên tại một quảng trường trung tâm thành phố. Đây là tượng đài Hồ Chí Minh thứ tư ở Nga - ba tượng đài khác đã được dựng từ trước ở Matxcơva, Saint-Peterburg và Ulyanovsk.
Trong năm vừa qua đi, tại thủ đô Nga đã ký kết thỏa thuận về việc hợp tác xuất bản tuyển tập hồi ức của người Nga về Chủ tịch Hồ Chí Minh bằng tiếng Việt vào năm 2020 tại Hà Nội. Trả lời phỏng vấn của Sputnik, Trưởng biên tập của Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông Việt Nam, ông Trần Chí Đạt nhận xét rằng việc xuất bản tuyển tập hẳn sẽ không thể thực hiện được nếu thiếu sự hỗ trợ của Hội Hữu nghị Nga-Việt. Hội đã cung cấp tài liệu lưu trữ và những bài hồi ký độc đáo, minh chứng về tình cảm yêu mến và kính trọng của người Nga đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Quá trình phát triển thành công của tình hữu nghị và sự hợp tác của các dân tộc hai nước chúng ta – đó là nội dung của «Ngày Hồ Chí Minh» - diễn ra trong năm qua tại Saint-Peterburg - thành phố là nơi chiến sĩ cách mạng vô sản Nguyễn Ái Quốc lần đầu đặt chân lên đất Nga vào mùa hè năm 1923. Trong khuôn khổ của «Ngày Hồ Chí Minh» đã tiến hành Diễn đàn Doanh nghiệp Nga-Việt, các thành viên tham gia sôi nổi thảo luận về những lĩnh vực hợp tác mới đầy triển vọng. Đã khai trương Triển lãm hiện vật từ những nền văn hóa cổ đại của Việt Nam. Đến thành phố bên bờ sông Neva dự «Ngày Hồ Chí Minh», Thủ tướng CHXHCN Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc đã đặt hoa tại Nghĩa trang tưởng niệm Piskarevsky, công trình ghi ơn và thương tiếc những người đã ngã xuống trong cuộc Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại chống phát-xít Đức.
Các chiến sĩ Hồng quân người Việt
Khi nghiêng mình tưởng niệm hàng chục triệu đồng bào đã bị chiến tranh cướp đi tính mạng, chúng ta cũng không quên nhóm người Việt trẻ tuổi, có mặt ở Nga trong những ngày đầu tiên phát-xít xâm lược Liên Xô, đã tự nguyện khoác đồng phục Hồng quân và xung phong ra mặt trận để bảo vệ Matxcơva. Năm qua, danh tính và tiểu sử ngắn gọn của những chiến sĩ Hồng quân người Việt này đã xuất hiện trên một tấm bia, bổ sung cho phần trưng bày trong Viện Bảo tàng Trung ương của Lực lượng Vũ trang Nga tại Matxcơva.
Còn ở Việt Nam đã bắt đầu giai đoạn chót chuẩn bị cho việc dựng bộ phim truyện về các chiến sĩ Hồng quân đặc biệt này với nhan đề «Không ai bị lãng quên». Trong cuộc phỏng vấn của Sputnik, nghệ sĩ Đoàn Tuấn, một trong những tác giả của dự án điện ảnh này đã thông báo rằng kịch bản đã sẵn sàng, đã đạt thỏa thuận với Mosfilm về việc dành hỗ trợ cho đoàn làm phim Việt Nam. Không bao lâu nữa, sẽ xuất bản cả cuốn tiểu thuyết của Đoàn Tuấn kể về cuộc đời và chiến công của những người Việt Nam góp công bảo vệ Matxcơva.
Tài liệu về các chiến sĩ Hồng quân người Việt cũng như các hiện vật ký ức khác về tình anh em chiến đấu và lao động của các dân tộc Nga và Việt Nam sẽ được giới thiệu tại cuộc Triển lãm trong Đại sứ quán Việt Nam ở Matxcơva. Việc thu thập tạo ra bộ hiện vật trưng bày là sáng kiến chung của Đại sứ quán và Hội người Việt tại Nga, vốn được đề xuất trong năm ngoái. Ý tưởng tổ chức Triển lãm nhận được phản hồi và ủng hộ nhiệt thành từ phía những người Nga từng chiến đấu và công tác tại Việt Nam.
Không cái gì bị quên lãng
Trong năm qua tại Việt Nam có một sáng kiến của Bộ Ngoại giao đã nhận được phúc đáp rộng rãi của mọi người, đó là xuất bản một album ảnh-hồi ức về nước Nga của các đại diện Việt Nam nổi bật. Cụ thể, đó là cựu Phó Thủ tướng Vũ Khoan, Đại sứ CHXHCN Việt Nam tại LB Nga Ngô Đức Mạnh, CEO tập đoàn «TH» Thái Hương, phi công Anh hùng Quân đội Từ Đễ, thủ môn bóng đá Đặng Văn Lâm… Còn tổ chức Cựu chiến binh Việt Nam đã xuất bản hai tập hồi ký bằng tiếng Việt của các công dân Nga từng tham gia cuộc kháng chiến chống Mỹ xâm lược ở Việt Nam.
Thêm một tuyển tập khác trở thành tài sản quý dành cho độc giả Việt Nam hồi năm ngoái: Trong cuốn sách nhan đề «Liên Xô và Việt Nam trong Chiến tranh Đông Dương lần thứ nhất. Hội nghị Genève 1954» tập hợp hàng trăm tài liệu và bài viết vốn trước đây được phân loại «Tuyệt mật» bảo quản nghiêm ngặt trong các kho lưu trữ quốc gia của Nga và Việt Nam. Thoạt đầu, tuyển tập phát hành tại Matxcơva còn bây giờ đã có cả bản tiếng Việt.
Hình thức hoạt động mới của hai Hội Hữu nghị
Đối với Việt Nam, Nga là đối tác truyền thống rất quan trọng, - ông Trần Bình Minh Chủ tịch Hội Hữu nghị Việt - Nga, Tổng Giám đốc Đài Truyền hình Việt Nam tuyên bố khi phát biểu tại hội nghị ở Matxcơva do Hội Hữu nghị Nga-Việt tổ chức. Các đại biểu dự hội nghị đã thảo luận về sáng kiến mới của hai Hội – dựng bia tưởng niệm tại các chủ thể lớn được xây dựng ở Việt Nam với sự giúp đỡ của Liên Xô và Nga.
Một nội dung thiết thực được bàn bạc là đổi mới hoạt động của hai Hội hữu nghị theo hình thức kinh doanh. Chẳng hạn, Hội Hữu nghị Nga-Việt tích cực khởi xướng việc thiết lập quan hệ đối tác giữa các khu vực và doanh nghiệp riêng biệt của hai nước, tăng cường giới thiệu với công chúng Nga về nước Việt Nam hôm nay, về những tính chất của thị trường Việt Nam và triển vọng dành cho kinh doanh Nga trên địa bàn nước bạn.
Ẩm thực Việt ngày càng được ưa chuộng ở Nga
Thực sự là ở tất cả các thành phố lớn của Nga hiện nay đều có nhà hàng và quán cà phê, nơi trổ tài của các vua bếp người Việt hoặc người Nga được họ đào tạo. Trong Tổ hợp văn hóa-kinh doanh «Hà Nội» tại Matxcơva hàng tháng thường kỳ tổ chức các Lễ hội ẩm thực đường phố Việt Nam. Cũng trong năm qua ở đó đã có Lễ hội ẩm thực lớn của Việt Nam diễn ra trong ba ngày, do Chủ tịch Hội đầu bếp Việt Nam Nguyễn Thường Quân chỉ đạo. Hàng ngàn người Matxcơva không chỉ được mời thưởng thức các món ăn Việt Nam đặc sắc mà còn có dịp học cách tự nấu, đem nét đặc sắc văn hoá ẩm thực Việt về tận bữa ăn trong các gia đình Nga.
Đón Năm mới với Những kế hoạch mới
Cư dân thủ đô Việt Nam hồi cuối năm vừa qua đã có cơ hội tham dự các lớp học ẩm thực do các đầu bếp Nga tiến hành trong khuôn khổ «Ngày Matxcơva» tại Hà Nội. Trong chương trình gồm cả những buổi biểu diễn của các nghệ sĩ bậc thầy ba lê Nga và nhóm nhạc trẻ nổi tiếng, cả lễ giới thiệu mặt hàng của các nhà sản xuất Matxcơva.
Phần kinh doanh của «Ngày Matxcơva» được dành vinh danh triển vọng mở rộng quan hệ giữa hai thủ đô Nga-Việt trong lĩnh vực kinh tế đô thị, phát triển cơ sở hạ tầng, cũng như trong lĩnh vực thương mại-đầu tư và du lịch. Các nhà lãnh đạo và đại diện cộng đồng doanh nghiệp từ hai thủ đô đã dự trù cho năm mới của Matxcơva và Hà Nội những kế hoạch hợp tác kinh tế sâu rộng, xúc tiến theo định hướng đã được Ủy ban Hợp tác Kinh tế-Thương mại, Khoa học-Kỹ thuật của Nga và Việt Nam vạch ra trong phiên họp mùa thu.